Mediterrane lidstaten onder druk

Er is opnieuw onrust op de markten. Investeerders maken zich zorgen over de financieringscapaciteit van de mediterrane staten en mijden daarom hun bankpapier. Gezien de economische toestand is de kans dat die landen uit het dal geraken, bijzonder klein.

De ratingverlaging, die tot nog toe alleen Griekenland tot rommelkwaliteit terugbracht, verplicht sommige institutionele beleggers ertoe de samenstelling van hun portefeuille te herzien. Zodra de rating van een emittent onder een bepaalde drempel zakt, mag de instelling immers niet langer dergelijk papier verhandelen. Dat heeft averechtse gevolgen op de koerszetting van het betrokken papier.

Institutionele beleggers wantrouwen de betrokken lidstaten zodanig en hechten zo weinig geloof aan de haalbaarheid van de reddingsplannen van de Europese instanties, dat ze nu het andere papier eveneens verkopen. Ze willen blijkbaar niet verrast worden door een plotse tekortkoming of een onverwachte ratingverlaging.

Het gevolg daarvan is dat de leningen van die landen ook moeilijker verhandelbaar worden. Hun koers zakt langzaam weg. Voor die landen die in de loop van dit jaar nog aanzienlijke bedragen moeten ophalen, is dat heel slecht nieuws. De Griekse rente op tien jaar is opnieuw tot boven 10 % gestegen en is daarmee bijna 8 % hoger dan de Duitse. De Italiaanse rente klimt ook gestaag en staat vandaag op 4,1 %. De Ierse nadert 5,75 %, 1 % hoger dan een maand geleden. En ook de Portugese is zoveel geklommen en staat nu op 5,9 %.

Als die trend zich voortzet, is er geen twijfel meer dat de 750 miljard euro die Europa en het IMF ter beschikking stellen, aangesproken zullen worden. De Europese Financiële Stabiliteitsfaciliteit (EFSF), die daarvan deel uitmaakt, zou 440 miljard euro toegewezen krijgen. Daarmee zou ze de tekortschietende lidstaten ter hulp komen. In afwachting van de effectieve oprichting van het fonds heeft de Europese Centrale Bank (ECB) al voor meer dan 51 miljard euro staatspapier gekocht. Niemand weet over welke staatsleningen het gaat. Vermoedelijk betreft het allemaal mediterrane leningen.

Plan ontoereikend

De Europese grootbanken bezitten samen voor zowat 2000 miljard euro Europees papier. Het zijn natuurlijk niet allemaal wankele mediterrane leningen die de komende jaren vervallen, maar ze vormen wel het belangrijkste deel ervan. Wil men die banken overeind houden, dan moeten de betrokken lidstaten geholpen worden in het herfinancieren van hun bestaande schuld. De 750 miljard zullen daarvoor niet volstaan.

Terwijl er op een zinvoller project wordt gewacht, weten we nu al dat de rentetarieven opwaarts zullen evolueren. Hun ontwikkeling kan ook razend snel plaatsvinden als alle institutionele en risicowerende beleggers dubieus papier negeren. De renteontwrichting binnen de eurozone zal het circuleren van speculatief kapitaal aanmoedigen, wat het economische herstel zal bemoeilijken. En dat zal op zijn beurt de rentetarieven verder de hoogte injagen.

De zomermaanden worden dus uiterst bepalend voor obligatiehouders. Wie zijn portefeuille samengesteld heeft met het oog op kapitaalvorming, moet hem tijdig aanpassen. De leningen van de zwakst geachte lidstaten zullen verder afbrokkelen. Ook de euro zal aangetast blijven. Het enige volwaardige alternatief is de Noorse kroon. U koopt obligaties ervan liefst op de secundaire markt. Op de primaire is het rendementstekort meestal te omvangrijk, tenzij u te maken heeft met een (afgeraden) banklening. (C)

Door Jean-Pierre Avermaete

De zomer wordt bepalend voor obligatiehouders. Wie zijn portefeuille samengesteld heeft met het oog op kapitaalvorming, moet hem tijdig aanpassen.