De arbeidsinspectie zal effectiever kunnen optreden tegen discriminatie op de arbeidsmarkt, door inspecteurs toe te laten om praktijktests en zelfs mystery calls uit te voeren. Ook het aantal discriminatiegronden wordt uitgebreid.
Er bestaat al sinds 2018 een wet die praktijktests en zelfs mystery calls toelaat om discriminatie op de arbeidsmarkt op te sporen. Maar die wet was in de praktijk tandeloos, wegens onder meer juridische obstakels. Sindsdien zijn minder dan tien testen uitgevoerd.
Minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) heeft nu een wetsvoorstel klaar om dergelijke ‘discriminatietoetsen’ op de arbeidsmarkt effectiever en doeltreffender te maken. ‘Ik heb een paar weken geleden de zaken in handen genomen”, zegt de minister. ‘Er is nu een wetsontwerp ingediend met de bedoeling om de juridische obstakels weg te nemen, die de inspecteurs belemmeren in hun opdracht. Het kader dat in 2018 werd ontwikkeld is te restrictief. Een aanpassing is nodig om de discriminatietoetsen goed te laten functioneren’, klinkt het.
Discriminatietoetsen zijn bedoeld om het correcte verloop van de professionele selectieprocedure te controleren. Sociaal inspecteurs zullen bij twijfel het bewijs kunnen leveren dat discriminatie de reden was voor de afwijzing van een sollicitant. De tests zijn gerichte controles die binnen een strikt kader worden uitgevoerd.
Wat verandert er?
Wat verandert er nu precies door het wetsvoorstel? Inspecteurs zullen op eigen initiatief kunnen handelen wanneer ze beschikken over objectieve gegevens. Het doel is de inspecties meer proactief te maken, niet enkel als reactie op een klacht. De inspecteurs die deze tests uitvoeren worden bovendien niet langer in een moeilijke positie geplaatst. In de ogen van de wet werden ‘strafbare feiten’ (valsheid in geschrifte, bijvoorbeeld) die gebruikt worden om klachten van discriminatie te verifiëren, immer als ernstiger beschouwd dan het vast te stellen delict. In het wetsontwerp wordt deze bepaling geschrapt.
Hierdoor zullen inspecteurs bijvoorbeeld zelf kunnen solliciteren en nagaan of er sprake is van discriminatie: de zogenaamde mystery calls. Of ze zullen een sollicitatiebrief kunnen uitsturen, in naam van bijvoorbeeld iemand met autochtone achtergrond, of in naam van iemand met allochtone achtergrond.
Ook het aantal discriminatiegronden wordt uitgebreid. Behalve ras en gender zal bijvoorbeeld ook discriminatie op basis van handicap, leeftijd of politiek overtuiging kunnen worden onderzocht.
De minister hoopt nog voor de zomer op groen licht van het parlement.
