De Europese lidstaten lopen elk jaar bijna 825 miljard euro aan inkomsten mis als gevolg van belastingontduiking. In België gaat het om een bedrag van 30,4 miljard euro. Dat blijkt althans uit een studie in opdracht van de sociaaldemocratische fractie in het Europees Parlement.
De vorige studie van de S&D-fractie die peilde naar de financiële putten die achtergelaten worden door belastingontduiking en belastingontwijking kreeg in 2012 en 2013 heel wat weerklank. Het rapport, van de hand van de Britse expert Richard Murphy, schatte toen dat de Europese lidstaten 1.000 miljard euro misliepen. Toenmalige Europees president Herman Van Rompuy citeerde het bedrag toen hij besliste de strijd tegen belastingontduiking en -ontwijking op de Europese agenda te plaatsen.
Nu hebben de S&D en Murphy een nieuwe, geactualiseerde studie klaar. Daar schrijven ze dat belastingontduiking door grote bedrijven de Europese lidstaten elk jaar 823,5 miljard euro kost. Belastingontwijking, die op zich niet illegaal is, zou voor een bijkomende put van 50 tot 190 miljard euro zorgen.
In de studie wordt echter vooral gefocust op de illegale ontduiking van belastingen. De cijfers, die een macro-economische inschatting zijn, moeten aantonen dat de Belgische schatkist vier jaar geleden 30,4 miljard euro misliep wegens belastingontduiking. Italië is de koploper met 190,9 miljard, voor onze buurlanden Duitsland en Frankrijk met respectievelijk 125,1 miljard en 117,9 miljard. In Nederland wordt jaarlijks 22,2 miljard euro aan belastingen ontdoken. Volgens de vorige studie was belastingontduiking goed voor 865 miljard euro aan gederfde inkomsten. Nu is dat dus ‘maar 823 miljard, of – rekening houdend met inflatie – een daling met 11,7 procent. De sociaaldemocraten wijzen die daling toe aan enkele maatregelen die de voorbije jaren genomen werden op Europees niveau. Ze citeren de automatische uitwisseling van belastinggegevens tussen de nationale autoriteiten, de richtlijn ter bestrijding van belastingontwijking en de goedkeuring van de eerste Europese lijst van belastingparadijzen.
Werk aan de winkel
Toch is er nog heel wat werk aan de winkel, zegt ook Jan Cornillie, voormalig politiek directeur van de sp.a en op 26 mei tweede op de Europese lijst van de Vlaamse socialisten. ‘Eerst en vooral: deze studie is een extrapolatie, waaruit je niet kunt afleiden waar het specifiek in België misloopt. Maar hoe dan ook hebben financiële administraties een antimisbruikbepaling nodig, zoals toenmalig staatssecretaris John Crombez er in de regering-Di Rupo een doorduwde. Tegelijk moeten we het Europees toezicht versterken op de specifieke achterpoortjes die nationale administraties inbouwen en die staatssteun de facto mogelijk maken.’
Cornillie wijst ook op de noodzaak van meer harmonisatie bij het heffen van belastingen. ‘Er bestaan nu wel strenge regels op het vlak van btw om te vermijden dat consumenten over de grens gaan shoppen, maar regels om te vermijden dat bedrijven over de grenzen op zoek gaan naar het laagste tarief bestaan niet.’ Er moet volgens de sociaaldemocraten een gezamenlijke basis zijn voor de vennootschapsbelasting en een minimumtarief. Ze stellen een effectief tarief van 18 procent voor.
