Natuur en laser

Ermenegildo Zegna. De naam klinkt al even prestigieus als zijn geschiedenis. Als geen ander slaagde Ermenegildo Zegna erin om traditie letterlijk en figuurlijk te verweven met vernieuwing. Het label is vooral bekend om zijn stoffen, kostuums en accessoires.

TEKST : SERGE VANMAERCKE

Sartoriale, Soft, Sportswear, Yachting of Casa Zegna : zo heten de modelijnen van Ermenegildo Zegna. En ook al zijn ze erg verschillend, in elke lijn vind je altijd weer de kenmerkende eigenschappen terug : stijl, eenvoud en comfort. Het verhaal begint in een alledaags dorpje op de flanken van de Piëmontese Alpen in Italië. Het dorpje, Trivero genaamd, telt zo’n 30.000 inwoners. De streek is een lust voor de natuur.

En het Lanificio Ermenegildo Zegna doet die natuur alle eer aan. Zelden stuit je in kleine dorpjes op een bedrijf met zo’n mooie, statige façade. Het gebouw dateert uit het begin van de eeuw en valt op door de grote, heldere ramen. Die kijken uit op het ruime terras van een nabijgelegen neoclassicistische villa. Als je weet dat de bewoners van deze prachtige villa Ermenegildo en Nina Zegna heten, wordt al die smaakvolle schoonheid meteen een stuk duidelijker.

Het is hier dat Zegna de eerste steen van zijn textielimperium legde. De kantoren liggen naast de ateliers ; ze zijn discreet en prestigieus tegelijk. In de hal proef je de goede smaak van de art deco. Een grijze marmeren trap leidt naar de eerste verdieping, waar een groot schilderij eer bewijst aan de belangrijkste makers van deze geschiedenis : de schapen. Want zonder deze diertjes, is er geen wol. En zonder wol, is er geen Zegna.

Het oude kantoor

oogt nogal somber. Dat is voor een groot deel te wijten aan de houten lambrizeringen. De geur of is het de glans ? van boenwas maakt elke bezoeker dronken. Maar ook de sfeer van deze plek laat niemand onbekoord. Dit kantoor doet overigens ook dienst als wachtzaal voor iedereen die de ateliers (50.000 m²) wil bezoeken.

Grote balen merinoswol uit Australië, mohair uit Zuid-Afrika, kasjmier uit Mongolië en zijde uit China wachten hier om gesponnen, geverfd en geweven te worden. Er werken 450 gekwalificeerde arbeiders : mannen en vrouwen, moeders en dochters, vaders en zonen. Op de gelijkvloerse verdieping staan talrijke moderne maar ook eeuwenoude machines (al in de 12de eeuw stond de regio bekend om zijn weverijen). Het basismateriaal wordt grondig gewassen vooraleer het naar de spinnerij en de ververij gaat. Vervolgens worden de scheringsdraden een, twee of drie draden voorbereid. De stoffen worden op de eerste verdieping geweven en meter per meter gecontroleerd.

In een rol kasjmier mag bijvoorbeeld geen enkel foutje zitten. Mocht dit toch gebeuren, dan wordt de fout met de hand bijgewerkt. En dat nog vóór het weefsel naar de afwerkingsafdeling gaat (wasbeurt met water en zeep, fixage, droogsectie, krimptest).

Wij bevinden ons in één van de meest prestigieuze weefselateliers ter wereld. Daarom dat je toch even verbaasd opkijkt als er een stel eeuwenoude karren voorbijrijdt, volgeladen met dikke rollen stof. En als je ziet dat het kasjmier nog gekaard wordt met machines die al 200 jaar dienst doen. Deze kaardedistelmachine ruwt het weefsel en het is precies dankzij die echte distels dat het kasjmier een donzige structuur krijgt.

De grootste afnemers van het Lanificio zijn Ermenegildo Zegna zelf (confectie), Escada, Boss en Gucci. Maar ook Brioni, Kiton, Corneliani, Ralph Lauren, Calvin Klein, Yves Saint Laurent, Hermès, Prada of Romeo Gigli behoren tot het klantenbestand.

