Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde (Open VLD) wil de Vlaamse schuld tegen 2035 opnieuw verlagen naar 65 procent. Die schuld is door de coronacrisis gestegen naar bijna 100 procent van de ontvangsten. Hij wil per decreet de regeringen verplichten vanaf 2028 begrotingsoverschotten te boeken.
Vande Reyde is niet de enige die zich zorgen maakt over de evolutie van de Vlaamse schuld. In november 2021 trok ook het Rekenhof aan de alarmbel. Volgens Vande Reyde zal de totale schuld in 2022 oplopen tot 50 miljard euro. Uitgedrukt tegenover de ontvangsten is dat een schuldgraad van 76 procent. Ter vergelijking: vlak voor de coronacrisis bedroeg de schuldgraad slechts 43,6 procent. De komende jaren wordt zelfs een verdere verhoging van de schuld verwacht, tot maar liefst 55 miljard euro of een schuldgraad van zo’n 97,5 procent in 2026.
Door de stijgende schuld lopen de rentekosten op van 422 miljoen euro in 2021 tot 780 miljoen euro in 2026. ‘Alle alarmbellen staan op rood’, zegt Vande Reyde. De Open VLD’er vindt dat er moet worden ingegrepen en dat er zo snel als mogelijk moet worden teruggekeerd naar een ‘houdbaar’ schuldniveau van 65 procent.
Overschotten
Vande Reyde legt daarvoor een aantal voorstellen op tafel. Zo moet er volgens hem een decretale uitgavennorm komen die ervoor zorgt dat er een structureel jaarlijks begrotingsoverschot van 2 procent geboekt wordt in de periode 2028-2035. ‘De regering heeft nu al beslist om terug te keren naar een evenwicht vanaf 2027. Maar enkel uitgaan van een evenwicht is niet voldoende. De ontvangsten stijgen immers ook mee. Om echt terug gezond te worden moet je een overschot boeken van minimum 2 procent’, legt Vande Reyde uit.
Volgens hem is dat ook doenbaar ‘zonder enorm grote opofferingen’. Een van de pistes daarbij is de focus op de ‘kerntaken’ van de overheid en ‘snoeien in de wirwar van 14 miljard euro aan jaarlijkse subsidies’.
Verkopen
Naast de decretale uitgavennorm stelt Vande Reyde ook voor om participaties te verkopen. ‘Vlaanderen bezit momenteel voor 11,7 miljard euro aan participaties in private en publieke bedrijven. Sommigen hebben een duidelijke link met beleid, zoals bijvoorbeeld investeringen in vehikels voor schoolgebouwen. Maar de beleidsrelevantie van sommige andere participaties is zeer twijfelachtig, zoals bijvoorbeeld Ethias Finance en GIMV. Dit zijn eerder marktbeleggingen. Een verkoop van 2 miljard euro aan dat soort participaties in de periode 2028-2035 is daarom zeker haalbaar.’
Met een structureel begrotingsoverschot van 2 procent via de uitgavennorm vanaf 2028 en de verkoop van 2 miljard euro aan participaties zal de schuld volgens Vande Reyde in de periode 2028-2035 stelselmatig kunnen dalen tot onder de 65 procent schuld tegenover de ontvangsten in 2035.
