Managers zijn ook maar mensen. En hebben dus een beperkt geheugen. Velen voelen zich geroepen managers bij hun zware taken te helpen met eenvoudige geheugensteuntjes. De managementwereld is zo al ingewikkeld genoeg, laten we hen bijstaan met raad en daad en vooral heel simpele lijstjes. Bovendien hebben de eindejaarsfeesten zeker uw neo-cortex harde tijden bezorgd. Tijd dus voor een opfrissingscursus.
P’S.
De marketing lag jaren voor door de vier P’s. Ook na de taalverkrachting ‘Physieke distributie’ te vervangen door Plaats, bleef het lijstje in het Nederlands gered. Maar hoe hebben de marketeers hun eigen schitterende vondst niet verkracht door met de regelmaat van een klok er nieuwe P’s aan toe te voegen? Persoonlijke verkoop, dat gaat nog, maar hoe vertaal je ‘People’ zonder belachelijk te worden?
S’EN.
De eerste ernstige poging in het management kwam van McKinsey. Het onder meer door Tom Peters mee populair geworden 7S-model is één der sterkste modellen ooit ontwikkeld. Het is een teken aan de wand dat later de modellen zich opnieuw beperkten tot drie of vier items. McKinsey had blijkbaar een grondige studie van het menselijke geheugen gemaakt, want zeven is het heilige getal: het maximum dat we vlot kunnen memoriseren. Ook hier rezen reusachtige vertaalproblemen. Structuur, Systemen, Strategie, Stijl, en Staf, dat klinkt goed. Maar hoe vertaal je Shared values en Skills? De prijs van de beste managementvertaling gaat naar de ons onbekende persoon die Skills ooit vertaald heeft als ‘Sleutelvaardigheden’. Weinigen hebben immers beseft dat McKinsey met ‘Skills’ niet zozeer vaardigheden bedoelde, maar wel degelijk al rond 1980 dacht in termen van ‘Kernbekwaamheden’.
C’S.
Na McKinsey is het alleen maar bergaf gegaan. En hiermee beschrijven we uiteraard niet hun klanten, maar de managementliteratuur. De ene auteur na de andere is het gaan zoeken in de C’s. Met een minimum van drie en een maximum van vijf. En aan deze naarstige speurtocht danken we eindeloze lijstjes als: Commitment, Coöperatie, Coördinatie, (Core) Competentie, Competitief, geen Command and Control, Connected, Cost, Convenience, Culture.
Een slag in het water. Om de eenvoudige reden dat er te veel abstracte woorden met een C beginnen en echte Creativiteit maar begint als de denker op grenzen stuit.
Samen met het Duits kan het Nederlands uiteraard lijstjes met K’s opstellen: het allerbelangrijkste zal dan wel zijn: Kwaliteit, Klanten en Kennis. Maar Duits noch Nederlands zijn echte managementtalen. Terug naar de Lingua Franca: het Engels.
F’EN.
De eerste die opnieuw wat leven in de lijstjesbusiness bracht, is Rosabeth Moss Kanter. En wij die dachten dat dames hun tijd niet zouden verprutsen met dergelijke spielerei. Zij pleit voor de vijf F’en. Het vraagt toch wel moed om in het Engels te pleiten voor F-words! Maar perverse geesten hoeven niet ongerust te zijn, hoewel we graag Johan Mussche citeren: a dirty mind is a joy forever! Onze organisaties moeten Flexibel zijn, ge-Focust, Fun (in het Nederlands: ‘Fantastisch’?), Fast (op zijn Noord-Nederlands: ‘Finnig’?) en Friendly (‘Friendelijk?’). Dit lijstje komt wel erg dicht bij Toshiba’s 4S’en: Small, Simple, Speedy, Strategic, woorden die uiteraard in het Japans allemaal met een R beginnen.
I’S.
De moderne organisatie is afgeslankt. Dit heeft ook zijn Impact gehad op het managementdenken. De beginletter is afgeslankt tot zijn allersmalst: I. We citeren Erik Van Vooren die de toehoorders uitnodigt ‘to open their I’s’. Maar Erik is niet alleen: samen met hem zijn er vele anderen die erop wijzen dat de moderne managementomgeving Internationaal is, ge-Individualiseerd, drijft op Interactie, Informatie, Innovatie. De meest irriterende trend is ‘Interactie’. Iedereen wil tegenwoordig met iedereen ‘Interageren’. Vroeger was de interactie met je krant nog beschaafd. Zowat 0,001% der lezers schreef wel eens een lezersbrief. Een krant, een televisieuitzending was ondergaan, passief consumeren. We interageren toch ook niet met de zon als we liggen te zonnen! Maar neen: zelfs zogenaamde kwaliteitskranten slaagden erin hun lezers aan te zetten bonnetjes te knippen, die op te sturen of te gaan omruilen. En wat interactieve tv is, weten we ook al: geen documentaire of zij moet worden afgesloten met een vraag als: leven giraffen a) in Wallonië b) in Afrika c) aan de Noordpool. Bel nu nummer…
VROEGER.
Dit maakt mij nostaligisch. Zoals iedereen weet, was het vroeger beter. Ook in het management. Leerde Peter Drucker ons al niet eeuwen geleden (en hij leeft nog!) dat management gekenmerkt wordt door twee criteria: Effectiviteit – de goede dingen doen – en Efficiëntie – de dingen goed doen. Maar modern management moet daarbovenop ook nog Ethisch zijn, Ecologisch en liefst nog wat Esthetisch ook. En als je sommige marketeers zou mogen geloven, is het best nog wat Erotisch ook. Hoe diep kunnen we vallen?
Die peilloze diepte is uiteraard ook al beschreven. Frances Cairncross – ja, ook dames maken blijkbaar stupide lijstjes – waarschuwt voor de vijf ‘lelijke’ P’s : Pornografie, Piraterij, Politiestaten, Privacy-verlies en Problemen rond intellectueel eigendomsrecht (onze P-vertaling van ‘Property’).
LATER.
Een blik in de toekomst? Met welke letter begint deze zin en het woord Management? En wat is het allergrootste probleem waarmee bedrijven zullen worstelen per 1 januari 2000? De Millenniumbom! Grote leiders zijn hun tijd voor. Met welk probleem kampt Bill Clinton? Niet met tewerkstelling, inflatie, veiligheid! Juist, met Monica en Meineed.
We zullen in het volgend Millennium een Methode Moeten vinden om Management op Mensenmaat uit te bouwen. Machines en Materialen alleen zullen de klus niet klaren. Zij verhinderen onze Mobiliteit. Ook de grote Monopolies worden afgebroken, om via reusachtige fusies (‘Mergers’) weer te verschijnen. Karel van Miert heeft de juiste familienaam. Wordt Microsoft zijn volgende target? Of zal Microsoft blijven drijven op de wet van Moore, die vooropstelt dat computercapaciteit verdubbelt om het anderhalf jaar?
We hebben nog enkele Maanden om ons voor te bereiden! Wacht niet tot het nog slechts een kwestie van Minuten is!
Prof. dr. Marc Buelens is hoofddocent aan de Universiteit Gent en partner van de Vlerick School voor Management.
Marc Buelens
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier