Mikken op winstbodem

Het wordt toch vijf op een rij. Dat is de conclusie, op zo goed als het einde van het Amerikaanse resultatenseizoen. De winsten zijn al voor het vijfde kwartaal op rij gedaald op jaarbasis. Dat is dus al meer dan één volledig jaar op niveau van de Standard&Poor’s500-index dat sprake is van een lagere winst. Een definitief cijfer is er nog niet, maar voorlopig zitten we in de vork van grootte van -3 à -3,5 %. En ja, dat is en blijft op de eerste plaats de ‘schuld’ van de winstval in de energiesector. Indien we die sector eruit filteren, dan is er, zoals verhoopt, wel terug een beperkt winstherstel van circa 1 % tegenover het tweede trimester van 2015.

Overduidelijk is sprake van een winstrecessie voor de grote(re) Amerikaanse ondernemingen. Er is sprake van enige opwaartse druk op de lonen door de toenemende krapte op de Amerikaanse arbeidsmarkt. Naast de vaststelling dat de economie in de VS vertraagt in navolging van de rest van de wereld. De groei van de Amerikaanse economie bleef met 1,2 % -weliswaar een voorlopige schatting- duidelijk onder de verwachtingen in het tweede trimester, ook al na een erg matig eerste kwartaal (1,0 % groei). Ondernemingen hebben het dan ook bijzonder moeilijk om de omzet op te krikken (-0,5 % in het tweede kwartaal), waardoor de winstmarges onder druk komen. De bedrijfswinstmarge (ebit-marge) is voor de S&P500-bedrijven dan ook voor het eerst sinds 2010 terug onder 12 % gedoken.

Mogelijk keerpunt

Voor Azië en Europa dreigt de terugval in het tweede trimester nog een stuk hoger te liggen. Hier staan we nog minder ver met cijfermateriaal, maar na ruim tweederde van de resultaten voor bedrijven uit de Stoxx600-index (600 belangrijkste beursgenoteerde Europese ondernemingen) staat de teller op een dubbelcijferige daling (ongeveer -14%). Daarbij dient natuurlijk wel vermeld dat vorig jaar de cijfers van Europese bedrijven erg ondersteund werden door de scherpe dollardaling, een effect dat dit jaar duidelijk verdwenen is.

En toch is er reden tot hoop. Zo was de terugval in de VS in het tweede kwartaal al een stuk beperkter dan de achteruitgang in het eerste trimester (-6,7 % inclusief de energiebedrijven, -2 % zonder). Bovendien wordt vanaf het derde kwartaal op een winstherstel gerekend dat zich zou doortrekken in 2017. Dat is ook wel nodig, want voor het eerst sinds 2009 klom de gemiddelde koerswinstverhouding van de S&P500-index boven 20. Niet vergeten dat de S&P500-index in de maand juli na zowat een status-quo van 18 maanden een nieuw historisch record bereikte. Stijgende bedrijfswinsten zijn dan ook absoluut nodig om de westerse beurzen verder stijgingspotentieel te geven. Maar we zien bemoedigende tekenen van winstherstel.