Een grote taxshift komt er in 2015 niet. De regering-Michel voert wel een kleine belastingverschuiving naar vermogenswinsten en milieu door. Kwestie van de gaten in de begroting te vullen en de loonkosten verder te doen dalen.
De laatste weken van 2014 ging er geen dag voorbij of iemand pleitte in België voor de invoering van nieuwe vermogenswinstbelastingen of een vermogensbelasting tout court. De heisa over LuxLeaks doet de maatschappelijke druk om grote kapitalen aan te pakken toenemen. De regering-Michel stond op de rem. Om te beginnen, had geen enkele regeringspartij in haar verkiezingsprogramma voorgesteld om de belastingen op kapitaal te verhogen. België heeft de op een na hoogste belastingdruk van alle OESO-lidstaten en een extra belasting is dus niet aan de orde. In het regeerakkoord staat wel de mogelijkheid van een taxshift of belastingverschuiving. Minder lasten op arbeid, meer andere inkomsten. Die laatste worden niet gespecifieerd. Maar de regering-Michel heeft de richting al duidelijk aangegeven in haar eerste fiscale maatregelen. De indexsprong (voor 2015) en een lastenverlaging van 900 miljoen euro (voor 2016) worden deels gefinancierd met andere inkomsten zoals een iets hogere btw (bijvoorbeeld op plastische chirurgie) en een belasting op kapitaal (de zogenaamde doorkijktaks). Dat is een eerste taxshiftje van goed 2 miljard euro.
CD&V voert al een tijdje de druk op voor een tweede belastingverschuiving. Maar de coalitiepartners en zeker Open Vld en N-VA staan op de rem. Toch lijkt een nieuwe kleine taxshift onvermijdelijk. Niet om politieke redenen, maar om budgettaire. In Wetstraat-kringen is te horen dat er al voor de begrotingscontrole van het voorjaar 1 miljard euro extra moet worden gevonden. Volgens de Nationale Bank moet volgend jaar 1,5 miljard euro extra worden bespaard en in 2016 nog eens 3,5 miljard. De regering-Michel zal opnieuw proberen om te besparen in de uitgaven.
Lagere lasten op arbeid
Maar dat zal niet voldoende zijn om trouw te blijven aan het Europese begrotingstraject. De regering-Michel zal niets anders kunnen dan toch ergens een belasting te verhogen of in te voeren. Een afgezwakte meerwaardebelasting op aandelen is een optie. N-VA-voorzitter Bart De Wever had half december al duidelijk gemaakt dat het wat hem betreft geen probleem is om de discussie te voeren over een meerwaardebelasting op aandelen, zolang een vermogensbelasting tout court niet op tafel komt. Daarnaast zal de regering ook kiezen voor hogere milieubelastingen. Als compensatie worden de lasten op arbeid verder verlaagd.
Meteen is een nieuwe kleine taxshift een feit. En het wordt wellicht ook een kleine taxlift. De regering kan bijvoorbeeld beslissen om de lasten op arbeid met nog eens 500 miljoen te verlagen en daartegenover nieuwe belastingen ter hoogte van 600 miljoen te zetten. De 100 miljoen overschot kan worden gebruikt om een paar kleine bressen in de begroting te vullen.
Btw blijft onaangeroerd
De aanbevelingen van OESO en de Europese Commissie vragen ook expliciet dat België aan meer belastingen op consumptie werkt. Maar daar zal de regering-Michel zich niet aan durven te verbranden. De verhoging van verlaagde btw-tarieven dreigt de toorn op te wekken van tal van lobbygroepen zoals de horeca en de bouwsector.
De vermogenswinsten extra aanpakken is voor Charles Michel ook de ideale manier om het vakbondsprotest te smoren. Vooral onder de druk van de overheidsvakbond ACOD weet het rode ABVV na de algemene staking van 15 december van geen ophouden. Maar acties na nieuwjaar bloeden dood omdat de regering twee duidelijke signalen geeft: aan de indexsprong en de pensioenhervorming wordt niet geraakt. En een extra belasting op kapitaalwinst zit er wel degelijk aan te komen.
Wachten op positieve resultaten
De regering-Michel blijft in 2015 weinig populair bij de bevolking. De regeringspartijen scoren in peilingen een stuk lager dan bij de verkiezingen van 25 mei 2014. Toch zijn er geen interne spanningen en zal de regering niet vallen. Iets waar de PS en zeker het ABVV in de winter van 2014 op gehoopt hadden. De slechtere peilingen zorgen ervoor dat geen enkele partij overweegt om de stekker uit de regering te trekken.
Het is wachten op betere tijden, na 2015, is te horen in de Wetstraat. Dan kan de regering aan populariteit winnen. Want de positieve effecten van het regeringsbeleid laten nog op zich wachten. De jobmotor slaat in 2015 nog niet echt aan. De regering kan weliswaar werken in een positief economisch klimaat. Door de zwakkere euro en de dalende olieprijs trekt de export aan en neemt de consumptie toe. Maar economen verwachten dat het effect van deze positieve economische schok zich pas vanaf 2016 of 2017 laat voelen.
De coalitiepartners weten dat ze nog even zullen moeten doorbijten. Ondertussen raken de leden van de regering beter op elkaar ingespeeld. Nieuwe excellenties zoals Jan Jambon (N-VA) hebben leergeld betaald. En de gespannen verhouding met de Waalse en Brusselse regering is verbeterd. Federale overheid en deelstaten moeten immers overleg plegen over de uitvoering van de zesde staatshervorming. Het is een van de belangrijke werven van 2015.
ALAIN MOUTON
Een extra belasting op kapitaalwinst zit er wel degelijk aan te komen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier