Marathon Manager

Louis Akkermans (59 j.) houdt van duurloop. In ’93 klokte hij een marathon in 3 uur en 49 minuten. Vandaag loopt hij opnieuw een lange race : Louis Akkermans leidt het “Geneva Project” op het hoofdkantoor van SGS 34.000 medewerkers in 140 landen. De centrale leiding wordt hersneden naar de noden van de 21ste eeuw. Voor de vierde maal is Louis Akkermans chirurg. Na de ledematen België, Nederland en Duitsland opereert de nieuwe direkteur-generaal het hart.

Genève.

Marcel Silkens arriveert om 5.00 u. ‘s ochtends op de luchthaven van Moskou voor een vlucht naar Tadjikistan. Op 20 meter van Silkens wacht zijn tolk. Revolverschoten klinken. De tolk ploft neer. Getroffen. Het handvol medepassagiers en de officiëlen stuiven weg. Marcel Silkens wordt er nog stil van : “Ik bleef moederziel alleen achter, heb de wonden gestelpt met kleefband en de tolk op het vliegtuig gehesen. Hij overleefde.” Het woord inspecteur roept stempels, formulieren, grijze mannen en routine op. Marcel Silkens en Jan Kersbergen zijn senior inspectors van SGS-Van Bree en organiseren, inspecteren en certifiëren sedert twee jaar vrachten graan, erts en noodhulp in Georgië, Oekraïne, Hongarije, Azerbaidjan, Tadjikistan. Een goed lijf en een dosis moed zijn in de Far East de minimale vereisten om niet retour naar Antwerpen te reizen in een doodskist. SGS-Van Bree recycleert oude diensten tot nieuwe produkten in den oost (zie kader).

ANTWERPEN.

De voorgevel bedriegt. SGS House aan de Antwerpse Noorderlaan de centrale van de 29 dochters van SGS Groep België is een strak kantoorblok. Zoals zovele HQ’s. Achter het gebouw zie je pas waar het om gaat. De spoorlijnen van de haven lopen rakelings langs, voorbij de sporenbundels heffen kranen de kop. Traditioneel verkoopt SGS-Van Bree portuaire controles. SGS Groep België heeft als pionier in de groep dat omzetdeel (35 procent) aangevuld met milieucontroles, klinisch onderzoek, auto-expertise, kwaliteitsborging, programmatuur voor ziekenhuisbeheer (65 procent, een groepsrecord). Het concern SGS sloot dertig contracten met regeringen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. De ontwikkelingslanden worden verdorven door overfacturering en smeergeld. Om deviezen te redden, inspecteert SGS de hoeveelheid en de kwaliteit van de haventrafieken naar de Derde Wereld. SGS is het grootste controlebedrijf ter wereld, een Europese specialiteit, in deze branche ontbreken de Amerikanen. Concurrenten zijn Inchcape, Bureau Veritas en Tüv. Louis Akkermans, de nieuwe Vlaamse directeur-generaal in Genève : “Wij hebben wel de breedste inspectiekennis en zijn het meest internationaal.”

GENEVE.

Ook deze voorgevel bedriegt. In het strakke pand aan de place des Alpes 1 in Genève verwacht je une banque privée. Soepel en discreet. In het gebouw zie je pas waar het om gaat. De telefoons zijn verbonden met 318 dochters en 321 laboratoria in 140 landen. Het oer-Helvetische Rode Kruis kan model staan voor het dienstenbedrijf SGS.

Na zes maanden ziet Louis Akkermans de contouren van de toekomst van SGS. Op de chefetage het gebouw is elegant maar ontbeert de doelmatigheid die hoort bij het leiden van 34.000 medewerkers staan 18 blauwe mappen naast zijn werktafel. Het resultaat van Fase I, de analyse van de keukengeheimen door Zwitserse organisatiedeskundigen.

Is een centrale zetel met 370 mensen voor 34.000 medewerkers te veel ? “In tegenstelling tot het hoofdkantoor van bijvoorbeeld een multinational als ABB hebben wij ook operationele diensten in Genève,” repliceert Louis Akkermans. Sedert de herfst ’95 is hij lid van de Group Executive Board, het college van directeuren-generaal. Zijn hoofdopdracht is de centrale organisatie van SGS te herkneden naar de behoeften van de 21ste eeuw. De herstrukturering heet niet re-engineering, de diplomatiekere doopnaam is Geneva Project.

