Meer Wessis en meer Ossis

Heeft u gevlagd op zondag? Ik in ieder geval niet, en dat is fout. Waarom verschenen er niet spontaan blauwe vlaggen met gele sterren in de straten van Berlijn, Brussel, Amsterdam, Parijs? Een unie met sufferige burgers is een verbond van watten. Wat valt er te verwachten? Op de langere termijn een sterkere markt en een zwakker politiek stelsel.

Laten we eerst kijken naar de sterkere markt en vooral de woorden op de langere termijn beklemtonen. Premier Guy Verhofstadt ( VLD) en minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel ( MR) en hun Europese soortgenoten hoeft u niet te geloven. Hun circuit is het vlugge reisje, de chique receptie in Boedapest en Praag, de gemeenplaatsen over vriendschap en solidariteit en hop, de excellenties ankeren drie landen verder.

Wie wél met gezag spreekt, is Jean-Marie Standaert (ex- VBO, ex- Febiac, zie interview blz. 30). Hij is vier jaar aan de slag voor het Internationaal Arbeidsbureau in zeventien landen van Midden-Europa en is ongerust. De corruptie, de slappe arbeidswetgeving, het onbestaande sociaal overleg, de macht van de ex-apparatsjiks, de begoochelingen van de Hongaren, Polen enzovoort ziet hij dagelijks. Oost-Duitsland blijft een probleem voor West-Duitsland. De Wessis en de Ossis staan er onwennig tegenover elkaar. Het valt te vrezen dat de burgers van de 25 EU-landen zullen polariseren tot continentale Wessis en Ossis. Een belangrijke vervaldatum daarbij is 2006. Dat jaar wordt er opnieuw onderhandeld over de EU-begroting. De tien nieuwelingen dreigen dan in blok te staan tegenover de vijftien anciens.

En de politieke Europese Unie? De fundamentele fout van de huidige expansiefase is om eerst de uitbreiding te beslissen en slechts later de Unie samenhangend te organiseren. De verbreding komt er zonder de verdieping. Van de Conventie van Valéry Giscard d’Estaing is alsnog weinig te verwachten. Zit er nog een unie in de Europese Unie? Het woord unie kleeft op de lippen, maar aanvaardt EU-Brussel de facto niet eerder dat Europa evolueert tot een gemenebest? Wordt de zogenaamde Verenigde Staten van Europa een continent met grenzen en een eigen identiteit; een identiteit ook gekenmerkt door een gedeelde christelijke en humanistische traditie? Of is het een gemenebest, een club waar iedereen welkom is die de parlementaire democratie onderschrijft en ergens een band met Europa kan doen gelden, zelfs al is die smal? Een lidmaatschap van de zogenaamde unie wordt dan een cadeau voor elk zich uitslovend land dat bengelt aan de randen van Europa.

Het Britse kwaliteitsblad The Economist titelt: “Turkey belongs in Europe”. Logisch. Achter de Britten hobbelt een resem van redelijk democratische oud-kolonies. Deze landen delen het Engels als lingua franca, sturen hun elites naar Oxford en Cambridge, proberen het Britse gewoonterecht te volgen, juichen voor de Queen bij de protocollaire bezoeken en nemen, na veel hoofdbreken, sancties tegen crapuleuze leden als Zimbabwe. De Britten spreken over een unie maar bedoelen eigenlijk een gemenebest. Het Europese gemenebest zal zich, na Turkije, moeten openstellen voor Oekraïne, Wit-Rusland, Rusland, Israël, Irak na de val van Saddam Hussein, Tunesië, Marokko, Algerije.

Strookt dit met de dromen van Schuman, Adenauer, Spaak, Monnet, Tindemans, Delors en de belangen van de burgers van Europa? Turkije wordt best een aardig land met vriendelijker staatsbeulen en rechten voor de Koerden. Een turcofiele Franse ambassadeur verleidde zonder tegenspraak Parijs in een prille fase van de Europese Gemeenschap om een Turks lidmaatschap te overwegen. Die hobbyïstische gedachte dreigt een nachtmerrie te worden. Is Europa een seniele oma met snoepjes?

Frans Crols [{ssquf}]