‘Boetes zullen loopbanen niet verlengen’

Minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) onderneemt toch nog een poging om wat op een pensioenhervorming lijkt door te voeren. Een van haar voorstellen is een boetesysteem voor bedrijven die te weinig 60-plussers in dienst hebben. Toch is het verkeerd te denken dat boetes zullen leiden tot meer aanwervingen van 60-plussers, stelt Trends-redacteur Alain Mouton.

De werkzaamheidsgraad van 60-plussers is in dit land met zo’n 40 procent te laag. En ja, de bedrijven dragen daar een zekere verantwoordelijkheid in. Ze zijn terughoudend om oudere werknemers aan te werven omdat ze minder productief zouden zijn en sneller zouden uitvallen. Gevolg: de aanwervingskans vanaf 60 jaar bedraagt 1,3 procent voor wie in de negen maanden voordien werkloos was. Vrijwel nihil dus.

Toch is het verkeerd te denken dat boetes zullen leiden tot meer aanwervingen van 60-plussers. Want de hoofdredenen waarom de arbeidskansen van die groep zo laag liggen, zijn beleidsgerelateerd. Om te beginnen zijn oudere werknemers door de anciënniteitsverloning te duur. Al jaren zeggen regeringen dat ze daar iets aan zullen doen, maar er gebeurt niets. Ten tweede heeft de politiek jarenlang een cultuur gepromoot waarbij vervroegde uittredingen gefinancierd worden door de belastingbetaler. Denk maar aan het brugpensioen. Pas het voorbije decennium zijn zulke uittredingsstelsels significant strenger geworden.

Maar vooral hebben de voorbije regeringen nagelaten echte hervormingen door te voeren die langere loopbanen aantrekkelijk maken. Zoals het invoeren van een pensioenmalus (elk jaar vroeger dan de wettelijke pensioenleeftijd stoppen betekent een lagere uitkering) en het koppelen van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting.

Tenslotte is een overheid die de privésector extra dreigt te belasten hypocriet. Nergens gaan de Belgen zo vroeg met pensioen als in de ambtenarij: 57 procent van het overheidspersoneel heeft de arbeidsmarkt verlaten vóór de leeftijd van 61 jaar. Bij de privéwerknemers is dat 15 procent, bij de zelfstandigen 0,74 procent. Gaat de regering-De Croo straks haar eigen administraties beboeten?