Mosselen met friet. Hoezo Belgisch ?

Chez Léon gaat de internationale toer op. Zopas opende de restaurantketen haar deuren in Japan en er zijn ook plannen voor een introductie op de beurs van Parijs.

De eerste Chez Léon buiten Europa heeft zopas zijn deuren geopend in Nagoya, Japan. Daartoe sloot Léon International een franchiseovereenkomst af met de Japanse brouwerij Konishi. Het gaat om een investering van 200 miljoen frank. In een reusachtige opslagplaats hebben de Japanners de Brusselse Grote Markt en de Koninginnengalerij op schaal één vijfde nagebouwd. Er staat onder meer een minibrasserie, een Chez Léon met 350 plaatsen en winkeltjes waar uitsluitend Belgische producten worden verkocht. Als dit experiment meevalt, wil Konishi nog een tweede Chez Léon openen in Tokyo of Osaka.

Er is al heel wat veranderd sinds 1893, toen Léon Vanlancker zijn friture Chez Léon vijf tafels groot opende in de Brusselse Beenhouwersstraat nummer 18. De expansie begon met Honoré Vanlancker (1900-1940), die het gebouw in de Beenhouwersstraat kocht, net zoals de aanpalende panden. Georges Vanlancker (1945-1980) profiteerde van de Wereldtentoonstelling van ’58 om nog eens drie huizen te kopen. Toen hij in 1980 overleed, nam RodolpheRudy het roer over. Hij rondde de uitbreiding op het Ilôt sacré af met de aankoop van drie huizen in de Predikherenstraat. Vandaag telt het restaurant Chez Léon 400 zitplaatsen. Elke dag schuiven er tussen de 1200 en 1600 mensen aan tafel.

GEVAARLIJK SUCCES.

Toen Rudy Vanlancker de familiezaak overnam, kreeg hij meteen een fiscale herziening van bijna 580 miljoen frank voorgeschoteld. Hij had vijf jaar nodig om de zaak opnieuw op het goede spoor te zetten. En toen de restauranthouder weer het hoofd boven water kon houden, eiste zijn hoofdbankier dat alle voorschotten binnen de maand zouden worden terugbetaald. “Heel wat bankiers,” zo klaagt Rudy Vanlancker, “bekijken de horeca met een scheef oog. De sector heeft het imago van een stel fraudeurs. Bovendien groeiden we zo snel dat de bank ons onrealistische garanties begon te vragen. We waren verplicht om op zoek te gaan naar een bankier van internationale omvang, iemand die vertrouwen had in onze plannen.”

Toch liet Rudy Vanlancker de moed niet zakken. In 1989 besloot hij filialen te openen, eerst in België en later ook in het buitenland. De formule sloeg aan, want in 1995 was de onderneming uitgegroeid tot een groep van twintig restaurants (in 1996 werden dat er 23) met een gecumuleerde jaaromzet van meer dan 1,5 miljard frank (vooruitzichten voor 1996 : 2 miljard frank). Er werden zo’n 3,3 miljoen maaltijden opgediend door 650 personeelsleden. Elke dag worden 9 ton mosselen klaargemaakt.

Het basisidee van Rudy Vanlancker is eenvoudig : “Pizza’s zijn Italiaans, zuurkool behoort tot de Elzas, hamburgers zijn Amerikaans, maar mosselen met frieten zijn wel degelijk iets van bij ons. Pizzeria’s vind je overal in de wereld, onder meer dankzij Pizza Hut en Pizzaland, en hamburgers dankzij McDonald’s. Waarom zouden wij het met onze specialiteit dan ook niet wagen ?” In 1989 opende Chez Léon een restaurant in Brussel aan de voet van het Atomium. Het succes bleef niet uit. Rudy Vanlancker besloot daarop het honderd jaar oude “uithangbord” te exporteren via een systeem van franchising. De investeerders betalen een instapgeld en storten aan Chez Léon Diffusion Restauration een percentage op de omzet. Als tegenprestatie geeft Léon zijn knowhow door en zorgt voor de opleiding van de nieuwe leden van de keten.

