Joe Biden is niet langer kandidaat voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van november. Wat gebeurt er nu? Democratische en Republikeinse partijen hebben regels voor onvoorziene omstandigheden, maar de strijd om het Witte Huis kan rommelig worden.
In een brief kondigt Amerikaans president Joe Biden aan dat hij zijn presidentscampagne stopt en dus niet langer een tweede ambtstermijn nastreeft. Hij ondersteunt vicepresident Kamala Harris als zijn opvolger. Maar wat gebeurt er als een kandidaat uit de race om het presidentschap stapt – of overlijdt?
Conventies
Joe Biden en Donald Trump wonnen eerder dit jaar met gemak de voorverkiezingen van hun partij. Trump werd intussen bevestigd als presidentskandidaat op de pas afgelopen Republikeinse conventie in Milwaukee, de Democratische conventie vindt pas in augustus in Chicago plaats.
De afgevaardigden van de staten zouden kunnen stemmen op elke kandidaat die ze maar willen, aldus Elaine Kamarck van de denktank van het Brookings Institution. Het zou meerdere stemrondes kunnen duren om een kandidaat te vinden.
Democraten versus Republikeinen
“Vermoedelijk zouden de Democraten vicepresident Kamala Harris kiezen”, legde Derek Muller, professor aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Notre Dame, eerder al uit aan The Financial Times. Maar volgens FiveThirtyEight heeft Harris een goedkeuringscijfer van slechts 39,4 – nog lager dan Bidens 39,9 procent. Andere Democraten zouden bijna zeker in de race springen (zie lager).
Alleszins zeggen de regels van geen van beide partijen dat de running mate – Harris in het geval van Biden en J.D. Vance in het geval van Trump – een presidentskandidaat moet opvolgen die stopt of overlijdt.
Het hele proces zou er “rommelig uitzien”, met “veel onderhandelen, veel gunsten uitwisselen, veel toespraken voor staatsdelegaties op conventies”, zegt Kamarck.
De favorieten
Voor de Democraten wordt vicepresident Harris als favoriet beschouwd. Ook de Californische gouverneur Gavin Newsom geldt als een kanshebber. De gouverneur van Michigan, Gretchen Whitmer, en die van Illinois, JB Pritzker, zijn andere mogelijke kandidaten. Het probleem voor al die kandidaten is dat ze geen nationale naamsbekendheid hebben.
Als Trump alsnog onvermogend zou blijken, kan dat chaotisch zijn voor de Republikeinse partij. Tijdens de voorverkiezingen probeerden Republikeinen zoals de gouverneur van Florida Ron DeSantis en de ondernemer Vivek Ramaswamy de aanhangers van Trump te bekoren. Trumps naaste rivale in de voorverkiezingen, Nikki Haley, kwam uit de meer traditionele conservatieve vleugel van de partij. De strijd om Trump te vervangen zou dus ook een ideologische strijd zijn.
Kiescollege
Als een presidentskandidaat zou afhaken nadat hij of zij de verkiezingen op 5 november heeft gewonnen, maar voordat het kiescollege heeft gestemd om hem formeel verkozen te verklaren tot president, zou het wel eens raar kunnen lopen. “Uit praktisch oogpunt kiest het kiescollege dan waarschijnlijk de vicepresidentskandidaat, maar dat is een beetje onduidelijk”, zegt Kamarck.
Zodra het kiescollege heeft gestemd, is het eenvoudiger: het twintigste amendement van de Amerikaanse grondwet zegt dat als de gekozen president overlijdt, de gekozen vicepresident hem opvolgt.
