Melk of toch niet?

Op de winkelschappen staat een hele rist plantaardige alternatieven voor melk. Drinks gemaakt van soja, rijst, kokos, amandel, quinoa, hazelnoot, hennep of spelt: de lijst wordt steeds langer.

Minder melk

Van de Belgische consumenten koopt 95 procent melk. Maar het thuisverbruik van consumptiemelk, inclusief gearomatiseerde melk en drinkyoghurts, neemt licht af: van juli 2017 tot juni 2018 met 1,6 procent in België, blijkt uit onderzoek van GfK. Het verbruik van alternatieven voor melk daalt ook licht, met 0,7 procent. “Er is een nieuwe manier van ontbijten. De consumenten doen in plaats van melk yoghurt op hun ontbijtgranen of ze ontbijten niet thuis”, zegt Renaat Debergh, de gedelegeerd bestuurder van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie.

Gezond

Alpro, het Belgische merk dat in 2016 werd gekocht door de Franse zuivelreus Danone, timmerde de afgelopen decennia aan de weg met sojaproducten. Nu heeft Alpro naast sojadrinks ook haver- en amandeldrinks. Welke plantaardige drink het beste alternatief is voor melk, hangt af van hoe je het bekijkt. De smaakverschillen zijn groot. In voedingswaarde komt soja er vaak goed uit, omdat er ongeveer evenveel eiwitten in zitten als in koemelk. Amandel- en rijstmelk bevatten veel minder eiwitten. Sinds 2107 mogen plantaardige producten niet meer worden verkocht als melk of kaas, omdat het consumenten kan misleiden. Vaak wordt de benaming ‘drink’ gebruikt.

Merken

Alpro is de marktleider in plantaardige drinks. Ook Provamel is een merk van Alpro. Het Zweedse Oatly is een buitenlandse concurrent. De penetratie van Alpro-drinks in ons land bedraagt 40 procent. Met margarine erbij zit de penetratie net onder 50 procent. Op de melkmarkt zijn er weinig merken, met onder meer Joyvalle en Campina. De retailers werken vooral met goedkope huismerken.

MINDER CO2-UITSTOOT

Sven Lamote, de CEO van Alpro, stelt dat voeding in Europa 30 procent bijdraagt tot de CO2-uitstoot. “In Vlaanderen veroorzaakt voeding 25 procent van de CO2.” Door meer plantaardig te eten zou de consument bijdragen aan de vermindering van de CO2-uitstoot. Renaat Debergh wijst er wel op dat de CO2-afdruk van rauwe melk tussen 2000 en 2015 met 26 procent is gedaald. “Als een koe gras eet, verteert ze dat in vier magen. Dat zorgt voor methaan, die wordt omgerekend naar CO2-equivalenten. Maar dat CO2-aandeel daalt.”

Productie

Melk wordt lokaal geproduceerd. Renaat Debergh: “De koe produceert melk en nadien volgt een eenvoudig procedé. Het vet wordt verwijderd en de rauwe melk wordt verhit.” De productie van plantaardige drinks is ingewikkelder. De sojaboon moet worden gepeld, geweekt en verwerkt. De amandelen worden vermalen en tot een pasta verwerkt. Aan beide drinks wordt water toegevoegd. Ze worden ook verrijkt met calcium en vitamines. Die stoffen zijn van nature aanwezig in melk, zegt Debergh.