INGEWIKKELDE GROEP.

De structuur van de groep is vrij ingewikkeld (zie grafiek). Gekruiste participaties en franchises zitten immers door elkaar. Om het eenvoudig te zeggen : Rudy Vanlancker is eigenaar van het handelsfonds van de Beenhouwersstraat, dat ondergebracht is in de nv Groep Léon Vanlancker 1893 en een participatie van 10 % heeft in de nv Rafca die het restaurant in Bruparck uitbaat en 6 % in de nv Léon-Restaurants de franchisegever voor de Belgische restaurants, met uitzondering van dat van Waterloo ( Di. gi. Al) en de restaurants in de Beenhouwersstraat en Bruparck. Op internationaal vlak doet de nv Chez Léon Diffusion Restauration dienst als centrale holding. De vennootschap werd opgericht in 1988 en was oorspronkelijk 100 % eigendom van de familie. Intussen is het kapitaal, op dit ogenblik 166 miljoen, internationaler geworden. De aandeelhouders zijn gegroepeerd rond drie polen : Rudy Vanlancker en Groep Léon Vanlancker 1893 hebben 10 % in handen, de Franse sa Montus 25 % en de rest zit verdeeld onder verschillende buitenlandse investeerders. Daarbij vinden we onder meer kapitaal dat afkomstig is uit Zwitserland, Frankrijk, Luxemburg, Liechtenstein en Saoedi-Arabië. De franchising voor Frankrijk werd door Chez Léon Diffusion Restauration toevertrouwd aan de sa Resto Diffusion. Die Franse maatschappij beheert meer dan veertien restaurants in Parijs en overweegt in 1997 nog eens zeven nieuwe eetgelegenheden te openen in de Hexagoon. De benjamin van de groep is Léon International, dat op 20 november van vorig jaar werd opgericht met als doelstelling franchisezaken op te zetten over heel de wereld. De vennootschap heeft twee aandeelhouders van gelijke grootte : Resto Diffusion en Chez Léon Diffusion Restauration. Een strategische commissie, voorgezeten door Rudy Vanlancker, is belast met de ontwikkeling van projecten, in de eerste plaats in de grote hoofdsteden van Europa, daarna ook op andere continenten. Samen met de oprichting van die maatschappij werd ook besloten Resto Diffusion te introduceren op de beurs van Parijs om de expansie van de groep in Frankrijk te financieren.

GEEN BELGISCH KAPITAAL.

Zeggen dat de groep Chez Léon een Belgische familiale onderneming gebleven is, zou de waarheid geweld aandoen. Eigenlijk is alleen het restaurant aan de Beenhouwersstraat nog volledig in handen van de familie en dus Belgisch. Alle andere vestigingen zijn in meerderheid in handen van de franchisenemers of van buitenlandse belangen. Dat levert een wonderlijke paradox op : een kmo met een internationale roeping, uitgebouwd door een man met een Belgisch imago, die producten op de markt brengt die duidelijk Belgisch zijn, maar die in de loop der jaren binnen de groep in de minderheid werd gedrongen omdat hij geen Belgisch kapitaal kon vinden. Rudy Vanlancker : “Buitenlandse participaties zijn een noodzaak geworden : de groei van de groep was van die aard dat ik haar niet alleen kon blijven financieren zonder de zaak in gevaar te brengen.” En de toekomst ? “Die ziet er veelbelovend uit,” zegt Rudy Vanlancker opgetogen. “We tellen op dit ogenblik een honderdtal kandidaat-franchisenemers en elke dag ontvangen de verschillende franchisegevers nog nieuwe voorstellen.”

MICHEL GHESQUIERE

RUDY VANLANCKER (CHEZ LEON) Chez Léon is geen Belgische onderneming meer. De bezieler van Chez Léon werd in de minderheid gedrongen omdat hij geen Belgisch kapitaal kon vinden.