Mooie managers verdienen meer

Aantrekkelijke mannen krijgen eerder een baan, met een hoger salaris, en maken sneller promotie dan onaantrekkelijke collega’s. Bij vrouwen ligt de invloed complexer. Nancy Etcoff legt uit waarom.

Seks op het werk is niet langer een taboe. De jongste maanden buitelen de studies en rondvragen ter zake lustig over elkaar heen. Volgens de beruchte seksuologe Shere Hite in haar jongste boek Sex & Business heeft 42% van de Amerikaanse werknemers een verhouding op het werk, al geeft nauwelijks 7% dat ronduit toe. In een andere Amerikaanse enquête, uitgevoerd in opdracht van uitgeverij Harlequin, bekent 38% afspraken te maken met een collega, terwijl 9% beweert ook seks te hebben tijdens de werkuren. Een Britse studie (van Joanna Cole) brengt aan het licht dat 36% van de buitenshuis werkende vrouwen ooit verleid zijn geweest op het werk. Huisvrouwen gaan beduidend minder vreemd (25%). De postbode maakt dus meer kans om te vrijen met een collega dan met een huisvrouw tijdens zijn ronde.

Maar niet alles is rozengeur en maneschijn. Bezondigen de bazen zich niet aan dwang en carrièrechantage? Is promotie niet te koop in bed? Vooral in de Verenigde Staten stapelen de onderzoeken en rechtszaken over ongewenste seks op het werk zich op. Niet alleen werknemers, teamchefs of managers, maar ook bedrijven kregen al ontzettend hoge boetes aan de broek gesmeerd. Sommige bedrijven laten liefdescontracten ondertekenen door werknemers die een relatie met een collega beginnen. Daarin moeten ze zich bereid verklaren om elkaar en de onderneming nooit te vervolgen voor ongewenste intimiteiten.

Het zit in de genen.

Toch blijft een ander taboe ondertussen overeind. Seks kan je carrière helpen of breken, zo stellen de studies. Maar ook het uiterlijk kan dat, zo voegt de psychologe en cognitieve wetenschapster Nancy Etcoff eraan toe in haar ruim opgevatte studie Het recht van de mooiste. Ze belicht er de voor- en nadelen van schoonheid. Bovendien gaat ze na hoe schoonheid bepaald wordt en waarom we er zoveel aandacht aan besteden. Waarom al die make-up, facelifts en borstvergrotingen?

De onderzoekster aan de medische faculteit van Harvard verzamelde talloze studies over de invloed van het uiterlijk op zowat alle aspecten van het leven – op de liefde en het succes in de slaapkamer, op de status en de intelligentie, op de loopbaan, het inkomen en zelfs de strafmaat bij misdrijven (aantrekkelijke boeven krijgen een lichtere straf). Ze somt de wetenswaardigheden niet alleen in galop op, ze zoekt ook de diepere drijfveren van het belang dat aan het uiterlijk gegeven wordt. Niet toevallig luidt de oorspronkelijke Engelse titel Survival of the Prettiest. Met deze knipoog naar Survival of the Fittest beklemtoont ze haar uiteindelijke conclusie dat het grote belang dat we aan schoonheid hechten, een overlevingsstrategie is.

Dat besluit sluit naadloos aan bij de theorie van Charles Darwin. We worden aangetrokken door de kenmerken die op gezondheid en vruchtbaarheid wijzen. Symmetrie speelt daarbij een belangrijke rol. Door seksueel aangetrokken te worden door de signalen van gezondheid, zorgt de soort voor overleving. Schoonheid zit dus in de genen en wordt niet bepaald door de cultuur of door de mode-industrie. Daarmee veegt Etcoff de kritiek van de feministische beweging van tafel.

Het belang van mantelpakken.

Uiteraard dringt de industrie modebeelden op, geeft Etcoff toe. Maar mode is niet hetzelfde als schoonheid. De basiskenmerken van schoonheid blijken in elke cultuur op te doemen, ook bij volkeren die niet beïnvloed zijn door de media. Zelfs in de natuur ontdekken we ze. Vogels met symmetrische vleugels trekken meer partners aan. Ze vliegen ook sneller en langer dan andere soortgenoten. Symmetrische bloemen hebben meer nectar en trekken daardoor meer bijen aan.

Speelt cultuur dan nooit een rol? Toch wel. Om dat het duidelijkst aan te tonen, keert Etcoff terug naar kantoor. “Schoonheid is een groot voordeel in de slaapkamer. In de bestuurskamer is ze dat eveneens. Aantrekkelijke mannen krijgen eerder een baan, met een hoger salaris, en maken sneller promotie dan onaantrekkelijke mannen,” weet Etcoff. Voor vrouwen ligt het verband tussen uiterlijk en succes op het werk minder duidelijk. “Evenals aantrekkelijke mannen worden aantrekkelijke vrouwen eerder aangenomen en ontvangen ze een hoger salaris. Toch gaat dit niet altijd op.”

Vanaf een bepaald niveau kan een aantrekkelijk uiterlijk zelfs een averechts effect hebben voor vrouwen. “Uit een onderzoek kwam naar voren dat aantrekkelijke vrouwen minder snel partner werden op een advocatenkantoor. Uit een ander dat ze niet zo gauw voor een leidinggevende functie werden aangenomen. (…) Het uiterlijk van mooie vrouwen werkt tegen hen. Hun verschijning werkt de ongegronde veronderstelling in de hand dat ze meegaand en overdreven seksueel zijn in plaats van onbuigzaam en besluitvaardig.” Stijve mantelpakjes en akelige haarspelden helpen.

Nancy Etcoff, Het recht van de mooiste – De wetenschap van mooi en lelijk. Contact, 320 blz., 1400 fr.

LUC DE DECKER