‘Stop met onze kinderen te normaliseren’

Normalisering is de dood van onze innovatieve economie, waarvan de kiemen in het onderwijs liggen. Dat zegt Daniëlle Vanwesenbeeck, general manager van Mastermail.

Als moeder van twee tienerzonen denk ik meer en meer dat er voor sommige kinderen geen plek is in ons onderwijs. Ik zie ons onderwijssysteem als een kader waarin iedereen moet passen. Maar we duwen er ook kinderen in die daar minder functioneren, met alle gevolgen van dien. Het is mijn overtuiging dat we daardoor belangrijke kansen voor het ondernemende België laten liggen.

Wie in onze samenleving niet binnen de lijntjes kleurt, wordt vriendelijk gevraagd dat wel te doen. Iedereen moet zo normaal mogelijk worden en behoren tot het gemiddelde. Die visie staat haaks op het ondernemerschap. Wie zich in het bedrijfsleven niet onderscheidt van zijn concurrenten, wordt verslonden door zijn concurrenten.

Ik had het best moeilijk in dat schoolse kader. De verveling sloeg toe, er was voor mij te weinig creatieve uitdaging. Mijn geest mocht te weinig zelf denken en ik moest vooral kennis consumeren: de passieve aanpak. Uiteraard is kennis belangrijk. Maar het creatieve denken wordt echt niet gestimuleerd met dat ene uurtje plastische opvoeding waarin je het zoveelste macraméstukje mag maken. Pas als ondernemer kon ik mijn talenten botvieren. Wat een bevrijding was het me te kunnen onderscheiden. Wat een feest om durf en creativiteit te combineren met zaken uit testen en ze dan te verkopen. Heerlijk! Dat heb ik nooit in het onderwijs gevonden. Jammer.

Ik zie hetzelfde bij een van mijn kinderen: mijn zoon is creatief ingesteld, actief, vol ideeën. Ik heb soms de indruk dat zijn creativiteit elk jaar wat meer uitdooft. Dat het in zijn hoofd alleen nog mag gaan over regels, stilzitten, een A4’tje volschrijven en niets meer. Ooit kreeg hij in de lagere school een test terug met een nul op tien. Hij moest met een groene stift de fouten in een tekst aanduiden. Hij had ze allemaal gevonden, hij had ze alleen niet met een groene stift aangeduid, maar met een blauwe. Onrechtvaardig, dacht ik als moeder. Demotiverend, dacht de zaakvoerder in mij. Er is de kern van de zaak en er is het gemorrel in de marge. De creativiteit ebt langzaam weg, de motivatie al helemaal.

In zijn hoofd wordt het meer en meer een strijd tegen het schoolsysteem, waarin andere zaken worden gevraagd en de regels primeren. Elke dag vertrekt hij met lood in de schoenen naar school. Het werkt niet voor hem. Zo veel optimisme, creativiteit en goesting zie ik langzaam verdwijnen als een luchtmatras die stilletjes aan leegloopt.

Overal worden we gestimuleerd om uniek te zijn. Het begrip ‘zelfontplooiing’ duikt op in de leerplannen, het behoort zelfs tot de vakoverschrijdende eindtermen. Uniek zijn is immers positief. Maar we zien de realisatie van die zelfontplooiing te weinig in ons klassieke onderwijssysteem. Uit mijn persoonlijke ervaring zie ik dat er wordt gestreefd naar normalisering. Ik gruw daarvan. Het excelleren zal ons naar een hoger niveau brengen, met die nuance dat zich dat op alle vlakken moet manifesteren. Uiteraard moeten we het cognitieve stimuleren en ontwikkelen. Dat doen we meer dan ooit in ons onderwijs. Daardoor ontwikkelen we excellente wiskundigen en wetenschappers. We staan er bekend voor, dus houden zo.

Maar die andere kinderen, die intelligent zijn en toch niet functioneren in dat strakke schoolse kader, mogen we niet vergeten. Ze moeten op een andere manier worden gevoed en uitgedaagd. Die creatievelingen, die zich van nature onderscheiden door hun andere manier van denken, heeft onze samenleving nodig. We moeten hen stimuleren om anders te blijven denken. Veel ondernemers denken ook out of the box. Normalisering is de dood van onze innovatieve economie, waarvan de kiemen in het onderwijs liggen. Het zijn net vaak de mensen die later grote successen boeken, die in hun jeugd ver buiten de lijntjes tekenden. Laten we dat buiten de lijntjes kleuren dus aanmoedigen. Wat minder normaliseren en wat meer motiveren om uniek te zijn.