Met of zonder ?

Worden callback, calling cards, Internet- en on line-diensten onderworpen aan de BTW ? De Europese Commissie heeft plannen in die zin, maar de niet-Europese leveranciers van deze diensten hebben hun antwoord klaar.

Een maand geleden berichtten twee grote Franse economische kranten, Les Echos en La Tribune, over een nieuwe fiscale Europese richtlijn voor de operators in de telecommunicatie. De Commissie wil dat telecomoperators die buiten de Europese Unie gevestigd zijn hun diensten aan klanten binnen de Unie factureren en er BTW op aanrekenen. Voorlopig moeten de alternatieve operators dat niet doen, zodat ze veel lagere tarieven kunnen aanbieden dan sommige Europese nationale operators.

Les Echos gaf zijn artikel de kop Het geprogrammeerde einde van de callback. La Tribune van dezelfde dag wijdde een kwartpagina aan De onmogelijke taxatie van telefoon en callback. Een duidelijke tegenspraak dus, maar niemand kan op dit ogenblik zeggen welke krant gelijk heeft. Het is zelfs mogelijk dat ze het allebei bij het rechte eind hebben. Door onder druk van de Europese operators voor te stellen de BTW-heffing te wijzigen, heeft de Commissie zich immers in een wespennest gestoken. En geen enkele operator weet hoe het zal aflopen.

CALLBACK.

Tot nu toe zijn de telefoondiensten die niet-Europese telecommunicatiebedrijven aan Europese klanten leveren niet onderworpen aan BTW. De diensten bestonden immers nog niet toen de BTW-reglementering in 1977 werd ingevoerd. Daarnaast is de wereldwijde liberalisering van de telecommunicatie in sommige landen veel sneller verlopen dan in andere. Het logische gevolg van die liberalisering is een gevoelige daling van de communicatietarieven. De grote verbruikers van internationale telefonie hebben snel ontdekt dat een telefoontje van New York naar Brussel goedkoper is dan omgekeerd. Dankzij de evolutie van de techniek hoeven ze zich niet eens vragen te stellen over dat verschil : het callbacksysteem geeft hen de kans probleemloos het laagste tarief te gebruiken. U draait vanuit België gewoon een speciaal nummer in New York, dat u na twee belsignalen identificeert als klant van de callbackfirma. U hangt op en de firma belt u binnen de dertig seconden terug en opent een internationale lijn vanuit de VS. Hoewel u een lijn van het nationale net hebt gebruikt, komt Belgacom niet in de communicatie tussen, is de prijs per minuut veel lager en wordt er geen BTW op aangerekend. Sommige callbackfirma’s kunnen op die manier kortingen van meer dan 50 % aanbieden voor bestemmingen buiten Europa. Om dergelijke situaties te voorkomen, stelt de Europese richtlijn nu voor om BTW te heffen op alle telecommunicatiediensten die door Europese klanten worden gebruikt, zonder rekening te houden met de nationaliteit van de operator. Met andere woorden, de BTW wordt niet langer geheven in het land van de operator, maar in het land waar de dienst wordt gebruikt. Deze maatregel mikt niet alleen op de callbackdiensten, maar ook op de calling cards (internationale telefoonkaarten met uitgestelde betaling), de on line-computerdiensten en de buiten Europa gevestigde Internet-leveranciers. Voor die twee laatste categorieën zal de impact echter minimaal zijn, omdat de meeste gebruikers een beroep doen op lokale service providers.

SPECIFIEKE MARKT.

In Groot-Brittannië schat men het verlies aan BTW-inkomsten voor de telefoondiensten sinds de verschijning van de alternatieve verbindingen op meer dan 40 miljard frank. Volgens consultant Ovum zullen de callbackfirma’s in 1999 een omzet van 80 miljard frank boeken. De markt groeit razendsnel, maar zal daarna even abrupt ineenstorten, want in 2005 zal ze slechts 3 miljard frank vertegenwoordigen. De verklaring is eenvoudig : op dat ogenblik zal de openstelling van de markten voltooid zijn in Europa en vergevorderd zijn in Azië en Afrika, momenteel twee grote verbruikers van callback. Volgens Marc Coppens, de Belgische vertegenwoordiger van Smart Communication “is deze Europese maatregel, gesteund door de niet-geliberaliseerde nationale operators, een aanslag op de idee van de open markt. Het is niet normaal dat de Europese operators alleen kunnen concurreren door bijkomende taksen op te leggen.”

