Marc Thys (luitenant-generaal op rust): ‘De Oekraïners zijn tijd aan het winnen voor ons’

Als Donald Trump straks opnieuw Amerikaans president wordt en de Verenigde Staten zich terugtrekken uit de NAVO, zal de Europese defensie het op haar eentje moeten doen. Daar is zij vandaag niet op voorbereid, waarschuwt gewezen legergeneraal Marc Thys in Trends Talk. “Als Poetin op een overwinning kan rekenen in Oekraïne, krijgt hij de boodschap dat hij op het Europese continent kan doen wat hij wil.”

Zonder de Amerikaanse veiligheidsparaplu zouden de Europese legers het maar moeilijk kunnen rooien bij een grootscheepse aanval op Europa, volgens luitenant-generaal op rust Marc Thys. “Operationeel zijn de Europese legers op elkaar ingespeeld, maar we missen een aantal strategische capaciteiten. Denk bijvoorbeeld aan het vermogen om elektronische communicatie te onderscheppen, zoals satellietsignalen. Europa begint daar nu langzaam aan te werken, maar het blijft sterk afhankelijk van de Verenigde Staten. Dat geldt ook voor het commando en de controle van operaties op strategisch niveau”, zegt Thys, die tot 1 oktober vorig jaar vicestafchef van het Belgische leger was.

Lees verder onder de video

Europa steekt maar een beter een tandje bij. De kans is reëel dat Donald Trump opnieuw Amerikaans president wordt en dat de NAVO het zonder de Verenigde Staten zal moeten stellen. “Sinds de val van de Berlijnse Muur in 1989 had elke Amerikaanse president dezelfde boodschap: ‘Europa, je moet meer voor je eigen veiligheid zorgen.’ Dat hebben we niet gedaan. De Amerikaanse veiligheidsparaplu is voor ons vanzelfsprekend geworden. Het is meer dan hoog tijd om onze veiligheid in eigen handen te nemen.”

Als de Verenigde Staten zich niet alleen terugtrekken uit de NAVO, maar ook de militaire steun aan Oekraïne stopzetten, zal de Russische president Poetin dan niet in de verleiding komen om op avontuur te gaan in Europa? “Dan wordt de boodschap duidelijk dat Europa op zichzelf is aangewezen”, zegt Thys. “Ten tweede, Oekraïne heeft vandaag alle hulp nodig om het Russische leger te kunnen terugduwen. Maar als Poetin op een overwinning kan rekenen in Oekraïne, krijgt hij de boodschap dat hij op het Europese continent kan doen wat hij wil. Hij zal Europa tot zijn invloedssfeer rekenen.”

Wapenindustrie

Het wordt voor Poetin nog gemakkelijker als hij merkt dat Europa verdeeld is. “Onze kracht is onze solidariteit”, zegt Thys. Solidariteit betekent ook dat elk land in functie van zijn rijkdom bijdraagt aan defensie. “Polen gaat vandaag tot 4 procent van zijn bruto binnenlands product. België zit aan 1,17 procent. Toen ik in 1977 voor het eerst mijn militair uniform aantrok, was dat nog 3,3 procent”, aldus Thys. Nochtans zal België F-35-gevechtsvliegtuigen, fregatten en mijnenjagers kopen. “Dat is slechts het topje van de ijsberg”, zegt Thys. “Je hebt ook mensen nodig. Die mensen moeten een goed statuut krijgen, werken in een degelijke infrastructuur en afdoende opgeleid worden. Ook dat zijn defensie-uitgaven.”

We moeten ook de Europese wapenindustrie heropbouwen, volgens Thys. “Vandaag zijn er nog slechts enkele fragmenten overgebleven van de wapenindustrie die ooit groot genoeg was om ons door de Koude Oorlog te loodsen. Die fragmenten zijn hoogtechnologisch. We moeten ze zien als embryo’s van een wapenindustrie die groot genoeg wordt om Europa door de Koude Oorlog 2.0 te krijgen.”

Veel Europese wapen- en munitieproducenten zijn echter in privéhanden. Dat betekent dat zij het risico van een capaciteitsuitbreiding zelf moeten dragen. Thys pleit er daarom voor dat de overheid het risico helpt te dragen, in het algemeen belang. Het garanderen van de veiligheid van de burgers is een kerntaak van de overheid. Concreet kan de overheid de wapenfabrikanten langetermijncontracten aanbieden. Die geven de fabrikanten de nodige zekerheid. Maar dat is lang niet voldoende om onze wapenindustrie opnieuw op niveau te brengen. “Je moet ook de juiste, hooggekwalificeerde medewerkers vinden. Je moet eveneens de juiste materialen en machines hebben. Dat moet je allemaal kunnen samenbrengen om tot productie te komen. Dan ben je al snel vertrokken voor vijf à tien jaar.”

Intussen draait de Russische wapenindustrie op volle toeren. Rusland besteedt vandaag 6,5 procent van zijn bruto binnenlands product aan defensie. Als Europa een achterstand van vijf tot tien jaar heeft, waarom valt Poetin nu al niet Europa binnen? “Hij zit te sterk gebonden aan het Oekraïense front. Dat redt ons vandaag”, zegt Thys. “De Oekraïners vechten vandaag voor onze vrijheid. Zij zijn tijd aan het winnen voor ons.”

Het volledige interview met gewezen legergeneraal Marc Thys in Trends Talk kunt u vanaf zaterdagmorgen 11 uur bekijken op Kanaal Z of via de video hieronder.