Steven Vanackere (NBB): ‘Indien nodig komt er opnieuw een staatsbon met fiscaal voordeel’

De staatsbon met fiscaal voordeel van september heeft de banken een lesje geleerd. Als dat nodig is, moet dat lesje herhaald worden, zegt Steven Vanackere, vicegouverneur van de Nationale Bank van België, in Trends Talk. Als de stijging van de spaarrente stilvalt, dan moet minister van Financiën Vincent Van Peteghem opnieuw ingrijpen. “Hij heeft getoond dat hij het durft.”

“Goed gespeeld.” Zo reageert Steven Vanackere op de eenjarige staatsbon van september, die dankzij een gehalveerde roerende voorheffing zowat 22 miljard euro opbracht voor de schatkist. Het heeft de banken aangezet om een begin te maken met een hogere spaarrente voor hun klanten, aldus de vicegouverneur van de Nationale Bank van België (NBB) in Trends Talk. Vanackere is een gewezen toppoliticus en toenmalig partijgenoot van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v). Vanackere was onder meer minister van Buitenlandse Zaken van 2009 tot 2011 en minister van Financiën van 2011 tot 2013.

Vanackere waarschuwt de banken echter. “We zullen kijken of de spaarrente de stijgende trend blijft volgen. Als dat niet gebeurt, dan heeft de minister de vrijheid om zaken in gang te zetten. Een paar maanden geleden heeft hij getoond dat hij het durft. Ik neem aan dat hij dat opnieuw zou durven, mocht het nog eens nodig zijn.”

Winstmarge

Een nieuwe staatsbon met fiscaal voordeel zou geen onoverkomelijk probleem voor de banken mogen zijn, aldus Vanackere. “De staatsbon van september was een soort stresstest voor de banken. Hij heeft 7,5 procent van het spaargeld bij de banken doen wegvloeien. Dat is geen klein bedrag, maar het heeft de liquiditeitspositie van de banken niet duurzaam aangetast. En de staatsbon heeft in ieder geval zijn doel bereikt.”

De staatsbon van september heeft evenmin de winstmarge van de banken in gevaar gebracht. “In de eerste negen maanden van dit jaar zijn de netto-intrestinkomsten van de banken flink gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar”, zegt Vanackere, die als vicegouverneur van de NBB de opdracht heeft de stabiliteit van de financiële sector in het oog te houden. Hij geeft toe dat de banken met een grote voorraad hypotheekleningen zitten waaruit ze weinig inkomsten halen wegens de lage, vaste rentevoet. “Maar zelfs als je daarmee rekening houdt, hadden de banken marge voor een betere vergoeding van de spaarder.”

Knokken

Toch krijgt ook de spaarder een veegje uit de pan. “Wanneer de burger zijn geld op een spaarboekje zet, moet hij goed bedenken dat hij zijn centen ’s anderendaags al kan terugvragen. Die flexibiliteit zorgt ervoor dat het spaarboekje nooit de vergoeding kan bieden van de staatsbon van september. Want met een spaarboekje beloof je niet om je geld een jaar lang onaangeroerd te laten.”

‘De staatsbon van september heeft de liquiditeitspositie van de banken niet duurzaam aangetast’

Vanackere pleit ook voor begrip voor de banken. “Dankzij het soepele geldbeleid van de Europese Centrale Bank was er de jongste jaren ongelooflijk veel liquiditeit beschikbaar voor de banken. Als je boos bent dat banken niet hard genoeg knokken om spaargeld binnen te krijgen, moet je je eerst afvragen: hoe hard hebben ze dat geld nodig? Vandaag is de beschikbare liquiditeit nog steeds te overvloedig opdat bankiers in de rij zouden gaan staan om een hogere vergoeding te geven voor uw spaargeld.”

Burgers mogen ook niet vergeten dat de Belgische banken veel comfort bieden bij een hypotheeklening. “In Finland en Australië moeten gezinnen met een hypotheeklening elke twee maanden kijken naar de rentebeslissing van de centrale bank om te weten hoeveel ze moeten aflossen. In die landen legt de variabele rentevoet het risico bij de gezinnen. Het comfort van een vaste rentevoet voor de Belgische gezinnen is heel belangrijk, en staat niet compleet los van de ietwat sobere vergoeding voor het spaargeld.”

Van Peteghem: ‘In maart misschien nieuwe staatsbon op 1 jaar’

Mogelijk komt er volgend jaar opnieuw een staatsbon met een looptijd van 1 jaar en een verlaagde roerende voorheffing. Dat heeft minister van Financiën Van Peteghem vrijdag gezegd voor de camera van Kanaal Z (bekijk de video hieronder).

Lees ook: