Vlaamse waterlopen onder druk door aanhoudende droogte
Door de droogte is het grondwater in Vlaanderen verder gezakt, en ook de debieten van de onbevaarbare waterlopen dalen overal sterk. Dat blijkt uit het meest recente toestandsrapport van de Vlaamse Milieumaatschappij. Op 18 procent van de meetplaatsen in die waterlopen worden zelfs historisch lage 14-daagse gemiddelde debieten gemeten.
De historisch lage debieten situeren zich op verschillende plaatsen in West-Vlaanderen en in het Dender- en het Dijlebekken. Op 53 procent van de meetplaatsen in heel Vlaanderen worden momenteel zeer lage en lage 14-daagse gemiddelde debieten gemeten, op 37,9 procent wordt een laag debiet gemeten. Slechts in 9,1 procent van de meetplaatsen worden normale waarden gemeten, nergens zijn er hoge of zeer hoge 14-daagse gemiddelde debieten.
‘In juli hebben we al een captatieverbod gehad in die waterlopen, maar ondertussen is het water zo gezakt op veel plaatsen dat er zelfs op veel plaatsen amper nog water instaat’, zegt woordvoerster Katrien Smet. Het gaat dan om water dat normaal gezien gebruikt wordt voor de landbouw, al kan die ook wel grondwater gebruiken of water uit bevaarbare waterlopen, ‘maar ook daar horen we dat debiet verder zakt’.
Volgens de meest recente cijfers van 1 augustus vertoonde ook 79 procent van de meetplaatsen voor grondwater een lage (44 procent) tot zeer lage (35 procent) freatische grondwaterstand voor de tijd van het jaar.
De problemen bevinden zich momenteel vooral bij de natuur, de landbouw en de industrie, zegt Smet. ‘Het kraanwater is nog voldoende in voorraad, maar we moeten natuurlijk wel zuinig omgaan met alle soorten water het hele jaar door. Zeker nu, want we weten niet hoe lang het nog droog zal blijven.’ De VMM verwacht alvast dat het op korte termijn zeer droog tot extreem droog zal blijven in het grootste deel van Vlaanderen.
‘Situatie is ernstig’
‘De situatie is ernstig en wordt nauwgezet opgevolgd’, zegt Smet. Ze benadrukt echter ook dat Vlaanderen beter gewapend is tegen de droogte dan een paar jaar terug. ‘Met het afwegingskader prioritair watergebruik kunnen we doordachte en wetenschappelijk onderbouwde maatregelen nemen om de kans op waterschaarste en de gevolgen ervan te beperken. De Blue Deal van minister Demir rolt meer dan 70 acties op het terrein uit om de strijd tegen waterschaarste en droogte aan te gaan’, klinkt het. ‘Ook met onze Proeftuinen Droogte laten we bedrijven samenwerken aan innovatieve projecten die waterschaarste in periodes van droogte kunnen inperken.’
Op Radio 1 zei Smet ook dat de VMM geen pieken ziet in het verbruik van water, wat vaak wel het geval is wanneer het erg warm is. ‘Het zou kunnen dat de mensen op hun centen letten, het leven is duurder geworden, maar misschien zijn mensen zich ook bewuster van hun eigen gedrag, want we zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Het zijn niet alleen de boeren of de industrie, we moeten het allemaal samen doen.’
Maandag is er opnieuw een bespreking van de droogtetoestand door de adviesgroep Droogte.