Michael Collins

De Ierse auteur en filmmaker Neil Jordan geeft in het meeslepende portret van Ira-strijder Michael Collins zijn visie op het Iers-Britse conflict.

De film ” Michael Collins” start in 1916, met de Easter Rebellion. Leden van de Irish Republican Brotherhood bezetten strategische plaatsen in Dublin, maar worden overmeesterd door het Britse leger. Hun leiders worden geëxecuteerd, behalve de Sinn Fein-leider en latere Ierse president Eamon de Valera (rol vertolkt door Alan Rickman). Onder de vele gevangenen bevindt zich ook Michael Collins ( Liam Neeson). Collins stelt na zijn vrijlating in december 1916 niet alleen het onzichtbare leger van terroristen samen, maar zet ook een geheime inlichtingendienst op. Sinn Fein bewees zijn slagkracht door de Britse geheime dienst en de speciaal samengestelde legers bekend als de Black and Tans en de Auxies uit te schakelen. Tijdens de daaropvolgende parlementsverkiezingen haalde Sinn Fein bijna alle Ierse zetels binnen. De verkozenen weigerden echter hun zetel in Londen in te nemen. De koppige strijd voor een eigen Iers parlement vormde de aanleiding voor de Iers-Britse oorlog.

Neil Jordan verheerlijkt de rol van Michael Collins in het gewelddadige verzet tegen de Britse suprematie en beklemtoont zijn aandeel in de verscheurdheid binnen Sinn Fein (de tweestrijd tussen de voorvechters van de Ierse onafhankelijkheid en de pacifistische aanhangers van de beperkte vrijstaat). Jordan gebruikt de groeiende machtsstrijd tussen Eamon de Valera en Michael Collins als dramatisch element. De Valera wordt afgeschilderd als een despoot, Collins als het slachtoffer dat op 22 augustus 1922 werd vermoord. Om zijn historisch epos ook menselijke warmte te geven, krijgt de driehoeksrelatie van Collins met zijn vriend Harry Boland (Aidan Quinn) en hun minnares Kitty (Julia Roberts) een centrale plaats.

Het Iers-Britse conflict ligt regisseur en scenarist Neil Jordan (maker van onder meer ” The Company of Wolves“, ” Mona Lisa” en ” Interview with the Vampire“) na aan het hart. Jordan begon zijn carrière als auteur van kortverhalen (zijn laatste roman ” Sunrise with Sea Monster” (’95) is een allegorie op Ierland) en consultant van John Boormans ” Excalibur“. In zijn debuut ” Angel” en ” The Crying Game” benadert Jordan het Iers-Britse probleem subtieler dan in het groots opgezette “Michael Collins”, waar de scenarist soms neigt naar uitgesproken emotionele manipulatie. De visie van de Ier op de Britten kan op die manier ook worden verteld vanuit het gezichtspunt van de Engelsman. Jordan bedient zich evenwel uitstekend van de genrewetten en schildert een krachtig en pakkend portret van een in de geschiedenisboeken genegeerd figuur.

Piet Goethals

Michael Collins Pakkend portret.