“Zonder solidariteit wordt het erger” (Econoom George Magnus)

Bondskanselier Angela Merkel mag niet alleen een competitiviteitspact opdringen, ze moet haar kiezers uitleggen dat de hele Europese constructie op het spel staat.” Dat zegt George Magnus, zakenbankier en gerenommeerd econoom van UBS Investment Bank in Londen.

George Magnus: “Als we de wanverhoudingen tussen geldschieters en schuldenlanden niet snel rechttrekken – daarom niet morgen, maar het mag toch geen jaar of twee meer aanslepen – neemt het onderling wantrouwen toe. Zowel tussen de leden van de Europese Unie onderling, als tussen de EU en de VS aan de ene kant en de opkomende landen aan de andere kant. Bondskanselier Angela Merkel mag niet alleen een competitiviteitpact opdringen, ze moet haar kiezers uitleggen dat de hele Europese constructie op het spel staat.”

“Net zoals de Chinezen vinden de Duitsers dat zij alles volgens het boekje hebben gedaan en dat de problemen van de anderen niet hun schuld zijn. Zij willen niet opdraaien voor het wanbeleid van schuldenlanden. Merkel gaat er vanuit dat de landen van de eurozone meer inspanningen moeten doen om hun overheidsfinanciën en concurrentiekracht te verbeteren, maar niet iedereen in de eurozone kan een spaarder zijn. Duitsland kan alleen zoveel sparen omdat anderen lenen. We zien hetzelfde in de verhouding tussen China en de Verenigde Staten.”

Banken herkapitaliseren

“Zonder financiële solidariteit met de landen in moeilijkheden wordt het erger. Budgettaire afspraken en competitiviteit zijn belangrijk op de middenlange en langere termijn, maar het zijn niet de meest dringende problemen. Wil je de crisis een halt toeroepen, zodat de lidstaten tijd krijgen om die knelpunten aan te pakken, moet je nu eerst twee zaken doen: het Europese reddingsfonds (EFSF) verruimen en zo nodig de banken herkapitaliseren.”

“Want ofwel red je de landen met torenhoge schulden, ofwel red je de banken. Al is de grens tussen het ene en het andere niet zo duidelijk zwart of wit, het is yin en yang. Griekenland heeft zich bezondigd aan financieel wanbeleid, maar Ierland, Portugal en Spanje waren toonbeelden van economische flexibiliteit en Ierland zelfs van fiscale voorzichtigheid. Het schuldenprobleem van deze landen is in wezen een probleem van de private banksector. Als je dat niet dringend aanpakt, blijft de schuldencrisis sluimeren.”

Bankiers laten betalen

“De politici hebben zich laten vangen aan het argument van de banken dat als de aandeelhouders de rekening moeten betalen, er nog heel wat Lehman-fiasco’s volgen. Maar in ruil voor financiële bijstand kan Merkel uiteraard voorwaarden laten opleggen en duidelijk maken dat obligatiehouders, dus de financiële markten, na 2013 voor eventuele nieuwe reddingen van banken opdraaien, niet de belastingbetaler.”

“De Europese leiders kiezen best voor het risico op financiële instabiliteit die ze onder controle houden door regelgeving die ervoor zorgt dat banken zich minder roekeloos gedragen, fusioneren of desnoods over de kop gaan. Hoe dan ook moeten de bankiers boeten voor de gevolgen van hun gedrag. Als de burgers weer het gelag moeten betalen, dan worden populistische anti-Europese gevoelens en de roep om protectionisme sterker.”

China moet nu handelen

“Tegenover tekorten in de westerse economieën staan overschotten in de groeilanden. Dus moeten wij meer kunnen exporteren en zij meer consumeren. Want de volgende tien jaar zullen wij in het Westen aan schuldafbouw moeten doen in de overheidsuitgaven, de banksector en bij de gezinnen. Als wij meer sparen, moeten anderen minder sparen om de wereldeconomie aan de praat te houden.”

“Een dalende dollar is goed voor de Amerikaanse export, maar een probleem voor de Chinezen. Ze zouden kunnen beslissen dat een geleidelijke opwaardering van hun munt ook in hun voordeel speelt als onderdeel van een nieuw evenwicht in de wereldeconomie. Zeggen dat je een consumptiemaatschappij wil worden, is één ding. Het daadwerkelijk laten gebeuren, vergt fundamentele veranderingen in hun fiscaliteit, in wisselkoersmechanismen of hoe intrestvoeten vastgelegd worden. Maar hoe Peking dat effectief wil aanpakken, staat nergens in het twaalfde vijfjarenplan.”

“Je kunt niet alle groeilanden op één hoopje gooien, maar bij vele zien we nu ook buitensporige kredietverlening aan banken en stijgende overheidsuitgaven. In een niet verre toekomst zou die kredietcyclus en -bubbel kunnen barsten. China, Brazilië, Turkije tot op zekere hoogte, kampen met een oplopende inflatie en kredietexpansie. India en Indonesië minder omdat ze minder exportgericht zijn.”

België kwetsbaar


“De aanslepende regeringsvorming is niet zozeer het probleem. Alleen zou België meegezogen kunnen worden door externe turbulenties. Als de markten onrustig worden door nieuwe ontwikkelingen in Ierland of Portugal, de banken slecht uit de volgende stresstest komen en Europa dan geen plan klaar heeft om ze te herkapitaliseren.”

“Of als de Brentprijs voor olie naar 150 euro schiet. Met duurdere olie wordt de economische groei in België kwetsbaar. Voor Standard&Poors en Moody’s geldt maar één criterium: is de groei van het bbp voldoende sterk om continue schuldafbouw mogelijk te maken.”

E.B.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content