De Groep Zegna

ontstond in 1910. Ermenegildo was nog maar 20 toen hij het kleine bedrijf van zijn vader overnam. Sindsdien is de filosofie van het huis in wezen onveranderd gebleven : nog altijd worden de beste, originele grondstoffen geselecteerd, de investeringen in het machinepark blijven systematisch uitbreiden, en het belang van gekwalificeerde arbeiders wordt geen moment uit het oog verloren.

Vanaf de jaren ’30 kreeg het bedrijf het imago van hoogstaande kwaliteit. En vader Ermenegildo wist van aanpakken. Zo was Zegna bijvoorbeeld het allereerste Italiaanse textielbedrijf dat een reclamecampagne lanceerde. En dat zijn stoffen ging ‘signeren’. In het begin van de jaren ’40 verkocht Ermenegildo in heel Italië, maar ook in 40 andere landen.

Ook in de jaren ’50 zette Ermenegildo onverwijld zijn onderzoeken en vernieuwingen voort. En zijn moeite en inspanningen worden beloond. Ermenegildo komt voor de dag met een stof die op dat moment de meeste exclusieve ter wereld is : nl. de 120 mil. De naam van deze stof is ontleend aan het productieproces. Het bedrijf was er namelijk in geslaagd om met een kilo Australische wol van allerhoogste kwaliteit een draad van 120 km lang te maken.

In de jaren ’60 nemen de twee zonen van Ermenegildo Zegna Aldo en Angelo het bedrijf over. Op dat moment had vader Zegna 1400 werknemers in dienst ; het omzetcijfer bedroeg om en bij de 8 miljard lires.

De zonen willen de activiteiten van het bedrijf uitbreiden, de lancering van een confectielijn sluit perfect aan bij hun activiteiten. In 1968, twee jaar na de dood van Ermenegildo Zegna, bezit de groep fabrieken in Italië, Zwitserland en Spanje. Dik tien jaar later wordt er alweer gescheidenis geschreven. De groep opent enkele boetieks. Het is Bruno Berger die de eerste boetiek opent in de rue de la Paix in Parijs.

Tegen het einde van dit jaar zou Ermenegildo wereldwijd 155 corners tellen, 34 franchiseboetieks en 39 eigen boetieks. Belangrijke verkooppunten zijn New York, Madrid, Berlijn, Londen, Milaan, Tokio en Peking. Met andere woorden, de kringloop is volledig : van spinnerij, ververij en weverij naar confectie en distributie.

Inmiddels is ook de vierde generatie tot de groep toegetreden. Gildo, zoon van Angelo en vice-president van de confectieafdeling ; Paolo, zoon van Aldo en vice-president van de textielafdeling ; Anna, zus van Gildo, is verantwoordelijke public relations en communicatie ; en Benedetta, de jongste dochter van Angelo is verantwoordelijk voor de boetieks. De look en de inrichting van de boetieks worden bovendien sterk bepaald door Andrea, architect en zoon van Aldo.

In de ultramoderne

en erg lichte showroom in Milaan staan de ontwerpen van de komende seizoenen tentoongesteld. Gildo Zegna vertelt er met trots dat zijn bedrijf in perfecte gezondheid verkeert. “Gedurende de laatste vijf jaar is onze facturering jaarlijks met 10 à 15 % gestegen”, zegt hij. “Vroeger bedroeg die jaarlijkse stijging gemiddeld 5 %. Ons budget voor communicatie is in twee jaar tijd verdubbeld. Onze nieuwe productielijnen zoals Soft en Sportswear trekken een jonger cliënteel aan. Maar om dat cliënteel te blijven aantrekken, moeten we een agressievere marketingpolitiek voeren. Dankzij een toereikende cashflow hebben we de stijging van de uitgaven volledig zelf kunnen financieren. De Verenigde Staten lopen bijvoorbeeld erg goed, en de markt groeit voortdurend. In 1992 hebben we er onze eerste Zegna-boetiek geopend, nu zijn het er al zes. En dan tellen we de verkooppunten in de grote winkels niet eens mee. Ja, onze omzet in de Verenigde Staten verdubbelt zowat om de drie jaar”.

De volgende drie jaren zal Zegna zich echter voornamelijk toespitsen op Azië. Want naast de VS, zijn Japan en China de meest interessante en snelst groeiende afzetgebieden. Dit jaar lanceert Zegna trouwens de modelijn E.Z., uitsluitend bestemd voor de Japanse jeugd. Sanyo zal instaan voor de vervaardiging en de verdeling van het product, Zegna neemt de marketing op zich.

Maar waar blijft België dan in deze successtory ?

Gildo Zegna : “België en Europa in het algemeen zijn voor ons wat moeilijker. De markt blijft min of meer stabiel, de groeimogelijkheden zijn beperkt. Spanje blijft een belangrijk land voor Zegna, dat er goed is voor een marktaandeel van 60 % in zijn prijzencategorie. Ons marketingbeleid in Europa gaat uit van het merk als globaal en modern product. Wat dus betekent dat de distributie perfect werkt. Temeer omdat wij een internationaal cliënteel hebben dat onze producten zowel in Milaan als in Brussel of Londen koopt. Onze beste verkooppunten liggen in de Verenigde Staten, Italië, Spanje, Japan en Duitsland. België zal een plaats in de top-15 hebben.”

Met een marktaandeel

van 30 % eist Ermenegildo Zegna de titel op van wereldleider in kwaliteitskleding voor heren. De niet-geconsolideerde omzet bedraagt 742 miljard lires (waarvan 75 % export) en het bedrijf telt 3400 werknemers. De fabricatie van stoffen dekt slechts 20 % van het omzetcijfer (kostuums 50 %, accessoires 15 % en sportswear ook 15 %). Bovendien wordt 30 % van de omzet bepaald door werk voor derden : “Wij maken kleding voor Versace couture en V2, en al vijf jaar lang vervaardigen wij in licentie het tricot en de confectie van Gucci.” De voorbije twaalf maanden vervaardigde Zegna onder andere 1,8 miljoen meter stof, 3 miljoen dassen, een half miljoen hemden en een half miljoen jasjes. Overgrootvader Zegna had er alleen maar van kunnen dromen…

Maar laten we even op hem terugkomen. En weer naar Trivero keren, waar de geest van Ermenegildo Zegna nog altijd geruststellend over de huizen waait. In die tijd was Ermenegildo er namelijk rotsvast van overtuigd dat hij zijn beste arbeiders niet aan zich binden kon als hij ze ook niet rijkelijk beloonde. En dan niet alleen met geld, maar ook met een vergevorderde sociale politiek. Zo geschiedde dus. Ermenegildo liet een groot gezondheidscentrum bouwen en zorgde ervoor dat de onderwijsvoorzieningen in het dorp van hoge kwaliteit waren. De overheid stak uiteraard een handje toe, maar toch stopte hij een aanzienlijk eigen kapitaal in zijn projecten. Sport en ontspanning werden evenmin over het hoofd gezien. Hij liet een mooi art deco zwembad bouwen en de buurt werd een skistation rijker. Zijn grootste niet-professionele meesterwerk blijft echter de Oasi Zegna. In de jaren ’30 vatte hij het plan op om de omliggende bergen om te dopen tot een immens park van zo’n 100 km² groot, met chalets, restaurants en berghutten, 500.000 dennenbomen en lariksen, omringd door duizenden rhododendrons, hortensia’s en azalea’s. Laura Zegna, dochter van Aldo, houdt toezicht op dit domein dat jaarlijks bezocht wordt door zo’n 150.000 toeristen. Alleen al het onderhoud van dit park kost jaarlijks meer dan een half miljard lires. Het milieu laat de familie Zegna trouwens helemaal niet koud. Anna en Gildo maken deel uit van het Uitvoerend Comité van de Environmental Media Association waarin ook bekendheden als Ted Turner, Jane Fonda, Robert Redford, Melanie Griffith en Don Johnson zetelen.

We steken

de grens over en trekken naar Stabio, in Zwitserland. Hier, vlakbij de grens, worden de mouwstukken van Ermenegildo vervaardigd. De fabriek is moderner dan die in Trivero, maar ook minder mooi. De voorraad stoffen is indrukwekkend : 70 % komt van Zegna, 30 % is afkomstig van een 150-tal externe leveranciers. Want Zegna vervaardigt bijvoorbeeld geen katoen of linnen. Alle stoffen worden gecontroleerd. Laser en computer vervangen hier schaar en strijkbout. Te beginnen met het knippen. De computer schikt de verschillende patroonstukken op de rol stof en zorgt ervoor dat er slechts een minimum aan stof verloren gaat. Dat verlies wordt op 14 à 17 % geschat : en dat is minimaal in vergelijking met het knippen met de hand. Bij stoffen met asymmetrische motieven is dit handwerk echter nog altijd onvervangbaar. Het jasje wordt op 139C geappreteerd (dat garandeert dat er na eerste stoombeurt lager dan 60C geen ‘luchtblazen’ zijn).

Bij de kledingstukken van het hoogste gamma, Sartoriale, gaat het er totaal anders aan toe. Tussen de voering en de stof van het voorstuk van het vest zitten namelijk vier lagen : katoen, haar, geitenwol en watten. Dat maakt dat het vest soepel en duurzaam is : het plantaardig katoen beweegt niet, in tegenstelling tot de dierlijke wol. Vooraleer de stukken in elkaar gezet worden, wordt de voering geknipt. De arbeiders zitten gebogen over hun traditionele instrumenten of hun trouwe Pfaff-naaimachine. Ze stikken de schouderstukken, zakken, tussenstukken, borstzakjes, zorgen voor de pressing, het strijkwerk… De knopen worden met de hand aangenaaid. Een jasje van Ermenegildo is samengesteld uit 140 stukken stof en ondergaat gemiddeld zo’n 200 handelingen alvorens het naar de controleafdeling gaat.

Ook de maatkleding 15 % van de productie van de jasjes van Ermenegildo kent geen weerga. Niet minder dan 150 personen maken dagelijks 200 stuks in dit bedrijf dat over een vernuftige technologie beschikt. Die maakt het onder meer mogelijk dat er tot 100 wijzigingen kunnen uitgevoerd worden op het basispatroon van een herenpak. Techniek en ambacht zijn meesterlijk verweven. Want het handwerk blijft onvervangbaar. Voor het aanpassen van de revers bijvoorbeeld, of het schikken van de kraag zonder dat die aan soepelheid inboet, de schouderrondingen ook…

Ermenegildo Zegna heeft heel wat aanhangers. Bekende namen zijn onder andere Alain Delon, Bernard Pivot, de Spaanse koning Juan Carlos, Kenneth Branagh, Denzel Washington, Al Pacino, Bruce Willis.

En natuurlijk heeft het merk zijn concurrenten. Genoemd worden Giorgio Armani, Hugo Boss, Canali of Corneliani. Ermenegildo blijft echter zijn eigen identiteit bewaren, en die is het meest zichtbaar in kleine details en gevoelige nuances. Neem nu de mannequins. Die zijn (min of meer) jong en hebben een knap lichaam. Maar het zijn nooit adonissen. En dat stelt een deel van zijn mannelijk cliënteel aardig gerust. Veel mannen willen er immers graag knap bijlopen, zonder dat ze daarvoor uren voor de spiegel moeten staan.

Anna Gilda, een erg energieke vrouw die bijster goed op de hoogte is van alles wat er op cultureel vlak in de wereld gebeurt : “Het is erg belangrijk dat het imago mee evolueert met de klant en de maatschappij in het algemeen. Tien jaar geleden toonden we geen mannequins. We wisten nog niet welk gezicht bij ons paste. Zegna heeft meerdere gezichten en meerdere culturen. En je kunt een kledingstuk op zoveel verschillende manieren dragen. De mannen die wij tonen zijn mannen die zich goed in hun vel voelen.” Met een neus voor kwaliteit. En goede smaak.

Info België : Italwear. Tel : (02) 351.05.01.

De wol : een ode aan de natuur.

De kaardebol.

Het weven.

De creatie.

De hand, de meest gesofisticeerde van alle machines.

Ontwar de knoop om de grote voordelen van de high performance wol te ontdekken.

Stichter Ermenegildo Zegna.