MINDER LOON, MEER KAPITAAL

Europa wil de bonussen van bankiers aan banden leggen. Dat is hard nodig, want de banksector zelf geeft geen blijk van groot moreel besef. Er is maar één weg naar een gezonder financieel systeem: het kapitaal van de banken moet omhoog; de risico’s, de bonussen en de lonen naar beneden.

Europa staat op het punt de Basel III-akkoorden om te zetten in wetgeving. Basel III voorziet in hogere kapitaal- en liquiditeitseisen voor de banken. Daar wil het Europees Parlement een beperking op de bonussen aan toevoegen. En dat ligt gevoelig. Meer dan tegen de hogere kapitaaleisen kwam de bankenlobby tegen het bonusplafond in opstand. Het Verenigd Koninkrijk treedt op als pleitbezorger van de City, het grootste financiële centrum van Europa. Londen vreest een uittocht van banken en het verlies van vele arbeidsplaatsen.

De argumenten van de Britten en van de financiële sector zijn mager. In de mate dat de bonussen ingeperkt worden, zal het vaste loon stijgen, wordt aangevoerd. Vrij vertaald: geen haar op ons hoofd denkt eraan in te leveren. Het zegt veel over de cultuur in de grote financiehuizen.

Het klopt dat de bonus-pools bij de grote zakenbanken kleiner zijn dan in het verleden, en dat de individuele variabele beloningen gespreid worden over langere periodes en gekoppeld zijn aan zogenaamde clawback-regelingen. Dat zijn gunstige ontwikkelingen. Maar ze gaan niet ver genoeg. De realiteit is dat de bonussen risicovol gedrag stimuleren en dat het totale loonzakje van veel bankiers veel te zwaar is.

Bovendien zijn de voorstellen best redelijk. De bonus zou niet hoger mogen zijn dan het vaste loon, tenzij de aandeelhouders expliciet de goedkeuring geven om dubbel zo hoge bonussen toe te kennen.

Je kunt stellen: dit zijn privébedrijven, laat hen toch de vergoeding uitkeren die ze willen. Maar het recente verleden heeft geleerd dat zowat alle financiële instellingen ‘systeembelangrijk’ zijn, wat betekent dat de overheid ze moet redden als ze in de problemen komen.

Dit verhaaltje kan echt niet blijven duren. Zo lang banken gered moeten worden met geld van belastingbetalers, moeten de regelgeving en het toezicht aangescherpt worden. En dan gaat het om drie zaken. In de eerste plaats is er nood aan meer kapitaal om de banken veiliger te maken. Ten tweede moeten ze aangemoedigd worden om minder risico’s op hun balans te nemen. Ten derde moeten de incentives om buitenmatige risico’s te nemen, de bonussen dus, beperkt worden.

Een gematigder verloningsbeleid kan ertoe leiden dat de banken hogere winsten maken, waardoor ze meer geld opzij kunnen zetten om hun kapitaalbuffers te versterken. Van een win-winsituatie gesproken.

Bovendien zou het goed zijn dat de lonen in de financiële sector naar beneden gaan, zodat talentvolle jonge mensen er minder door aangezogen worden. Dat de banken betere lonen geven dan andere economische sectoren is niet normaal te noemen. Er heeft zich de voorbije vijftien jaar een braindrain voorgedaan ten nadele van industriële ondernemingen. De vraag is waar die bollebozen het meeste toegevoegde waarde voor de economie leveren: door complexe derivaten te ontwikkelen voor Goldman Sachs of KBC, of door producten en processen te innoveren bij Barco of Bekaert?

PATRICK CLAERHOUT Redacteur Trends

Zo lang banken gered moeten worden met geld van belastingbetalers, moeten de regelgeving en het toezicht aangescherpt worden.