De Vlaamse regering overweegt de introductie van een Vlaamse staatsbon, meldt Het Laatste Nieuws. Het succes van de federale staatsbon, die vorig jaar 22 miljard euro ophaalde, heeft de regering-Jambon geprikkeld. Is de staatsbon die we zelf uitgeven beter? Trends.be legde de bankenexpert Patrick Claerhout een paar vragen voor.
Hoewel er vorige herfst nog sprake was van juridische belemmeringen, zouden die inmiddels grotendeels zijn weggewerkt. Het toekomstige rendement van zo’n Vlaamse staatsbon blijft echter onzeker. Vlaanderen staat financieel sterker dan de federale staat, en zou daarom gunstigere condities kunnen stellen. Uit een recent intern investeringsrapport dat HLNmocht inzien, blijkt dat de regio afgelopen maart voor 1,25 miljard euro aan schuldpapier heeft verkocht aan internationale banken tegen een rentetarief van 3,13 tot 3,50 procent. Volgens insiders zal het onderwerp ter sprake komen tijdens de aanstaande regeringsformatiegesprekken.
Lees verder onder de video
Hoe zou dit proces verlopen?
PATRICK CLAERHOUT. “Iedereen lijkt geïnteresseerd in de 22 miljard euro die in september 2024 vrijkomt bij het aflopen van de eenjarige, fiscaalvriendelijke, federale Van Peteghem-staatsbon. Ook Vlaanderen dus, al heeft de regio het geld eigenlijk niet nodig. Vlaanderen kan zich makkelijk tegen gunstige voorwaarden herfinancieren op de financiële markten. De vraag is echter of de uitgifte van een Vlaamse staatsbon tegen september überhaupt mogelijk is. Er zijn in juni imers verkiezingen. Dat maakt het twijfelachtig of er tegen september al een nieuwe Vlaamse én federale regering in volle bevoegdheid zal zijn. Want de federale minister van Financiën moet zijn toestemming geven voor dergelijke Vlaamse schulduitgifte.”
Kan Vlaanderen de roerende voorheffing verlagen, zoals de federale regering vorig jaar deed?
CLAERHOUT. “Enkel als er een volwaardige federale regering is, die daarvoor haar toestemming verleent. De roerende voorheffing is federale materie. Vlaanderen kan daar niet alleen over beslissen. Sowieso is de kans op een verlaagde roerende voorheffing zeer klein. De Raad van State keurde dat vorig jaar onder strikte voorwaarden goed, namelijk voor een beperkte periode en met een specifiek doel voor ogen. Dat doel lijkt er niet te zijn. En minder roerende fiscale inkomsten treft het federale niveau en niet Vlaanderen.”
‘De banken hebben begrepen dat ze zich kunnen verdedigen door gelijkaardige producten met een interessante rentevergoeding aan te bieden’
Patrick Claerhout
Kan een Vlaamse staatsbon succesvol zijn bij particuliere beleggers en spaarders?
CLAERHOUT. “De kredietwaardigheid van Vlaanderen is goed, dus kan de regio in theorie betere rentevoorwaarden bieden dan de federale staatsbon. Tegelijk gaat het om een nieuw en dus zeer weinig liquide instrument. De voorbije maanden is bovendien gebleken dat er relatief weinig interesse is voor een staatsbon zonder verlaagde roerende voorheffing. De uitgiftes van de voorbije maanden kwamen niet in de buurt van de 22 miljard euro die de fiscaalvriendelijke Van Peteghem-bon (met 15 procent roerende voorheffing in plaats van de normale 30%, nvdr) in september 2023 ophaalde.”
Wat zou de impact van een Vlaamse staatsbon op de banksector zijn?
CLAERHOUT. “De banken zagen vorig jaar 22 miljard euro aan spaargeld wegvloeien, en dat heeft pijn gedaan. Met de Vlaamse staatsbon zouden ze er, naast de federale staatsbon, nog een concurrent bij krijgen. Een concurrent die potentieel betere voorwaarden biedt. Maar de banken hebben begrepen dat ze zich kunnen verdedigen door gelijkaardige producten met een interessante rentevergoeding aan te bieden. Daarom herlanceren banken als Belfius en BNP Paribas Fortis een oud, vertrouwd product als de kasbon. Een kasbon is te vergelijken met de staatsbon, maar wordt uitgegeven door de bank en biedt het voordeel van de depositogarantiebescherming.”
CLAERHOUT. “Niet als ze hun eigen producten, zoals obligaties, termijnrekeningen en kasbons goed in de markt zetten. Bovendien kunnen ze een graantje meepikken van de verkoop van eventuele Vlaamse staatsbons. Vlaanderen wil die rechtstreeks aanbieden via het platform van het Federaal Agentschap van de Schuld, maar om er echt een succes van te maken zal het product ook via de banken moeten worden aangeboden. Die banken krijgen daarvoor een commissie, waardoor ze hun inkomstenverlies als gevolg van het wegvloeien van spaarmiddelen kunnen compenseren.”
Deelstaatsbonnen
Een deelstaat met een eigen staatsbon; de Vlaamse situatie zou niet uniek zijn. Ook Catalonië (Spanje), Québec (Canada) en Californië (Verenigde Staten) geven hun eigen staatsobligaties uit, onafhankelijk van de nationale regeringen van de landen waarin ze gelegen zijn.