Bij Belgacom ziet men het anders. Luc Beyaert, die belast is met het dossier : “We wijzen de concurrentie niet af, ook al omdat we in een expanderende telecommunicatiemarkt actief zijn, waar Belgacom van zal profiteren. Maar het gaat erom dat alle operators op voet van gelijkheid kunnen werken. Concurrentievervalsing moet u niet op één hoop gooien met het probleem van de openstelling van de markt.” Dat argument wordt ook ingeroepen door de Europese Commissie.

Zoals Mobistar Belgacom Mobile heeft verplicht zijn GSM-tarieven te verlagen, zal het callbacksysteem, ook al omzeilt het de wet, de monopolistische operators er nochtans toe aangezet hebben om de Europese gebruikers sneller aantrekkelijke tarieven te bieden.

Zou de voorziene regelgeving dan het einde van de callback betekenen ? Volgens Michel Saubié, de verantwoordelijke van Delta Multimedia Europe in Parijs, “wordt deze beslissing de dood van de intra-Europese callback voor de particulieren die geen BTW kunnen recupereren en voor de bedrijven. Daarnaast blijven de kortingen die sommige alternatieve operators voor bestemmingen buiten Europa geven erg aantrekkelijk, zelfs wanneer er BTW op wordt betaald. Daarnaast bestaan er nog andere alternatieve omleidingstechnieken ( nvdr – zie illustratie rerouting), waarop wij altijd BTW hebben betaald en die grote kortingen opleveren. Uiteindelijk zal de nieuwe regel klaarheid scheppen op de markt, wat een goede zaak is.”

Voor bedrijven zal er weinig veranderen, aangezien zij de door de operator gefactureerde BTW recupereren. Voor de banken en de verzekeringsmaatschappijen, die hun BTW slechts gedeeltelijk recupereren, ziet het er slechter uit : hun facturen zullen beduidend hoger worden. En voor de particulieren is de pret er helemaal af : alle alternatieve operators met wie wij hebben gepraat, zeggen dat ze BTW op hun diensten zullen aanrekenen wanneer dat verplicht wordt, land per land. Sommige landen hebben al een variant op het Europese idee toegepast. Frankrijk, bijvoorbeeld, heft 20,6 % BTW. In België weten de operators nog niet of de overheid de Europese beslissing zal afwachten of erop zal vooruitlopen om de nieuwe inkomsten in haar volgende begroting op te nemen.

OMZEILEN ?

De idee van de Commissie is in theorie heel eenvoudig. De operators zeggen dat ze zich ernaar zullen schikken. Maar achter dat formele antwoord vragen ze zich toch af hoe de mooie theorie zal worden toegepast. De BTW kan immers niet bij de operator geïnd worden, aangezien die in het buitenland gevestigd is, buiten het bereik van de fiscus. Het volstaat dus dat de alternatieve operators hun commerciële vertegenwoordigingen in Europa sluiten en rechtstreeks vanuit de VS werken. Zij beweren dat ze die oplossing niet zullen toepassen… maar ze kennen ze allemaal. Frankrijk heeft al een repliek gevonden, door de klant verantwoordelijk te stellen voor de niet-betaling van de BTW. De andere landen van de Unie zullen die aanpak ongetwijfeld overnemen. Volgens het principe van het reverse charge mechanism zal de klant betalen als de operator het niet doet. Maar hoe ? Hoe kan een staat een particulier vervolgen wegens het niet-betalen van BTW op callbackoperaties die hij niet kan opsporen ? Het is immers vrijwel onmogelijk de gebruiker te identificeren…

In het geval van de calling cards is het principe hetzelfde. Een Amerikaans bedrijf kan zijn kaarten gratis vanuit de VS versturen, zonder via een plaatselijk tussenpersoon te passeren. Niemand kan zich vandaag indenken hoe Europa op dergelijke omzeilingstactieken zal reageren. In Azië, waar callback erg populair is, heeft Japan bijvoorbeeld besloten de service gewoonweg te verbieden. Maar omdat men de overtreders niet kan identificeren, komt het besluit in de praktijk neer op een verbod van reclame voor callbackfirma’s. Een pover resultaat. In Europa zullen we trouwens waarschijnlijk niet in dergelijke extreme situaties belanden. Ten eerste omdat de operators de boodschap hebben begrepen en hun internationale prijzen systematisch verlagen. Ten tweede omdat de techniek geëvolueerd is en de voordelen van callback nu grotendeels zijn overgenomen door de omleidingstechnieken ( rerouting). De alternatieve operators veranderen van techniek, maar blijven in de aanval…

FRÉDÉRIC MAHOUX

CALLBACK, ONRECHTSTREEKS GOEDKOPER Een alternatieve operator geeft u een toegangskaart en een persoonlijk codenummer. Wanneer u het nummer in de VS (oranje) kiest, belt de operator u terug (oranje stippellijn) en opent hij een internationale lijn voor u.