Met de boot naar het werk

De NV Zeekanaal doet een tweede poging om een kanaal-pendeldienst richting Brussel op te zetten. De eerste catamaran moet echter nog het sop in, en er dreigt al een proces.

De NV Zeekanaal, de maatschappij die het kanaal tussen Willebroek en Brussel beheert, waagt een nieuwe poging om een pendeldienst op te zetten naar Brussel. De rederijen Baeck en Flandria zochten elk een partner (respectievelijk de Nieuwpoortse rederij Seastar en de Amsterdamse branchegenoot Naco) en stelden zich kandidaat. Maar er dreigt opnieuw een kink in de kabel te komen. De Unie van Redding- en Sleepdienst(URS) voelt zich zwaar gepasseerd en bekijkt of er juridische stappen kunnen worden gezet.

Het idee klinkt goed: de files verminderen door een deel van het autoverkeer naar het water over te hevelen. Maar de eerste poging liep vorig jaar met een sisser af. Het traject Boom-Brussel was te lang om rendabel uitgevoerd te kunnen worden, en het eigen personeel van de NV Zeekanaal had niet de nodige kwalificaties. Bovendien konden de ingehuurde schepen de vereiste snelheid niet halen en veroorzaakten ze te veel golfslag, waardoor de kanaalwanden werden beschadigd.

Nu is er beterschap. De Lijn, specialist in personenvervoer, werd erbij gehaald. Het personeel wordt geleverd door de kandidaat-exploitant, die een schip moet inzetten dat de technische vereisten haalt. Ook werd het traject ingekort. Er blijven nog drie haltes over: de sluis van Zemst, Vilvoorde en Brussel-Saincteletteplein. Het traject Boom-Zemst wordt met de bus overbrugd.

Maar er blijven vraagtekens. Het proefproject – kostprijs: 8 miljoen frank voor rekening van de overheid – gaat uit van één schip, waardoor het per definitie onrendabel is, vinden de meeste waarnemers. En zelfs met verscheidene schepen vinden sommigen dat het alleen als openbare dienstverlening kan – lees: de overheid moet de verliezen bijpassen.

Ook vereisen de specifieke nautische kenmerken van het Zeekanaal dat er speciale catamarans worden gebouwd. Of daarvoor veel gegadigden bestaan, valt te vrezen. “Daarom is de periode tussen de aanbesteding en de start van de proef, in april, zo belangrijk. Dan kan het aspect ‘schip’ grondig worden onderzocht,” zegt Leo Clinckers, administrateur-generaal van De Lijn.

Intussen overweegt de URS een juridische procedure tegen de manier van aanbesteden. Het bedrijf stapte enkele maanden geleden al met een voorstel naar de NV Zeekanaal, waarbij schepen besteld zouden worden op een gespecialiseerde Australische werf. Waarna afgevaardigden van de NV zelf achter de rug van URS naar de Aussies trokken. Ook werd de aanbesteding niet Europees gepubliceerd, merkt URS op. “Het is in ieder geval gepubliceerd in het openbaar lastenboek,” zegt Clinckers.

Het maakt allemaal de rekening van Flandria niet. Topman Dominique Vaes noemt de aanbesteding ‘van strategisch belang’. De rederij kreeg net te horen dat ze haar vaste stek aan het Antwerpse Steen moet verlaten om plaats te ruimen voor een cruiseterminal.

luc huysmans