Minister Gilkinet wil totaalverbod op nachtvluchten in Zaventem – Open VLD en CD&V zijn tegen

Federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) heeft vrijdag in het interkabinettenoverleg een ontwerp van ministerieel besluit voorgelegd dat onder meer een totaalverbod bevat op nachtvluchten uit Zaventem tussen 23 uur en 6 uur in de ochtend. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi spreekt van “groene waanzin en degrowth in de praktijk”.

Donderdag in de Kamer had Gilkinet aangekondigd dat het besluit om geluidsoverlast voor omwonenden tegen te gaan tegen 21 juli zal worden neergelegd. Het moet het systeem van de ‘quota counts’ (QC), het maximumgeluidsniveau voor elk opstijgend en landend vliegtuig,moderniseren. Die normen werden sinds 2009 niet meer herzien. 

Voor minister Gilkinet zit het dossier al veel te lang muurvast, omdat er geen consensusoplossing kon worden gevonden tussen de verschillende betrokken partijen. ‘Ik had me ertoe geëngageerd om, in overeenstemming met het regeerakkoord, methodisch te werk te gaan om de geluidshinder te verminderen. Dat doe ik in het algemeen belang van àlle buurtbewoners, of ze nu Vlaming, Brusselaar of Waal zijn, en met respect voor de economische belangen van de luchthaven en de 65.000 mensen die er werken’, aldus nog de Ecolominister.

Het doel van het besluit is dat het totale geluidsniveau met 20 procent afneemt: 100 procent stilte tijdens de nacht van 23 tot 6 uur; 30 procent meer stilte ‘s avonds van 21 tot 23 uur; 20 procent meer stilte ‘s ochtends tussen 6 en 7 uur en 7 procent meer stilte gedurende de dag van 7 tot 21 uur. De nieuwe QC zijn ook verschillend voor weekdagen en voor zon- en feestdagen.

Het besluit voorziet ook individuele waarden voor elk vliegtuig en jaarlijkse maximumwaarden. De toegelaten waarden bedragen tijdens de nacht nu, zowel voor het opstijgen als landen. Uitzonderingen zijn voorzien voor regerings- of militaire vluchten, en voor politie- en noodopdrachten of om meteorologische redenen. Overdag kunnen alle toestellen van de nieuwe generatie en bijna alle generaties van middellangeafstandsvliegtuigen vliegen. De minister heeft de bedoeling om het nieuwe systeem in de winter 2024-2025 in te voeren. 

‘Voorstel speelt met onze welvaart’

Open VLD-kamerlid Tim Vandenput reageert verbouwereerd op het voorstel van minister Giklinet om vanaf oktober 2024 alle nachtvluchten te schrappen: ‘België is een land van internationale handel. Bijna 95 procent van ons Belgische bbp bestaat uit export. Export was vorig jaar in Vlaanderen goed voor 380 miljard euro. De luchthaven van Zaventem speelt daarin een cruciale rol. Wie nachtvluchten zonder meer wil verbieden, speelt met onze welvaart. Per twee vliegtuigen die hier niet landen raken we één voltijdse job kwijt. Dag na dag. Dat is compleet onverantwoord’.

Ook coalitiepartner CD&V is niet te spreken over het voorstel. Voorzitter Sammy Mahdi spreekt van “groene waanzin en degrowth in de praktijk”.

“Dit zou het einde zijn van Zaventem als de grootste logistieke hub in Europa op vlak van medische en farmaceutische producten”, reageert Mahdi op Twitter. “25.000 jobs in de regio zijn voor de groenen blijkbaar niet belangrijk. No pasaran.”

Ook N-VA, op federaal niveau in de oppositie en lid van de regering in Vlaanderen, is niet te spreken over het voorstel. ‘Je kan de luchthaven ook helemaal sluiten, dan verdwijnt er nog meer overlast – maar helaas ook een economische groeimotor van Vlaanderen én Brussel. Zijn er volgens meneer Gilkinet nog niet genoeg werklozen in Brussel?’, reageert Vlaams minister van Vlaamse Rand Ben Weyts.

Brussels Airport betreurt in een mededeling dat de federale Mobiliteitsminister nu een zeer verregaand voorstel lanceert met ‘ongeziene negatieve gevolgen voor de tewerkstelling, connectiviteit, export en economie van het land’. Dit gebeurt volgens de luchthaven ‘zonder enig overleg of afstemming met de luchthaven en de luchtvaartsector. Ook de Europese procedure om exploitatiebeperkingen op te leggen, wordt helemaal niet gerespecteerd. De luchthaven, luchtvaartsector en omwonenden zijn niet gebaat bij het lanceren van dergelijk extreme en ongedragen voorstellen. Ze creëren enkel onzekerheid, ongerustheid en polarisatie. Ze bemoeilijken duurzame en evenwichtige oplossingen in het belang van alle betrokken partijen’, klinkt het scherp. Brussels Airport wijst erop dat de de luchthaven, de sector en de omwonenden nood hebben aan ‘een globale oplossing en een coherent wettelijk kader dat stabiliteit en rechtszekerheid biedt voor de duurzame ontwikkeling van de luchthaven met respect voor de omgeving’.

‘Keil het in de prullenmand’

Ondernemingsorganisatie Voka is al even negatief. ‘Het is een waanzinnig idee dat recht in de prullenmand gekeild moet worden. We verwachten dan ook dat de federale coalitiepartners hun afwijzing voor dit idee luid en duidelijk laten klinken’, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen. “Dit voorstel zou ons land decennia terug katapulteren in de tijd. Het idee zet duizenden jobs en welvaart voor een hele regio op het spel’, vult Kris Claes, gedelegeerd bestuurder van Voka Kamer van Koophandel Vlaams-Brabant, aan.

‘Een mijlpaal’

Een heel ander geluid is te horen bij de bewonersgroepen en Bond Beter Leefmilieu, die in een mededeling spreken van ‘een mijlpaal voor de gezondheid van de omwonenden’ en ‘een mooie eerste stap naar een duurzaam en toekomstgericht beheer van onze nationale luchthaven’.  

Eerder dit jaar bleek uit een studie van ENV-ISA, in opdracht van Bond Beter Leefmilieu, dat de gezondheidsschade door de nachtvluchten van en naar Brussels Airport enorm is. Meer dan 100.000 omwonenden lijden aan ernstige slaapverstoring door het nachtelijk vlieglawaai. ‘Het verbod op nachtvluchten is dus een logische en absoluut noodzakelijke keuze om de gezondheid van de omwonenden te beschermen’, stelt cardioloog Marc Goethals in de mededeling.  De bond wijst er nog op dat andere Europese luchthaven waar de nachtvluchten substantieel beperkt is, nog altijd operationeel en economisch rendabel zijn.

Jasper Wouters van Bond Beter Leefmilieu verwacht evenmin een negatief effect voor België: ‘Het verbod op nachtvluchten heeft in hoofdzaak een repercussie op het just-in-time businessmodel van DHL. Als DHL zijn vluchten ‘s nachts niet meer kan laten doorgaan, hoeft dat niet noodzakelijk te leiden tot een minder aantrekkelijk businessmodel. De levertijd van de pakjes schuift gewoon op naar een later moment op de dag. In ruil krijgen de honderdduizenden omwonenden hun nachtrust terug, wat zich vertaalt in betere prestaties op school en op de werkvloer, en een algemene besparing van 1 miljard euro aan gezondheidskosten.’