Minder zwaar werk

Volvo Trucks, Carglass, Daikin, Picanol en Atlas Copco zijn slechts enkele van de tientallen bedrijven die in ons land het gebruik van exoskeletten onderzoeken. De robotpakken verlichten zware fysieke arbeid. “Dat zal een positieve impact hebben op het absenteïsme.”

Exoskelet

Een exoskelet is een frame dat meestal boven de kleding wordt gedragen. Het robotpak ontstond uit een samenwerking tussen General Electric en het Amerikaanse leger en werd gebruikt om gewonde soldaten te ondersteunen. Later vonden exoskeletten hun ingang in de medische wereld, onder meer om patiënten te helpen revalideren en personen met een handicap te helpen. Er bestaan twee types exoskeletten, zegt professor Dirk Lefeber. Sinds 1990 onderzoekt hij de robotpakken aan de VUB en hij ontwikkelt ze voor de bedrijfswereld. “Er zijn passieve varianten, die door middel van elastische veringen lichamelijke handelingen verlichten. En er zijn actieve modellen, die aangedreven worden door draagbare motoren. Ze voorkomen overbelasting door het langdurig uitvoeren van fysieke taken.”

Bedrijfstoepassingen

Het exoskelet dat de VUB ontwikkelt, ondersteunt de armen en de onderrug. Dat is onder meer nuttig voor arbeiders in distributiecentra, die veel pakjes optillen, maar ook bij het inladen van objecten in industriële machines. Een exoskelet verlicht ook het assembleren van zware onderdelen en zware arbeid in de bouwsector en de landbouw. Dirk Lefeber: “Een werknemer moet niet langer het grootste deel van het gewicht dragen. Daardoor kan hij focussen op de fijne motorische manipulaties.”

Voordelen

Tijdswinst mag niet het hoofddoel van het bedrijf zijn om exoskeletten in te zetten, zegt Lefeber. “Op termijn kan dat een voordeel zijn, maar het draait vooral rond het ontlasten van de werknemers door schouder-, nek- en rugklachten weg te nemen. Dat zal een positieve impact hebben op het absenteïsme en ervoor zorgen dat arbeiders op latere leeftijd hun taken kunnen blijven uitvoeren.”

Prototypes

Pieter De Pourcq, manager Production Engineering bij Daikin: “We hebben enkele prototypes in voorraad, maar voordat we ze uittesten, willen we eerst twee cruciale vragen beantwoorden. Hoe ondersteunen ze de werknemer? Dat willen we wetenschappelijk meten, zodat het geen subjectieve testervaring wordt. Ten tweede, hoe kunnen we ervoor zorgen dat ons personeel de exoskeletten accepteert?” De Belgische vestiging van Daikin, dan samenwerkt met de VUB, hoopt in de Daikin-groep de eerste fabriek te zijn die exoskeletten uitprobeert. “We zijn voorzichtig positief. We sluiten niet uit dat de huidige exoskeletten onvoldoende effectief zijn om onze problemen op te lossen. Dat weten we wellicht over een half jaar, na de eerste testcase.”

Supermensen

De motoren in de huidige generatie exoskeletten zijn niet sterk genoeg om werknemers in staat te stellen bovenmenselijk zware lasten te tillen. Dirk Lefeber twijfelt of dat in de nabije toekomst het geval zal zijn. “Exoskeletten zullen geen supermensen op de been brengen. Voorwerpen met een gewicht boven 50 kilogram manipuleren zit er niet in. Daar zou je al full body-exoskeletten voor nodig hebben, maar die zijn ondraaglijk zwaar en vertragen alle handelingen. Er zou ook een stevige doorbraak in de motortechnologie nodig zijn, die vandaag utopisch lijkt.”