Het voorstel van minister van Pensioenen Bruno Tobback (SP.A) om het aanvullende pensioen in de toekomst periodiek uit te betalen en bedragen na overlijden te collectiviseren, kreeg meteen zware tegenwind. Terecht?
Het doel leek op het eerste gezicht lovenswaardig: zoveel mogelijk werknemers laten genieten van een aanvullend pensioen. De methode die minister van Pensioenen Bruno Tobback (SP. A) voorstelde, kon heel wat minder mensen bekoren.
Het kapitaal van het aanvullend pensioen of de groepsverzekering (de zogenaamde tweede pijler naast het wettelijk pensioen) zou volgens de plannen van de minister in de toekomst bij pensionering niet onmiddellijk volledig worden uitbetaald, maar wel in maandelijkse schijven. Indien de gepensioneerde overlijdt, zou het geld via een fonds voor aanvullende pensioenen ter beschikking worden gesteld van zij die niet van een aanvullend pensioen kunnen genieten.
De voorstellen van Tobback om het aanvullend pensioen op die manier te collectiviseren, vielen in zeer slechte aarde bij partijvoorzitter Steve Stevaert, die zijn minister prompt terugfloot. Professor Yves Stevens, hoogleraar sociaal recht aan de KU Leuven en voorzitter van de Commissie Aanvullende Pensioenen heeft ook bedenkingen bij de voorstellen. “Uiteraard is het ondenkbaar dat een deel van het gespaarde pensioengeld bij wijze van spreken wordt aangeslagen door de staat,” zegt Stevens. “Het is en blijft het geld van de werknemers. Punt uit.”
TRENDS: Er kwam ook veel kritiek op het voorstel om de aanvullende pensioenen uit te betalen in periodieke schijven…
PROFESSOR YVES STEVENS (KU LEUVEN). “Daar heb ik minder problemen mee. Het is echter jammer dat het kabinet hierover zeer slecht heeft gecommuniceerd. Er zijn verscheidene landen waar pensioenen als lijfrentes worden uitgekeerd. Maar dat heeft te maken met het pensioensysteem in die landen. In een kapitalisatiestelsel heb je het geld voor je basispensioen zelf gespaard. Wij kennen kapitalisatie alleen in de tweede en de derde pijler. En in België overheerst de traditie dat die bedragen bij pensionering integraal worden uitbetaald. Toch vind ik het geen slecht idee om een periodieke betaling in te voeren. De combinatie wettelijk en aanvullend pensioen garandeert dan een maandelijks inkomen dat het dichtst je laatste loon benadert. En een deel van het pensioenbedrag kan nog altijd worden belegd.”
Is de uitbetaling van aanvullende pensioenen in maandelijkse schijven de enige optie?
STEVENS. “Zeker niet. Laat mij duidelijk zijn. Ik ben er een tegenstander van om de uitbetaling in kapitaal te ontmoedigen door het zwaarder te belasten, waardoor iedereen voor een betaling in rentes zou kiezen. Ik geef de voorkeur aan een gemengd systeem, zoals in Ierland. We kunnen zo vermijden dat het geld in één keer wordt geconsumeerd of wordt gebruikt om het op te potten.
“Mensen beschouwen dat aanvullend pensioen als uitgesteld loon. Wel, betaal ze bij hun pensionering eerst en vooral een bedrag uit dat een bepaald percentage van het kapitaal omvat. Ik denk dan aan een bedrag dat overeenkomt met tien jaar opbouw. Betaal de rest dan als rente uit tot de gepensioneerde sterft. Het geld dat daarna nog overblijft, kan worden aangewend als overlevingsrente voor de partner of kan je opbouwen als spaarpot voor de kinderen.”
Maar zo’n systeem kan je natuurlijk niet op korte termijn invoeren?
STEVENS. “Dat kan je inderdaad niet realiseren binnen één ambtstermijn. Zoals bij alle sociale beslissingen moet je een inloopperiode inbouwen. Neem nu de wet op de aanvullende pensioenen, die sinds 2003 van kracht is. Die bepaalt dat het pensioenkapitaal pas uitkeerbaar is vanaf zestig jaar. Wel is er een overgangsregel voorzien om tot eind 2009 een aantal plannen te behouden die een vervroegde uitkering mogelijk maken. Je zou dus ook kunnen beslissen om die betaling in schijven pas vanaf 2011 of 2012 in te voeren.”
Alain Mouton
Pensioenspecialist Yves Stevens (KU Leuven) verwacht dat de aanvullende pensioenen over een aantal jaar in schijven zullen worden uitbetaald.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier