Deze week gaat de federale regering nog eens onderhandelen over een hervormingsplan voor de (te) dure pensioenen. De bevoegde minister, Karine Lalieux (PS), deed alvast een paar voorstellen om de hoog oplopende vergrijzingskosten te drukken. We peilden naar de mening van arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) en VBO-topman Pieter Timmermans over onder meer Lalieux’ voorstel om werkgevers te beboeten die niet genoeg zestigplussers tewerkstellen.
Vorig jaar was de minister al met dergelijke hervormingsvoorstellen op de proppen gekomen. Die eerste plannen om de pensioenen betaalbaar te houden, werden toen echter afgeschoten door zowel de Europese Commissie als het Planbureau. De werkgeversorganisaties en verschillende vooraanstaande economen betoonden zich evenmin enthousiast.
Perequatie
Intussen is er op politiek vlak – lees: in het PS-kamp – wel wat bewogen, klinkt het. “Weinigen hadden verwacht dat dit Lalieux’ openingsbod zou zijn. Zo is er toch een heilig huisje voor de PS, zoals de perequatie, gesneuveld”, zegt Stijn Baert. “Dat een groot taboe als de perequatie eindelijk bespreekbaar is, is een positieve zaak”, meent ook Pieter Timmermans.
Die perequatie zorgt er op tweejaarlijkse basis voor dat de ambtenarenpensioenen boven op de indexering meestijgen. De PS is bereid die maatregel opnieuw te evalueren voor de allerhoogste overheidspensioenen; zo denken de Franstalige socialisten zelfs luidop over een centenplafond. “Maar een grote stap voor de PS, is voor de rest van de wereld uiteindelijk nog een heel kleine stap”, aldus Baert.
Lees verder onder het artikel De opinie van Alain Mouton:
Waar andere Vlaamse media gretig op focussen, is het voorstel om werkgevers te beboeten als die hun quotum voor het aantal tewerkgestelde zestigplussers niet halen. Lalieux wil daarvoor zelfs een speciaal fonds oprichten.
“Dat er de wil is om wat te doen aan de leeftijdsdiscriminatie is een goede zaak; dat is ook één van mijn stokpaardjes. Ons onderzoek toont aan dat dit op de arbeidsmarkt nog problematischer is dan etnische discriminatie”, betoogt Baert. “De vraag is of zo’n speciaal fonds de goede oplossing is. Wij stelden eerder praktijktesten op sectorniveau voor: vraag aan sectoren om aan zelfregulering te doen. Worden de doelstellingen niet gehaald, dan beboet je misschien – dat is aan de politiek”, klinkt het.
“Geen goed signaal”, vindt Timmermans. “Die extra belasting voor bedrijven is nutteloos als je niets doet aan de uitstroom in het systeem, het feit dat mensen vervroegd kunnen uittreden. Je moet dus zowel de push– als de pull-factoren aanpakken (de redenen waarom mensen de arbeidsmarkt verlaten en betreden, nvdr).”
Aanvullend pensioen
Een ander voorstel van de PS is het heffen van een solidariteitsbijdrage op de hoogste aanvullende pensioenen. Daar is Timmermans niet van gediend. “Dat de PS nu wil morrelen aan de tweede pensioenpijler, noem ik contractbreuk in het licht van het interprofessioneel akkoord van juni 2021: toen werd een fiscale standstill in de tweede pensioenpijler overeengekomen.
Daar nu weer een bijdrage op heffen, schaadt het vertrouwen in de ontwikkeling van het aanvullend pensioen. Omdat we immers al 25 jaar lang onze mensen hebben aangespoord om een aanvullend pensioen te ontwikkelen, is dit voorstel niet fair. Onze mensen denken dan dat de politiek niet geloofwaardig is.”
Concluderend laat Baert nog optekenen dat de plannen wat doen denken aan “met de pet rondgaan in de kerk”, en allerminst de ingrijpende hervormingen zijn die ooit werden voorgesteld door oud-pensioenminister Frank Vandenbroucke (Vooruit). In een rapport van zijn pensioencommissie, uit 2014, werd toen een puntensysteem voor de pensioenen bepleit.
Pensioenvoorstellen van @karinelalieux lijken logische stapjes in richting van wat Europa vraagt. Van een millimeter tot een halve centimeter groot. Er worden hier en daar wat eurocenten minder uitgegeven maar echte hervormingen die effectief (langer) werken belonen zie ik niet.
