Van Overtveldt pleit voor versnelde afbouw Dexia

Het ECB-rentebeleid en de beslissing van de Britten uit de Europese Unie te stappen doen Dexia veel pijn. Na zes maanden in 2016 is er 200 miljoen euro verlies, terwijl de restbank vorig jaar nog rendabel was. Minister Van Overtveldt pleit voor een versnelde afbouw.

Schokken op de financiële markten en een toename van de gevoeligheid voor risico’s zijn twee zaken die Dexia kan missen als de pest. De restbank moet immers zijn weinig renderende activaportefeuille zo goedkoop mogelijk zien te financieren, zo niet dreigt ze af te glijden in de rode cijfers.

De beslissing van de Britten eind juni om de EU te verlaten, was zo’n schok die de volatiliteit en de onzekerheid op de financiële markten vergrootte. De uitslag van het brexitreferendum veroorzaakte belangrijke valutaschommelingen (de waarde van het pond daalde fors) en een versnelde de daling van de rente in euro en in pond. Door de vlucht naar veiligheid en kwaliteit namen ook de credit spreads (het verschil met de risicovrije rente) op de landen van Zuid-Europa toe.

Allemaal zaken die een negatieve invloed hebben op de resultaten van Dexia. Eind juni dook de restbank voor 200 miljoen euro in het rood. Driekwart van dat verlies komt ten laste van het tweede kwartaal. De schommelingen van de wisselkoersen, de lage rente en de credit spreads hadden een belangrijke negatieve invloed op de waardering van de derivaten die Dexia in portefeuille heeft. Daardoor moest de bank in het tweede kwartaal voor 178 miljoen euro verlies inschrijven onder de noemer ‘boekhoudkundige volatiliteitselementen’.

Stijgende financieringskosten

Daarenboven moest Dexia, vooral door de daling van de langetermijnrente, meer cash onderpand storten bij de tegenpartijen van renteswaps. In vergelijking met eind 2015 gaat het om een toename met 5 miljard tot 37 miljard euro. Het probleem is dat dat geld nauwelijks iets opbrengt, terwijl Dexia het moet lenen op de markt.

En daar zit een andere angel. De voorbije maanden is Dexia, mede om leningen bij de ECB af te lossen, meer door de overheid gewaarborgde financieringen aangegaan. Maar dat gewaarborgde schuldpapier is duurder geworden, omdat het niet in aanmerking komt voor de opkoopprogramma’s van de ECB in het kader van haar soepele monetair beleid. Daardoor rekenen investeerders Dexia een hogere risicopremie aan.

De financieringskosten stegen in het eerste halfjaar tot 295 miljoen euro. De voorbije jaren was Dexia er nochtans systematisch in geslaagd zijn financieringskosten te verminderen. Een woordvoerster van Dexia wijst erop dat de globale fundingkosten laag blijven. De bank nam ook maatregelen om haar financieringsbehoeftes in pond zo veel mogelijk te beperken.

Uitgehold kapitaal

In elk geval kan Dexia zich geen grote verliezen meer permitteren. Het kernkapitaal van de groep is in zes maanden gedaald van 8,2 miljard naar 7,5 miljard euro. Door de afbouw van risicogewogen activa blijft de kernkapitaalratio staan op 15 procent, en dankzij een kapitaalverhoging van 250 miljoen euro bij Dexia Crédit Local komt ook die van de Franse dochter nog op 12,2 procent.

Maar wie naar de niet-risicogewogen kapitaalbasis kijkt, maakt zich meer zorgen. Het eigen vermogen is, door verliezen die rechtstreeks van het kapitaal afgehouden worden, met een miljard geslonken tot 3 miljard euro. En dat terwijl het balanstotaal van Dexia nog altijd 236 miljard euro bedraagt. Van dergelijke solvabiliteitsratio’s word je niet vrolijk.

Bovendien moet Dexia vanaf 1 oktober 2016 geleidelijk ook de latente verliezen verrekenen op de portefeuille overheidspapier die als ‘beschikbaar voor verkoop’ geclassificeerd is. Eind juni stond die portefeuille op 2,1 miljard euro verlies. Dat impliceert dat het reglementaire kapitaal van Dexia binnenkort verder uitgehold wordt.

Fors afslanken

Positief is dat de afbouw van de activaportefeuille onverminderd doorgaat. In de eerste zes maanden nam ze met 7,8 miljard euro af. Toch blijft het hoogst onzeker of Dexia het kan trekken zonder nieuwe kapitaalinjectie. De lage rente en de grote volatiliteit verhogen de kans dat bepaalde risico’s zich realiseren, terwijl het stootkussen aan kapitaal vermindert. Kortom, Dexia dreigt binnenkort weer in de gevarenzone te zitten.

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) pleit dan ook voor een versnelde maar doordachte afbouw van de activa: “Het heeft geen zin snel snel activa te verkopen en grote verliezen te incasseren. Maar tegen 2021, het jaar waarin een nieuw afwikkelingsplan voor Dexia moet goedgekeurd zijn, zou de restbank toch fors afgeslankt moeten zijn.”

De minister hoopt dat via een versnelde afbouw de kapitaalratio’s boven de vereiste drempels kunnen blijven. Bronnen dicht bij het dossier zeggen dat hij ook vreest dat Dexia in 2021 zijn banklicentie zal verliezen. Dat zou betekenen dat de instelling geen beroep meer kan doen op financiering door de ECB. Daarmee zou een ultiem vangnet voor noodgevallen wegvallen. Voorwaar geen prettig vooruitzicht.