SGS beweert gedecentraliseerd te zijn, maar is qua cultuur eerder middelpuntzoekend. Louis Akkermans : “Ik help een nieuw evenwicht bepalen. Mijn rolmodel is SGS België, een federatie van 29 bedrijven zonder paperasserij maar met een consensus over de essentiële punten.” Louis Akkermans loopt getooid met vier petten ; hij is directeur-generaal op centraal niveau en blijft national chief executive in België en Nederland en is area manager voor de Benelux en Duitsland. Antwerpen is een koninkrijkje binnen de groep. Het is de grootste winstmaker en innovator. Niet als strovuurtje, wel samenhangend over de voorbije 19 jaar, sedert de komst van Louis Akkermans (ex- Ahlers).

SGS is ceremonieel ingesteld in Genève. Louis Akkermans’ kantoor ligt naast de vergaderzaal van de raad van bestuur, aan de andere zijde is het kantoor van de voorzitter, Elisabeth Salina Amorini. SGS is de multinational met de soberste kamertjes voor zijn toplui. Genève is het Rome van het calvinisme. Het kantoor van Louis Akkermans beslaat de oppervlakte van een ouderwetse hospitaalkamer. Koffie wordt gedronken uit plastic bekertjes.

Blijft SGS wonen in het krappe place des Alpes 1 met deftig uitzicht op het lac de Genève of verhuist het naar een gebouw aan de luchthaven ? Voor een internationale groep met medewerkers in 140 landen is vliegen een tweede natuur. Het jaarlijkse concernbudget voor reizen en hotels bedraagt 177 miljoen Zw. fr., het hoofdkantoor spendeert daarvan 5,7 miljoen. “Hier pakken ze het vliegtuig zoals wij in Antwerpen den tram,” lacht Louis Akkermans.

In de Group Executive Board (GEB), die eenmaal per maand vergadert, is Elisabeth Salina Amorini de prima inter pares. Zij is 40, oud-bankier in Londen, en de hoogste vrouw in het Zwitserse bedrijfsleven. Het college van directeuren-generaal beslist eensgezind. Het GEC rapporteert aan de raad van bestuur, voorgezeten door Elisabeth Salina Amorini. Zij vervult de GEB-rol sedert anderhalf jaar en leidt vanaf ’89 de raad van bestuur. Het GEB en de raad van bestuur houden per kwartaal een contactvergadering. Mevrouw Salina Amorini (née Salmanowitz werd bestuurder op haar 27. De echtgenoot van Elisabeth Salina Amorini is een Italiaanse markies. “Zij en ik verjaren op dezelfde dag, 25 mei,” lacht Louis Akkermans. Stichter Goldstück was de zakenpartner van haar opa, J. Salmanowitz. Deze maakte de groep groot. Salmanowitz sr. belde met zijn vrienden van de graanhandelshuizen Dreyfus, Rich, Conti en Cargill en zijn marketing was rond. De patriarch bleef CEO en voorzitter tot zijn 80.

De leden van de GEB zijn meritocraten. De directeuren-generaal superviseren regio’s, functies en 14 branches van enkele honderden miljoenen Zwitserse frank tot een half miljard. Tot augustus ’94 was de Fransman Thierry Chéreau Chief Executive Officer. Hij was weggehaald bij Sources Perrier en een centralisator. De CEO-fase liep faliekant af en bezorgde het bedrijf een zware kater. In weinig jaren verlieten 6 directeuren-generaal SGS. Daaruit volgde de collegiale formule en het directe contact tussen de raad van bestuur en het uitvoerend comité. Louis Akkermans gelooft dat het collegiale bestuur een tijdelijke fase is. De strategie is in de Zwitserse traditie een verantwoordelijkheid van de raad van bestuur.

“De verwachtingen in mij zijn hoog gespannen,” dubt Louis Akkermans. “Je moet wel power meebrengen. Van de 370 medewerkers hier zouden er 40 % weg moeten, speculeren sommigen. Dat kan je niet maken bij de grootste onderneming van Genève, ik zeg stop that nonsense. Voor deze complexe situatie heb ik geen quick fixes. Ik werk à la carte en evolutief met de bestaande managers. Hoe ouder ik word, hoe meer ik optreed als coach. Het woord baas is vandaag bespottelijk. Sommige managers en niet alleen de Zwitsers zijn weliswaar verlekkerd op militaire structuren.”

