Nieuw schooljaar: wat verandert er?

Net als elk jaar gaat de start van het nieuwe schooljaar gepaard met een aantal nieuwigheden. Dit schooljaar gaat het onder meer om de start van de Vlaamse toetsen, nieuwe minimumdoelen voor de tweede en derde graad secundair onderwijs, het leersteundecreet dat het M-decreet vervangt en extra maatregelen tegen het lerarentekort.

Minimumdoelen

De leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs starten dit schooljaar met de nieuwe minimumdoelen. De nieuwe naam moet duidelijk maken dat het niet gaat om een “eindhalte” voor het onderwijs, maar over het minimum wat leerlingen moeten kunnen. De scholen mogen heel wat verder gaan. Bedoeling is dat de minimumdoelen de onderwijskwaliteit versterken.

Er zijn 596 minimumdoelen voor de basisvorming die focussen op Nederlands, talen en wiskunde-wetenschappen. Daarnaast zijn er specifieke minimumdoelen voor bepaalde studierichtingen.

Vlaamse toetsen

Dit schooljaar wordt gestart met de Vlaamse toetsen. Alle leerlingen van het vierde leerjaar en tweede jaar secundair zullen voor het eerst de centrale proeven voor Nederlands en wiskunde afleggen. De komende schooljaren worden ze verder uitgerold. Bedoeling is dat tegen 2027 alle leerlingen van het vierde leerjaar, het zesde leerjaar, het tweede jaar secundair en het zesde jaar secundair de Vlaamse toetsen afleggen.

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts ziet ze als een tool om de onderwijskwaliteit op te krikken. “Dankzij deze toetsen krijgen scholen een instrument om zich te vergelijken met andere scholen, met een gelijkaardige populatie”, zegt hij.

Leersteundecreet

Het leersteundecreet vervangt dit schooljaar het M-decreet. Bedoeling is om de beste plaats te zoeken – in het gewoon of in het buitengewoon onderwijs – voor leerlingen met speciale zorgnoden.

Met het nieuwe leersteundecreet worden 46 leersteuncentra ingevoerd, om het gewoon onderwijs te steunen. De leerondersteuners worden versterkt en krijgen voor het eerst een vast ambt en een vast statuut. In de lerarenopleidingen komt er structureel meer aandacht voor speciale zorgnoden in de klas.

Het nieuwe decreet stelt ook duidelijk dat het bijzonder onderwijs voor sommige leerlingen de beste optie is. Die tak van het onderwijs krijgt daarom extra middelen.

Extra maatregelen tegen lerarentekort

Er gaan een reeks nieuwe maatregelen van kracht in de strijd tegen het lerarentekort. Zo is het mogelijk om leerkracht-specialisten en gastleraren aan te stellen. Verder kunnen mensen met een pedagogisch bekwaamheidsbewijs die in een bedrijf werken dat aan het herstructureren is, voltijds ingezet worden in het onderwijs. Tot slot is er de invoering van adjunct-directeuren in het basisonderwijs om directies te ontlasten.

Proeftuinen

216 Vlaamse scholen krijgen de kans om de bestaande regelgeving even terzijde te schuiven en te experimenteren met nieuwe formules om leraren aan te trekken. Het gaat om 127 basisscholen en 89 scholen in het secundair onderwijs.

Sommige gaan flexibelere schoolteams uittesten, schooluren aanpassen of de opdracht van de leraren beperken tot 38 uur. Andere zullen leraren de mogelijkheid geven om zich meer te professionaliseren of te specialiseren in bepaalde vakken, of experimenteren met duobanen, waarbij mensen in de praktijk enkele uren extra of deeltijds les komen geven.

Onbetaald zorgverlof

Onderwijspersoneelsleden hebben vanaf 1 september jaarlijks recht op vijf dagen zorgverlof. Het gaat om onbetaald verlof. Het onderwijspersoneel kan die dagen opnemen als een partner, kind of ouder persoonlijke steun of zorg nodig heeft.

Bescherming klokkenluiders

Leraren die op school een inbreuk op de regelgeving vaststellen en melden, zijn vanaf dit schooljaar beter beschermd tegen represailles of bedreigingen. Het gaat om inbreuken op regelgeving, zoals EU-wetgeving op overheidsopdrachten of bescherming van de privacy of milieu.

Elke school, academie of centrum moet een intern kanaal hebben om inbreuken te melden. Daarnaast kunnen inbreuken ook gemeld worden bij de Vlaamse ombudsdienst voor niet-hoger onderwijs of bij de regeringscommissarissen voor hoger onderwijs. (Belga)

Lees ook: