Managementroman: wanhopig op zoek naar vlees en bed

Naast ‘Er is altijd werk aan de top’ van Filip Lowette (Trends, 24 februari 2005), ligt ook de managementroman ‘Resultaten!’ van Marcel Van der Avert in de boekhandel. Maakt deze Vlaamse managementroman zijn aspiraties waar?

Marcel Van der Avert, Resultaten! – Hoe een betere samenwerking leidt tot meer productiviteit, betrokkenheid en winst. Lannoo/Scriptum, 173 blz., 17,95 euro.

Met zijn advies- en trainingskantoor Zenit begeleidt Marcel Van der Avert veranderingsprocessen. Ook het verbeteren van communicatie, teamwerk en het ontwikkelen van een andere leiderschapsstijl behoren tot zijn opdrachten. Dat is te merken in Resultaten!, een boek dat uiteenvalt in twee luiken: een werkboek, voorafgegaan door een managementroman. Het verhaal: een algemeen directeur ziet de bedrijfsresultaten dramatisch dalen en roept er een oude bekende bij, die een methode ontwikkeld heeft om de motivatie van de werknemers op te krikken én de financiële resultaten te verbeteren.

Volgens de jongste berichten en de aanbevelingen her en der zou het boek prima scoren op alle vlakken. Dat kan moeilijk te danken zijn aan de formule van de managementroman. De auteur is nog niet eens 30 pagina’s ver als hij al pijnlijk uit zijn rol als romancier valt.

Plots wordt een bladzijde beheerst door een driehoek die de problemen in drie vragen moet samenvatten. Hij schreeuwt het bijna uit: dit is een managementboek, geen roman.

Ook het voorspelbare gaat al gauw irriteren. In het begin blijkt dat de personeelsmanager ontslag genomen heeft “omdat ze het niet eens was met mijn prioriteiten. Ze vond dat ik te veel nadruk legde op een verbetering van de resultaten en was van mening dat dit demotiverend werkte voor de medewerkers.” Moeten er nog clichés zijn? Met dergelijke passages wordt ook duidelijk dat een managementroman bijna een contradictio in terminis is. De lezer van een managementboek – en zeker niet de nuchtere Vlaamse manager – zit niet te wachten op een naïef verhaaltje, dat gewoon een voorspelbare invuloefening blijkt. Hij is wél geïnteresseerd in reële bedrijfsvoorbeelden, waaruit lessen getrokken kunnen worden.

Voor die aanpak – casestudies, diagnose, methodiek – is gewoon een stevig managementboek nodig. Ook een bedrijfsportret kan helpen, maar die boeken mogen niet verward worden met een managementroman. Het lijkt wel of Marcel Van der Avert het onmogelijke van zijn voornemen ingezien heeft. Na de schrale roman, stelt hij een werkboek voor. “Het is een uitnodiging om de werkwijze van de roman te vertalen naar uw eigen organisatie,” schrijft hij. Ook dat werkboek is wat schriel. Zoals de roman vraagt om een literaire aanpak, schreeuwt het werkboek om reële en herkenbare cases.

Dat alles betekent nog niet dat u dit boek maar best negeert. Daarvoor is het thema te belangrijk. Door een gebrek aan samenwerking, een kreupele leiding en het ontbreken van een écht personeelsbeleid is al te veel kapitaal in rook opgegaan. Het is dan ook ontzettend jammer dat Van der Avert koos voor de verkeerde formule om zijn boodschap duidelijk te maken.

Luc De Decker