Voor het Geneva Project werd geen tijdsschema vastgelegd : “Ik zet processen in gang, de richting zie ik in grote lijnen. Gisteren hebben we de 3 juridische departementen een zeer belangrijke expertise in dit beroep van kontrakten en documenten samengevoegd.” De matrix-struktuur slorpt veel tijd op, die moet lichter gemaakt worden. Sommige business-sectoren zou men kunnen onderbrengen bij levendige dochters. Het gezond verstand moet boven de beginselen staan, zegt Louis Akkermans.

WAT TE DOEN ?

Twee mission statements strijden om de voorrang bij SGS. Het Belgische credo luidt : SGS heeft als zending het verbeteren en monitoren van de kwaliteit van allerlei goederen en producten, systemen en het leefmilieu en bereikt daardoor een maximale winstgevende groei op de lange termijn (goederen, produkten en diensten in de internationale handel de traditionele aktiviteit én goederen, produkten en diensten bestemd voor de lokale markt dat is nieuw). Het officiële credo is : leadership in inspection and testing. “Wij staan verder en die boodschap wil ik binnenbrengen in Genève,” zegt Louis Akkermans.

Op 10 jaar tijd verdubbelde de omzet van SGS tot 2,67 miljard Zwitserse frank (67,25 miljard Belgische frank). De omzet over het eerste semester 1995 klom opnieuw met 1,2 % ondanks de nadelige koersschommelingen. De Zwitserse frank steeg met 10 % in waarde t.o.v. de andere munten, dus de omzet met 11,2 % in volume. Ook het aantal werknemers verdubbelde van 17.000 tot 34.000 sedert 1986. De grootste groei kwam uit overnames waarvan het merendeel succesvol was. De groeisegmenten heten technische diensten en diensten gericht op verbruiksproducten, petrochemische tests en de agro-divisie. SGS pakt de toxicologie en de pathologie vast, onder meer in Nieuw-Zeeland en Schotland . SGS kocht Inveresk bij Tranent (Edinburg), een specialist in ecologische preventie, toxicologie en klinisch onderzoek. Depauw & Stokoe van SGS België is milieuspecialist ná-de-problemen. In 1985 verwierf SGS België Laboratoires Simon, de eerste stap van het concern naar de biowetenschap. De concernomzet nu in deze branche bedraagt al meer dan 2,5 miljard Belgische frank. De klinische sektor wordt wereldwijd uitgebreid. “In België blijven wij uit de klinische labo’s, die opereren in een gespannen sfeer,” zegt Louis Akkermans.

CHIRURG.

Vijfenzestig procent van de omzet van SGS België is nieuw. “Aan die ommekeer dank ik mijn benoeming in Genève. Toen ik in 1977 binnenstapte boekte SGS in België een omzet van 400 miljoen frank en rode cijfers. Vandaag behoren we tot de drie toppers voor de ononderbroken winst- en omzetgroei. In ’94 de cijfers over ’95 worden nog niet bekend gemaakt tekende SGS België een recordwinst op van 212 miljoen frank. Het bedrijf blijft aanwerven,” zegt Louis Akkermans vol zelfvertrouwen.

In ’87 boekte Nederland een zwaar verlies, de jaren daarna zwierf Louis Akkermans tussen de Noorderlaan en Rotterdam. Reeds in ’88 werd opnieuw winst geboekt. En vanaf ’90 stijgt de rentabiliteit op omzet naar 10 procent. De Nederlandse dochter schiet naar de top van SGS. SGS-Nederland was zeer havengericht, de graanoverslag in Rotterdam zakte echter van 24 naar 14 miljoen ton door de daling van de broodconsumptie, de geboortecijfers en het EU-beleid. SGS-Nederland had een zwak management en verwaarloosde de aanwerving van jong talent. In ’87 waren er 3 universitairen op 725 werknemers, vandaag 100 academici en hoger opgeleiden op 650 (in België 40 % op 13..). Louis Akkermans : “Nederland werd van de grond heropgebouwd.”

Vandaag is 13,5 % van de Nederlandse omzet gediversifieerd. Milieuvriendelijk geteelde aardappelen en exportbloemen worden gecertifieerd : “Wij controleren de bemesting en de besproeiing op hun oordeelkundigheid. De agrocontroles zijn een groeimarkt.” De gezamenlijke dienst Dangerous Cargo van SGS en KLM is eveneens nieuw. Tankcontainers van vrachtvloten en olieparken worden schoongemaakt en geïnspecteerd in de Moerdijkhaven. “Eerst moet je snijden, gesundschrumpfen zoals de Duitsers dat noemen, nadien bouwen,” zegt Louis Akkermans.

