‘Regering-Michel is oneerlijker dan de regering-Di Rupo’

Exact twee jaar geleden, op 7 oktober 2014, bereikten de partijen van de zogenoemde Zweedse coalitie een federaal regeerakkoord. Trends vroeg aan de voorzitters van de twee belangrijkste Vlaamse oppositiepartijen – John Crombez van sp.a en Meyrem Almaci van Groen – hoe ze terugkijken op twee jaar regering-Michel.

“In groei, inflatie en jobcreatie zijn de resultaten van het regeringsbeleid niet goed en zitten we in de staart van het Europese peloton”, stelt sp.a-voorzitter John Crombez vast. “Terwijl we in de vorige legislatuur meer groeiden dan het Europese gemiddelde, zitten we daar sinds het aantreden van Michel onder. Met een inflatie van 2 procent staan we bovenaan in Europa. En ook in werkgelegenheidscreatie bengelt België op de 22ste plaats in de EU-ranglijst. De werkgelegenheid neemt wel toe, maar minder dan in Europa.”

“Aan de basis van die slechte prestatie tegenover Europa liggen twee zaken”, legt Crombez uit. “Ten eerste de keuze voor enkele maatregelen die de consumptie extra belasten, wat leidt tot extra hoge inflatie en het consumentenvertrouwen doet dalen. Zo zal er in 2017 4 miljard extra btw geïnd worden in vergelijking met 2014. Ten tweede heeft de onderfinanciering van de taxshift tot negatieve verwachtingen geleid. Mensen zijn er zich van bewust dat de taxshift niet volledig is gefinancierd en verwachten dus op termijn nieuwe maatregelen. Ook dat is niet gunstig voor het vertrouwen en de economie.”

‘Taxshift versterkt ongelijkheid’

Crombez ziet duidelijk een trendbreuk met de regering-Di Rupo, een federale ploeg waar de sp.a-voorzitter nog staatssecretaris voor fraudebestrijding was. “Het beleid van Michel werpt niet enkel minder vruchten af dan dat van Di Rupo, maar is vooral ook oneerlijker en versterkt de ongelijkheid. De taxshift werd bijvoorbeeld voornamelijk gefinancierd door verhogingen van indirecte taksen, ook op basisgoederen als elektriciteit. Terwijl meerwaarden op aandelen vrijgesteld blijven en de speculatiebelasting niet meer is dan een doekje voor het bloeden die nauwelijks iets opbrengt. De taxshift versterkt dan ook de ongelijkheid, terwijl we behoefte hebben aan een meer eerlijke fiscaliteit.”

Ook in het begrotingsbeleid ziet Crombez een trendbreuk. “De regering-Di Rupo saneerde de overheidsfinanciën met een jaarlijkse verbetering van het structurele saldo van 0,6 procent van het bbp. Bij de regering-Michel is dat 0,2 a 0,3 procent van het bbp per jaar. Het zijn vooral de fiscale ontvangsten die de door minister Van Overtveldt beloofde doelstellingen niet haalt. Het gaat dan om de kaaimantaks, de speculatietaks, enzovoort”

“Ik mis een echte fiscale hervorming die de fiscaliteit eerlijker, eenvoudiger en efficiënter maakt”, gaat Crombez voort. “Er zijn nog nooit in zo’n korte tijd zoveel koterijen bijgebouwd in de fiscaliteit, terwijl we behoefte hebben aan het omgekeerde. Een hervorming waarin inkomen uit vermogen en inkomen uit werk gelijk worden behandeld. Zo kan de belastingdruk op arbeid verder worden verlaagd. Een hervorming waardoor alleenstaanden, gezinnen, zelfstandigen en kmo’s een eenvoudige en vooraf ingevulde belastingbrief krijgen en worden verlost van controle. Zo kan de fiscus controles richten op grote bedragen en grote spelers, en dus op grote fiscale fraude.”

‘Niet de beloofde jobcreatie’

De kritiek van Groen-voorzitter Meyrem Almaci sluit aan bij die van Crombez. “Het beleid van de regering-Michel vraagt veel inspanningen aan burgers en kmo’s, maar levert niet de beloofde banencreatie. Met een werkzaamheidsgraad van 66,9 procent in het eerste kwartaal van 2016 doen we het slecht in Europa. Enkel in Roemenië, Cyprus en Luxemburg daalde de werkzaamheidsgraad meer dan bij ons, in zowat alle andere lidstaten steeg ze.”

“Nog minder dan de vorige ploeg heeft deze regering een rechtvaardigheidsagenda”, zegt Almaci. “De hervormingen die ze doorvoert, vergroten vaak de oneerlijke verschillen in behandeling tussen burgers en tussen grote en kleine bedrijven. De sociale correcties die ze doorvoert zijn te minimaal om een reële impact te hebben. Dit is geen duurzaam beleid, ook niet in economisch opzicht. Te grote verschillen in de behandeling van kmo’s enerzijds en grote bedrijven anderzijds en tussen burgers onderling ondermijnen de samenleving en zo ook onze economie.

“De taxshift was een gemiste kans. De loonlastenverlaging was niet efficiënt wegens te lineair en niet gericht op de segmenten van de arbeidsmarkt waar de meeste ondersteuning nodig is en de grootste jobcreatie kan worden gerealiseerd. Zo wordt er veel overheidsgeld inefficiënt ingezet. En de hervormingen in de vermogensfiscaliteit waren te weinig ambitieus en te weinig gericht op de échte grote vermogens en speculanten.”