‘Ruimte voor loonsverhogingen is een slechte zaak’

De vakbonden mogen van de regering loonstijgingen op tafel leggen voor de periode 2015-2016. De indexsprong blijft behouden, maar er zijn beperkte loonstijgingen mogelijk, tenminste als de werkgevers akkoord gaan. Het VBO, Unizo en co staan daar niet om te trappelen.

Met de opening die de regering nu maakt, komt wel een einde aan de loonstop die de regering-Di Rupo heeft opgelegd en die ook in het regeerakkoord-Michel vervat zat. Deze loononderhandelingen zijn blijkbaar de prijs die de federale regering wil betalen om de sociale vrede te handhaven. Maar de ruimte voor loonsverhogingen die nu gecreëerd wordt, is eigenlijk een slechte zaak. Het risico is groot dat de dalende Belgische loonkostenhandicap ten opzichte van de buurlanden niet voort wegsmelt en zelfs opnieuw stijgt.

Dat zit zo: de vakbonden baseren zich voor hun looneisen op het recentste technische verslag van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB). Dat stelt niet alleen dat de Belgische loonkostenhandicap ten opzichte van de buurlanden gedaald is tot 2,9 procent. Op basis van de OESO-cijfers voorspelt de CRB dat de loonkosten in de buurlanden de komende twee jaar voort zullen stijgen met 3,9 tot 5 procent, terwijl de Belgische loonstijgingen zeer beperkt zullen blijven. Op basis van de berekeningen van de CRB en de OESO komen de vakbonden tot de conclusie dat de resterende handicap van 2,9 procent in 2015-2016 probleemloos kan worden weggewerkt, maar dat er tegelijk ook nog ruimte is om de Belgische lonen met 0,7 tot 1,8 procent te laten stijgen.

De bonden maken hier echter twee fouten. Ten eerste weigeren ze de totale loonkostenhandicap van 16,5 procent in rekening te nemen die ook de periode voor 1996 omvat. Ten tweede heeft de OESO in het verleden de loonevolutie in de buurlanden steevast onderschat in haar voorspellingen. Uiteindelijk vielen de loonstijgingen in Duitsland, Nederland en Frankrijk lager uit dan voorspeld, gemiddeld met 1 procent per periode van twee jaar. Maar de Belgische loonstijgingen waren op basis van die aanvankelijke voorspellingen wel royaal. Het gevolg was dat de Belgische loonkosten sneller stegen dan in de buurlanden en dat de concurrentiekracht van de bedrijven werd aangetast.

Als de Belgische lonen de komende twee jaar opnieuw stijgen op basis van te optimistische OESO-voorspellingen, zal de dalende trend van de Belgische loonkostenhandicap keren. Het is beter op veilig te spelen en de loonstop nog tot eind 2016 aan te houden. Aan de werkgevers om dat via het sociaal overleg af te dwingen.