‘Wendbaarheid wordt een must in 2018, maar België heeft de flexibiliteit van een strijkplank.’

Alles bij het oude laten wordt in 2018 zeer ongewenst grensoverschrijdend gedrag. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

2018 zal grenzen aftasten, en dat kan gepaard gaan met zowel gewenst als ongewenst grensoverschrijdend gedrag. 2018 wordt een uitstekend jaar als de economie nog niet op haar expansiegrenzen botst.

Maar 2018 wordt een destructief jaar als de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un een gevaarlijke grens overschrijdt en doorgaat met de ontwikkeling van kernwapens die de Verenigde Staten kunnen bereiken.

In 2018 zal de Europese economie de grenzen van de groei aftasten. 2017 eindigde zo sterk dat niet langer sprake is van een herstel, maar van een economische expansie in Europa. 2018 wordt mogelijk nog beter, met groeicijfers van 2 procent en meer. Zo kan het continent eindelijk de schade herstellen die de Grote Recessie en de Europese schuldencrisis hebben aangericht.

Inflatie

2018 kan die lijn doortrekken omdat er nog onbenutte arbeidsreserves zijn, omdat de bedrijfsinvesteringen nu pas aantrekken en omdat de stijgende consumptie zorgt voor een expansie die zichzelf voedt. Inflatie, de machtige grensbewaker van de groei, zal hoogstens al eens keffen, maar bijlange nog niet bijten. Dat biedt de Europese Centrale Bank de kans het bijzonder expansieve monetaire beleid slechts heel langzaam en voorzichtig af te bouwen. Ook het neutrale fiscale beleid in Europa zal de groei geen strobreed in de weg leggen.

Ook de Belgische economie zal volgend jaar haar grenzen verleggen. We werden al meegezogen met het Europese herstel, maar de Belgische groei bleef achter om het puin van het verleden te ruimen via een strikter begrotingsbeleid en via een beleid van loonmatiging dat de concurrentiekracht ondersteunde. Dat keurslijf kan een paar knoopjes losser in 2018, ook omdat de diverse regeringen in dit land geen zin meer hebben in moeilijke maatregelen in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 en de federale verkiezingen van 2019. Met het winterakkoord op het zomerakkoord heeft de regering-Michel haar grens bereikt.

Verkiezingen

De automatische piloot zal ons niet naar de evenwichtsgrens in de begroting sturen. Waarom geen federale verkiezingen in 2018? Wachten tot 2019 is tijdverlies, en België heeft nog niet de luxe om te rusten op de beperkte lauweren die de voorbije jaren bij elkaar geregeerd zijn. Intussen maken de Belgische bedrijven zich vooral zorgen om de toenemende schaarste op de arbeidsmarkt. Knelpunten in mensen en grondstoffen zullen vanaf volgend jaar, weliswaar nog met stippellijn, de groei enigszins afbakenen.

De financiële markten zullen in 2018 de limieten van hun uitbundigheid aftasten. Dat wordt een riskantere oefening. Het jarenoude expansieve beleid van de centrale banken en de immer lage rentevoeten zorgen links en rechts voor schuimkopjes op de markten, met de bitcoin als een nog onschuldige maar meest spectaculaire zeepbel in jaren.

Investeerders laten zich steeds minder vergoeden voor de risico’s die ze nemen, wat altijd in tranen eindigt. De signalen van een gevaarlijke oververhitting worden talrijker, maar 2018 wordt daarom niet het jaar van de afrekening. De muziek blijft spelen zolang de economie draait, de inflatie niet thuis geeft en de rente laag blijft.

Een nieuwe systeemcrisis staat niet op de agenda, maar dat dachten we in 2007 ook. De centrale banken waken echter. Zij zullen indien nodig zonder verpinken de geldkraan opendraaien om de economische expansie te beschermen.

Wendbaarheid

De bedrijven zullen in 2018 botsen op de grenzen van hun businessmodel en op hun mogelijkheden om zich aan te passen. Verandering is van alle tijden, maar de digitalisering, aangevuurd door nieuwe technologie als artificiële intelligentie, blockchain en het internet der dingen, plaatst een turbo op de creatieve destructie die bij elk directiecomité, elke raad van bestuur en elke ministerraad hoog op de agenda hoort te staan.

Wendbaarheid wordt een must in 2018, maar België heeft de flexibiliteit van een strijkplank. Behoudsgezindheid is een plaag die ons zowel in de politiek, in het sociaal overleg als in het bedrijfsleven lelijk parten speelt. Alles bij het oude laten wordt in 2018 zeer ongewenst grensoverschrijdend gedrag.