Naar een coherente China-strategie

‘Wat lopen al die politici in China te zoeken?’ schamperde Het Laatste Nieuws. Wij zijn eerder geneigd de uitstroom naar het Verre Oosten aan te moedigen: hoe meer politici naar China trekken, hoe beter. Onze beleidsmakers zouden er zelfs goed aan doen ook de vakbondsleiders Luc Cortebeeck (ACV) en Xavier Verboven (ABVV) mee te nemen. Daar kunnen die met eigen ogen zien hoe China veel meer schokgolven zal veroorzaken dan Japan of de Aziatische Tijgers. Voor de wereldeconomie is China synoniem van 325 keer Singapore of tien keer Japan.

Na Kamervoorzitter Herman De Croo (VLD) en de fractieleiders zijn ook de Vlaamse minister-president Yves Leterme (CD&V) en Vlaams minister van Economie Fientje Moerman (VLD) naar China gereisd; premier Guy Verhofstadt (VLD) en federaal minister van Financiën Didier Reynders (MR) doen ook nog andere landen uit de regio aan, en de Waalse minister van Economie staat eveneens vertrekklaar.

Onsamenhangende Belgische delegaties – die allemaal op de foto willen met de Chinese leiders – hebben al meer dan eens onze ambassadeurs in de gordijnen gejaagd. Maar aandringen op meer coherentie valt in Brussel nog altijd in dovemansoren. Hooggeplaatste Chinezen grimlachen met onze tientallen missies. Die hebben meer weg van toeristische uitstapjes dan van weloverwogen strategische stappen in de bilaterale betrekkingen. Zo wordt het moeilijker om op topniveau gehoor te krijgen.

Stil lobbywerk van China-kenners uit de Vlaamse bedrijfswereld opende deuren voor Leterme (de eerste minister van Québec geraakte niet zo ver), maar dergelijke goodwill blijft niet duren. De Chinese autoriteiten willen spreken met de gewesten, maar in een coherent Belgisch-federaal kader. Leterme ontmoet gesprekspartners op hoog niveau omdat Janssen Pharmaceutica en Bell Telephone in China westerse pioniers waren. Apec (Antwerp Port Engineering and Consulting), nu omgedoopt tot Antwerp Flanders Port Training Center, leidde in de jaren tachtig meer dan duizend Chinezen op. Die bekleden intussen hoge posities, en toch laten we dat alumninetwerk grotendeels onbenut. Gelukkig vervult het China-Europe Management Center in Antwerpen die rol nog. Netwerken is immers waar het om draait. En China zit nu met innovatie in zijn derde ‘i-fase’, na initiatie (via de genoemde Vlaamse bedrijven) en imitatie.

‘Het enige resultaat (van al dat gereis van onze politici) kan zijn dat we de Chinezen helpen om de kenniskloof met Europa kleiner te maken, terwijl onze kenniskloof met Amerika steeds groter wordt,’ schreef Luk Van der Kelen in Het Laatste Nieuws. Daar zit wel iets in, vooral in die laatste bedenking. Of we het willen of niet, Amerika geeft de wereldeconomie vorm. Tegelijk wordt die wereldeconomie steeds meer gestuwd vanuit en door China.

Willen wij in dat moeilijke spanningsveld meedoen, dan móét Leterme op studiereis en móét Verhofstadt ons potentieel aanprijzen in landen die straks bijna even zwaar wegen als de Europese Unie. Maar dan in een coherente strategie, zodat Vlaanderen, België en Europa in die nieuwe constellatie een geloofwaardige plaats kunnen opeisen.

Erik Bruyland