Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest: ‘Dalend begrotingstekort is niet te danken aan het beleid’

De Europese Commissie waarschuwt België nog maar eens voor zijn zwakke begrotingsbeleid. “Meer dan terecht”, zegt Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest. “Vier jaar lang is er niet structureel gesaneerd.”

In een brief aan de federale regering waarschuwt de Europese Commissie voor een ‘significante afwijking’ van het begrotingspad. Lag dat in de lijn van de verwachtingen?

BART VAN CRAEYNEST. “Toen gewag werd gemaakt dat de Europese Commissie België op de vingers zou tikken, was dat volgens premier Charles Michel fake news. Maar die brief zat er al een tijd aan te komen. Normaal moet België zijn begroting elk jaar met 0,6 procentpunt van het bruto binnenlands product (bbp) gezonder maken. Dat moet bovendien structureel gebeuren, dus los van eenmalige maatregelen en conjunctuurevoluties. Zowel voor 2018 als voor 2019 zou de structurele verbetering slechts 0,2 procent bedragen.

“Cruciaal is het structurele primaire saldo. Naargelang de rapporten is dat sinds 2014 met maximaal 0,1 procent van het bbp verbeterd. De regering is optimistischer en spreekt van een structurele verbetering met 0,6 procent voor de hele periode. Dat is wat ze in één jaar had moeten doen.”

De regering erkent dat ze het begrotingsevenwicht heeft laten vallen, maar dat het tekort toch is gedaald van 3 naar 1 procent van het bbp.

VAN CRAEYNEST. “Het positieve is dat ze meevallers zoals de aantrekkende conjunctuur en de rentedaling heeft gebruikt om het begrotingstekort te verkleinen. Maar de daling van het begrotingstekort is niet te danken aan het beleid. Toch is het fout te beweren dat deze regering niet bespaard heeft. Alleen werden die besparingen gebruikt om een belastingverlaging te financieren. Dat is verdedigbaar, maar je zou dan wel verwachten dat extra wordt geknipt in de uitgaven om het begrotingstekort verder terug te dringen.”

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) was boos dat België op één lijn werd gezet met de Zuid-Europese landen. Terecht?

VAN CRAEYNEST. “Die ergernis is te begrijpen, maar dat is geen reden om het begrotingsbeleid goede punten te geven. België is tijdens de eurocrisis in 2010-2011 al in die club opgedoken. De rente ging toen in de hoogte door de lange regeringscrisis, maar daalde even snel na de vorming van een nieuwe regering. Die hogere rente in sommige landen had te maken met het risico dat ze uit de eurozone zouden stappen. In dat rijtje hoort België niet thuis.”

Premier Michel beweert dat een begrotingstekort geen probleem is als daar structurele hervormingen tegenover staan.

VAN CRAEYNEST. “Een verdedigbare stelling. Zulke maatregelen zijn ook veel belangrijker voor de economie. Alleen, het mocht wat meer zijn dan de huidige taxshift, de arbeidsdeal en de hervorming van de vennootschapsbelasting. De verhoging van de pensioenleeftijd was belangrijk, al mocht de pensioenhervorming een stuk verder zijn gegaan. Het blijft trouwens onduidelijk wat de impact van die hervormingen op de sanering van de overheidsfinanciën zal zijn. Structurele hervormingen sluiten niet uit dat je via minder uitgaven je begroting op orde probeert te krijgen