Er zijn 3,5 keer meer Oekraïners aan het werk in ons land dan vijf jaar geleden, een direct gevolg van de oorlog in Oekraïne. Dat blijkt uit een analyse van Acerta Consult van gegevens van 29.000 Belgische werkgevers en bijna 380.000 werknemers. Na Marokko en Turkije is Oekraïne de derde meest voorkomende nationaliteit van niet-Europese arbeidskrachten in ons land.
Uit het onderzoek blijkt dat de arbeidsmigratie van zowel binnen als buiten de EU de laatste jaren afzwakt. In 2024 bedroeg het aandeel buitenlandse werknemers in Vlaanderen 15,6 procent, een lichte daling van 0,1 procentpunt ten opzichte van het jaar ervoor. Het aandeel EU-werknemers bleef de voorbije jaren min of meer stabiel op 6,8 procent, terwijl het aandeel werknemers van buiten de EU in dezelfde periode toenam van 7,8 naar 8,8 procent. Nog volgens Acerta hebben zes op de tien Belgische bedrijven buitenlandse werknemers in dienst.
Oekraïners vertegenwoordigen inmiddels 3,9 procent van alle werkenden van buiten de EU, goed voor een stijging met 242,2 procent tegenover 2019. Marokko blijft de grootste groep (16,3 procent), gevolgd door Turkije (9,1 procent). De top vijf wordt vervolledigd door Congo en Afghanistan (beide 3,5 procent).
Zonder traditionele werkvergunning
Gerlinde Verdoodt, expert internationale tewerkstelling bij Acerta Consult, wijst op de directe link met de oorlog in Oekraïne en het tijdelijke beschermingsstatuut dat de EU-lidstaten activeerden. Dat biedt Oekraïense vluchtelingen recht op verblijf en toegang tot de arbeidsmarkt zonder dat een traditionele werkvergunning vereist is. Meer dan 93.000 Oekraïners genieten in België tijdelijke bescherming.
“Het statuut draagt ertoe bij dat Oekraïners makkelijker kunnen starten met werken, maar op lange termijn, eens het statuut wegvalt, zal ook voor hen opnieuw de normale procedure van single permit voor bepaalde duur moeten gevolgd worden. Ook tellen de jaren werken met het statuut niet mee voor het aanvragen van een single permit van onbepaalde duur dat leidt naar een meer duurzaam verblijf in België”, legt ze nog uit.
De tijdelijke bescherming loopt tot 4 maart 2026 en de lidstaten zetten vrijdag nog het licht op groen om het nog met een jaar te verlengen. De EU werkt ondertussen ook aan een plan om de tijdelijke bescherming uit te faseren zodra er een duurzame vrede is.