De wereldwijde militaire uitgaven hebben in 2023, voor het negende jaar op rij, een nieuw record bereikt. Dat meldt het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI).
Volgens een nieuw rapport stegen de uitgaven met 6,8 procent, tot meer dan 2.440 miljard dollar (2.290 miljard euro). Het gaat om de grootste stijging op jaarbasis sinds 2009, aldus de denktank.
De landen in de top 10 gaven allemaal aanzienlijk meer uit aan defensie. “Er is een stijging in alle regio’s die we in kaart brengen. Dat geeft ons een beeld van een wereld die zich minder veilig voelt en misschien eerder teruggrijpt naar harde veiligheidsmaatregelen dan naar diplomatieke middelen”, aldus SIPRI-onderzoeker Lorenzo Scarazzato. Hij wijst er ook op dat de Russische inval in Oekraïne “uiteraard een van de belangrijkste drijfveren” was. “We hebben gezien hoe die leidde tot hogere militaire uitgaven in Europa.”
Europa vertegenwoordigt 28 procent van NAVO-uitgaven
De Verenigde Staten blijven onverslagen op kop, met 916 miljard dollar aan militaire uitgaven (+2,3 procent). Het land staat alleen in voor meer dan een derde (37 procent) van alle uitgaven, drie keer meer dan China, dat op de tweede plaats staat. Peking gaf naar schatting 296 miljard dollar aan aan defensie. Dat is goed voor 12 procent van de wereldwijde uitgaven en een stijging met 6 procent tegenover 2022.
Rusland (naar schatting 109 miljard dollar) staat net als vorig jaar op plaats 3, gevolgd door India en Saoedi Arabië. Oekraïne klom van de elfde naar de achtste plaats, met 64,8 miljard dollar aan militaire uitgaven (+51 procent), goed voor 58 procent van zijn overheidsuitgaven. Dat aandeel is aanzienlijk hoger dan in Rusland, waar 16 procent van de overheidsuitgaven naar militaire uitgaven ging. Andere landen gaven voor minstens 37 miljard dollar militaire steun aan Oekraïne. Die middelen en de eigen Oekraïense uitgaven zijn goed voor 91 procent van de militaire uitgaven die Rusland deed.
De 31 NAVO-landen waren vorig jaar goed voor 1.341 miljard dollar aan militaire uitgaven, of 55 procent van het totaal. De VS waren goed voor 68 procent, de Europese NAVO-landen vertegenwoordigden 28 procent van de totale NAVO-uitgaven, het hoogste percentage in tien jaar tijd.
“Voor Europese NAVO-landen hebben de afgelopen twee jaar oorlog in Oekraïne de veiligheidsvooruitzichten fundamenteel veranderd”, aldus Scarazzato nog. “Deze verandering van de perceptie van de dreiging wordt gereflecteerd in een stijgend aandeel van het bruto binnenlands product dat naar militaire uitgaven gaat, waarbij het NAVO-doel van 2 procent van het bbp eerder gezien wordt als de basis in plaats van de te bereiken drempel.”
Midden-Oosten
België staat net als vorig jaar op de 34e plaats, met 7,6 miljard dollar (+5,2 procent), goed voor 1,2 procent van het bbp. Premier Alexander De Croo beloofde vorig jaar dat ons land tegen 2035 de 2 procent zal halen.
Ook de spanningen in het Midden-Oosten deden de uitgaven trouwens stijgen. De geschatte militaire uitgaven in de regio stegen met 9 procent, tot 200 miljard dollar. Het was de grootste groei op jaarbasis in tien jaar.
De uitgaven van Israël, na die van Saoedi-Arabië de hoogste in de regio, stegen met 24 procent tot 27,5 miljard dollar. De stijging ging vooral samen met het grootschalige offensief in de Gazastrook na de aanval van Hamas op 7 oktober.
“De grote stijging van de militaire uitgaven in het Midden-Oosten in 2023 reflecteert de snel veranderende situatie in de regio – van het verbeteren van de diplomatieke relaties tussen Israël en verschillende Arabische landen in de afgelopen jaren tot het uitbreken van een grootschalige oorlog in Gaza en angst voor een regiowijd conflict”, aldus onderzoeker Diego Lopes da Silva.