Louis Akkermans bezocht vorige maand voor de eerste maal de Hanze-stad Wismar aan de Oostzee. De lokale basis van SGS is Intercontroll, verworven van de Treuhand. De Duitse milieudiensten van SGS worden gehergroepereerd in Wismar en de vlakbij gelegen deponie Schönberg. “Die diensten en bedrijven hebben bij de bevolking in de ex-DDR nog vaak de faam van kwalijke zaken met politionele bevoegdheden,” zucht Louis Akkermans. SGS’ klemtoon in Duitsland valt traditioneel op de havenstad Hamburg, in zuidelijk en westelijk Duitsland is SGS onderontwikkeld. Duitsland kende managementproblemen, boekte de laatste 3 jaar fors verlies, dus ook daar moet een turnaround gebeuren. Louis Akkermans zal daarvoor zorgen, hij kent die stiel.

BLUE CHIP.

“Mijn opdracht is delicaat. SGS noteert sedert ’81 aan de beurs. De gesloten wereld van de graanhandel schiep hier een occulte ambiance,” bekent Louis Akkermans. In 1994 behaalde SGS een omzet van 2,6 miljard Zwitserse frank, een nettowinst van 207 miljoen Zwitserse frank en een return on investment van 20 procent (een vrij konstante ROI). Het aandeel is een blue chip op de beurzen van Genève en Zürich. De grootste aandeelhouder is de Union des Banques Suisses (9 %). Ook een belangrijke aandeelhouder was/is de Antwerpse familie Van Bree : de dochter van François Van Bree zou 12 % bezeten hebben in de jaren zeventig (vandaag haar erfgenamen ?). Mevrouw Delerue-Van Bree stierf in 1992 met haar geheimen.

Elisabeth Salina Amorini wil een glazen huis. In ’81 was het jaarverslag van SGS om te lachen. SGS België was al ruimer in de publiciteit en kon verwijzen naar de verplichtingen opgelegd door de Balanscentrale. “Het concern tolereerde onze openheid omwille van de goede resultaten die we konden voorleggen,” bekent Louis Akkermans. Een syndicataire overeenkomst groepeert 45,6 % van de stemrechten, daarin zitten onder meer Union des Banques Suisses en misschien het pakket Van Bree. Het aandeel is niet speculatief en SGS draagt de faam van een goldplated company. Een derde van de inkomsten zijn gekoppeld aan de koers van de dollar. Voor kort werden eigen aandelen ingekocht, de kasmiddelen waren ruim en omwille van het debacle met GAB in de VSA was de overnamedrift geluwd. Friedrich Sauerländer, senior vice president (onder meer voor investor relations, de eerste specialist voor dit werk die bij SGS binnenstapte) : “Door de inkoop zijn er minder aandelen en hetzelfde dividendbedrag kan worden uitgekeerd aan minder aandeelhouders. Wij hoeven niet naar de markt te gaan, SGS beschikt over voldoende kapitaal.” SGS zit ook ruim in de liquiditeiten. Met de Zwitserse frank word je slapend rijk. Ook SGS België heeft dat gezonde probleem, met meer dan 600 miljoen Belgische frank cash.

Af en toe overvalt de eenzaamheid van de long distance runner de hervormer. Dan bladert hij in zijn klimbrochures. Met de oudste berggids ter wereld (95 j.) plant Louis Akkermans zijn deelname aan de 23ste Course des Cinq 4000 op 11 augustus, de bekendste marathonbergloop van Zwitserland. Rank en rap is hij bij elke hindernis. Ze zullen het aan de places des Alpes 1 ervaren.

FRANS CROLS

LOUIS AKKERMANS (SGS) Hij loopt een belangrijke race op de hoofdzetel van het wereldbedrijf SGS.

ELISABETH SALINA AMORINI (VOORZITTER SGS) De hoogste vrouw in het Zwitserse bedrijfsleven. Voorzitter van de raad van bestuur en prima inter pares van het college van directeuren-generaal.

LOUIS AKKERMANS Achter deze interessante voordeur zit geen banque privée, maar een onderneming met de sfeer van het Rode Kruis, ook een Zwitserse schepping.

Vergis u niet : de kerncijfers van SGS Groep wereldwijd staan hier uitgedrukt in miljoenen Zwitserse frank.