Marc Noppen (CEO UZ Brussel) over herfederalisering ziekteverzekering: ‘Afstand nemen van ideologische oneliners’

De coronacrisis legt de complexe structuur van de Belgische gezondheidszorg bloot. Afgaande op de uitlatingen van PS-voorzitter Paul Magnette is het zelfs een agendapunt voor de regeringsonderhandelingen. ‘De discussie over de zorg wordt snel ideologisch, terwijl we wel degelijk een visie over een geïntegreerde zorg nodig hebben’, zegt Marc Noppen, directeur van UZ Brussel.

Iedereen is het erover eens dat negen ministers bevoegd voor zorg overdreven is. Is een herfederalisering de oplossing van het probleem?

MARC NOPPEN. “Ik spreek liever over een integratie van de gezondheidszorg. De term herfederalisering creëert onmiddellijk een politieke patstelling. Ook in een geïntegreerde zorg is een homogenisering van de versnipperde bevoegdheden de sleutel. De vraag is op welk beleidsniveau je wat organiseert. We hebben een coherent beleid nodig waarin alle zorgspelers binnen dezelfde visie streven naar optimale gezondheid van de bevolking. Diverse buitenlandse voorbeelden tonen hoe dat kan. De schaalgrootte varieert daarbij. Het Nederlandse ziekenhuis van Bernhoven is eerder lokaal, subregionale voorbeelden zijn te vinden in de Zwitserse kantons, terwijl in Groot-Brittannië of Denemarken de regio’s de sleutels in handen hebben.”

Eigenlijk begint alles met de vraag hoe je de ziekteverzekering financiert?

NOPPEN. “Dat is volgens mij een no-brainer. Een land dat kiest voor een solidair model van een publiek toegankelijke gezondheidszorg, financiert dat het beste op de grootst mogelijke schaal. Daarom denk ik dat we de inkomsten van de ziekteverzekering best federaal houden. Of dat nu gebeurt via de sociale zekerheid, via belastinggeld of een combinatie van beide, maakt niet zoveel uit. Als je de lasten maar over zo veel mogelijk schouders verdeelt.”

Is schaalgrootte belangrijker dan het uitvlakken van de regionale verschillen zoals het prijsverschil tussen ziekenhuisbedden?

NOPPEN. “Ik denk dat wie objectief naar de ziekteverzekering kijkt tot die conclusie komt. Uiteraard is dat nog niet hetzelfde als het ideologisch verkocht te krijgen bij je achterban. De commissie-Jadot heeft de regionale verschillen in de zorguitgaven al eens onder de loep genomen. Er zijn verschillen, maar je kunt die voor het grootste deel verklaren aan de hand van de case mix en de sociaaleconomische status van de bevolking.

“West-Vlaanderen is bijvoorbeeld de provincie waar de meeste Riziv-middelen naartoe vloeien. Daar worden de meeste artsenhonoraria uitbetaald. Dat is logisch: aan de kust wonen nu eenmaal veel oude mensen. Gaan we klagen dat de transfers van Waals-Brabant naar West-Vlaanderen te hoog liggen? Dat is toch te gek voor woorden. Wie de zaak objectief benadert, neemt afstand van ideologische oneliners.”

Is een verdere regionalisering niet de meer realistischee optie?

NOPPEN. “De discussie is gepolitiseerd. Ik zie Vlaams Belang, N-VA of zelfs CD&V niet snel pleiten om bepaalde zaken in de zorg federaal te houden, zelfs als je kunt bewijzen dat het zinvol is. Nochtans zouden we het gesprek moeten durven aan te gaan over wat objectief de best mogelijke keuze is. We zullen elke euro nodig hebben, dus laat ons de ziekteverzekering kostenefficiënte organiseren. En ja, sommige dingen moet je dan federaal doen, andere misschien op gewestelijk niveau of gemeenschapsniveau, en nog andere eerder op plaatselijk-regionaal niveau.”