Peilingen à gogo, N-VA is hét verkiezingslogo

Daar gaan we weer. De peilingen en de ‘geheime’ enquêtes à gogo. Bij de vleet. En winnaars van verkiezingen, zoals zo goed als zeker de N-VA deze keer, die als verliezers worden beschouwd indien ze onder de verwachtingen van de peilers resulteren.

Er bestaat een constante bij verkiezingen: peilers zitten er naast. Toch blijft er veel aandacht gaan naar hun werk. Bij redacties vooral omdat ze zich met zelf bestelde peilingen even in het mediazonnetje kunnen zetten. Bij politici omdat, hoe krakkemikkig ook, die enquêtes een instrument zijn om te weten te komen hoe de kiezer denkt en wat die wil.

Peilingen hebben pas zin als ze op geregelde basis gebeuren omdat ze dan een trend kunnen aangeven. De driemaandelijkse enquête voor de Franstalige krant La Libre Belgique was vele jaren het enige referentiepunt. In Vlaanderen hebben de VRT en de Coreliokranten die taak recenter op zich genomen. Hun volgende peiling komt er op 4 juni.

De recentste ‘geheime’ en toch uitgelekte peiling, door politici besteld, geeft de N-VA op verkiezingsdag 13 juni, 26 procent van de kiezers, een kwantumsprong voorwaarts. CD&V krijgt 19,5 procent. De Open Vld 12,4 procent. Christendemocraten en liberalen staan op stevig verlies. De federale oppositiepartijen sp.a (16 procent) en Groen! (7,8 procent) ogen stabiel. Het Vlaams Belang is in vrije val en strandt op 10,3 procent. LDD komt niet verder dan 5,4 procent en flirt met de verkiezingsdrempel.

De Wever

De Wever en co moeten zich echt zorgen beginnen maken. Hun voorspelde megaverkiezingsoverwinning kan kiezers afschrikken, onder meer christendemocraten, die overwegen van partij te veranderen en voor de N-VA te stemmen. Misschien luisteren ACV’ers dan toch in groot aantal naar de omfloerste banbliksems van hun voorzitter, Luc Cortebeeck. Misschien zaait CD&V-voorzitster Marianne Thyssen nog meer twijfels bij hen door te alluderen op het deze dagen door Vlaamse nationalisten weinig uitgesproken doel van de N-VA: het doen springen van België. België barst, weet u wel.

Er valt van de huidige verkiezingscampagne vooralsnog vrij weinig te onthouden. CD&V en N-VA zijn de hoofdrolspelers en de andere partijen doen niets meer dan figureren. Allen nemen de N-VA als referentiepunt. Allen positioneren zich tegenover de democratische Vlaamse nationalisten.

Vlaams Belang

Ooit haalde Vlaams Belang bijna een op de vier Vlaamse stemmen. Bij de Vlaamse verkiezingen van 2004. Het heette toen nog Vlaams Blok. De groep van Filip Dewinter en Gerolf Annemans, vergeet partijvoorzitter Bruno Valkeniers, zal stemmen verliezen aan Bart Dewever en zijn kompanen. Een deel van de extreemrechtse aanhang maakt hoogstwaarschijnlijk een keuze voor de N-VA omdat dit een nuttige stem kan zijn. Het Belang, waarvan kopstukken openlijk ruzie maken, is op zijn retour en zit meer dan ooit vastgespijkerd in de oppositie.

CD&V

CD&V zal aan de N-VA verliezen omdat ze geen enkele van de staatshervormende beloftes die ze in 2007 deed, heeft kunnen waarmaken. ‘Nooit opgeven’ kan misschien werken als middel om kiezers toch aan zich te blijven binden, maar een kip moet niet alleen kakelen, ze moet ook eieren leggen. CD&V heeft het bijzonder moeilijk haar andere dan staatshervormende programmapunten onder de aandacht te krijgen. En toch zal ze daarin moeten slagen, wil ze het verlies aan de N-VA beperken.
Overigens, de zogeheten forse uitval van partijvoorzitster Marianne Thyssen naar haar voormalige kartelpartner, was er niet echt een. De vraag is terecht en in de huidige situatie delicaat voor De Wever: wat wil hij? Het einde van België? Boud voor een onafhankelijk Vlaanderen pleiten in de verkiezingscampagne, kan hem stemmen kosten.

N-VA

Ooit zei Luc Van der Kelen, de opiniemaker van de krant Het Laatste Nieuws, dat Bart De Wever hem off the record had verteld akkoord te kunnen gaan met een België waarin de deelstaten volop de eerste viool spelen ten koste van de federatie. Dat was tijdens een rechtstreekse televisie-uitzending in een studio van de RTBF. Nota bene in het bijzijn van de N-VA-voorzitter zelf, die begrijpelijk genoeg allerminst amused was. Een off the record schenden, dat doe je niet als journalist. Feit blijft dat de N-VA de onduidelijkheid cultiveert over waar ze finaal voor gaat. Wie gokt op het einde van België, als doelstelling van Bart Dewever, loopt geen groot risico zijn inzet te verliezen.

Open Vld

Het verbaal kronkelen van Alexander De Croo, de voorzitter van de Open Vld, doet raar opkijken. Hij vergelijkt België met een Siamese tweeling en predikt confederalisme als eindstation voor het land, wat hij daar ook mee mogen bedoelen. De jonge De Croo is onmiskenbaar een troef voor zijn partij. Hij zou er wel beter aan doen meer op eigen terrein te spelen, het sociaaleconomische, en De Wever niet proberen achterna te lopen.

Trouwens, de liberalen zeggen al langer voor meer Vlaanderen te zijn, maar ze moeten het nog bewijzen. Guy Verhofstadt werd een Vlaamse predikant toen hij nog in de oppositie zat en politici en kiezers ging wegkapen bij de Volksunie, de voorloper van de N-VA. Alleen heeft hij zijn Vlaams discours niet in daden omgezet tijdens zijn acht jaar premierschap.

sp.a

De derde traditionele partij, de sp.a, kiest wel voor haar corebusiness, de sociale kwesties en de strijd tegen het patronaat, zoals dat dan heet. Alleen denkt ze dat elke kiezer bijzonder kort van geheugen is. Ze komt er niet mee weg te stellen dat alles fout loopt omdat ze sinds 2007 niet meer in de federale regering zit. Voordien zaten de Vlaamse socialisten al vanaf 1988 onafgebroken aan de macht. Veel van wat toen met hun goedkeuring is beslist, speelt tot op vandaag door. Ze gingen akkoord met de notionele intresten, waar ze nu tegen storm lopen. Ze hadden de federale minister van Begroting in hun rangen, die niet deed wat moest om de toekomst van de Belgen veilig te stellen.

In Vlaanderen bestuurt de sp.a overigens nog altijd mee. Hun Franstalige geestesgenoten van de PS hebben nog altijd zitting in de federale regering en bezetten meer dan ooit het machtsterrein onder de taalgrens. Overigens, de top van de sp.a is de voeling verloren met wat de arbeiderswereld denkt. Dat verhelpen zal haar verkiezingswinst doen boeken.

Groen!

Vermelden we tot slot dat zelfs Groen! een staatshervormende noot laat horen die krachtiger lijkt te klinken dan voorheen. Om maar te zeggen dat wel degelijk iedereen achter de N-VA aanloopt. LDD tot slot worstelt met zijn eigen demonen: een zootje ongeregeld dat op het succes van Jean-Marie Dedecker teert.

Boudewijn Vanpeteghem