Noord-Korea wordt doorslaggevend voor de positie van de Verenigde Staten in de wereld. Dat zegt Edward Carr, adjunct-hoofdredacteur van The Economist.
De frase die het simpelste klinkt, kan het moeilijkste te doorgronden zijn. Voor sommigen was ‘Make America Great Again‘ een campagneslogan. Zodra Donald Trump in het Oval Office zat, zou hij een conventioneel Republikeins buitenlands beleid voeren. Voor anderen was het geen slogan, maar een grote verschuiving.
Onder de nieuwe president zou Amerika focussen op grootsheid thuis, terwijl het zich ontdeed van de kosten van het in stand houden van het mondiale systeem dat het na de Tweede Wereldoorlog had opgebouwd. In zijn eerste jaar heeft Trump tussen beide neigingen gelaveerd. In 2018 moet hij kiezen.
De reden is Noord-Korea. De zoektocht van Kim Jong-un naar een kernbom die het Amerikaanse vasteland kan raken, zal Trumps diepste instincten op de proef stellen. Als de crisis escaleert, zal er geen ruimte voor dubbelzinnigheid zijn. Zal hij kiezen voor diplomatie of voor oorlog? Zal hij zijn bondgenoten respecteren of ze buitenspel zetten? Zal hij de Amerikaanse orde in Azië versterken door samen te werken met China of zal hij die afbreken?
Niet kiezen is geen optie
De daden van de president waren vaak in tegenspraak met zijn uitspraken. Toen de Syrische president Assad zenuwgas tegen zijn eigen volk inzette, speelde Trump voor de politieagent van de wereld. Hij luisterde naar zijn generaals en voerde het aantal troepen in Afghanistan op zonder Obama’s fout te herhalen en een datum voor hun terugtrekking te noemen. In zijn campagne noemde hij de NAVO achterhaald, maar in zijn grootste buitenlandse rede in Warschau in juli 2017 steunde hij het bondgenootschap van ganser harte.
Wat als de Noord-Koreaanse crisis escaleert?
Tegelijkertijd heeft Trump laten zien dat hij gaten in het systeem kan slaan. Hij trok Amerika terug uit het trans-Pacifische handelsverdrag met elf andere landen. In het Midden-Oosten vond hij het goed dat Rusland het initiatief hield. En hij heeft het Congres uitgenodigd om het nucleaire akkoord met Iran te verbreken, al bij voorbaat mopperend over hoe boos hij zou zijn als het dat niet zou doen.
En tijdens zijn toespraak voor de VN in september schetste hij zijn visie over een wereld die spontaan georganiseerd werd door soevereine staten die samenwerken als het ze uitkomt. Een scherp contrast met de op regels gebaseerde wereldorde van zijn voorgangers.
Die VN-speech staat bekend als Trumps dreiging “om Noord-Korea helemaal te vernietigen”. 25 jaar hebben presidenten de keuze tussen diplomatie en militair ingrijpen kunnen vermijden. Trump heeft die luxe niet. De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un ontwikkelt een kernkop die op een raket past en de reis naar LA kan overleven.
Trump kan terugvallen op afschrikking en indamming. Maar dan kunnen Amerikaanse steden bij een Noord-Koreaanse aanval geraakt worden. Trump kan ook met het verleden breken en geweld gebruiken. Dan riskeert hij een oorlog en een catastrofaal verlies van mensenlevens in Noordoost-Azië.
Een Chinees raadsel
De keuze van Trump zal ook bepalend zijn voor de Amerikaans-Chinese betrekkingen. Als hij echt een gezamenlijke weg zoekt, kan dat de basis worden voor een diepgaande samenwerking tussen beide grootmachten.
Het is ook mogelijk dat Kims regime instort en de Amerikaanse troepen zich moeten terugtrekken uit Zuid-Korea. Dan kan een verenigd Korea ontstaan dat onder Chinese invloed staat. In het ergste geval zouden Chinese en Amerikaanse troepen met elkaar slaags raken.
De wereld in 2018
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier