Er is een historische omwenteling aan de gang in Europa. De Europese Unie is zelfs ‘in revolutie’. Dat is de analyse van professor Marc De Vos, Europa-expert en Trends-columnist, dit weekend in Trends Talk. Samen met Trends Kanaal Z brengt De Vos volgende week dinsdag zijn nieuw boek uit: Grootmacht Europa (Uitgeverij Ertsberg).
Het einde van de globalisering, de pandemie, de oorlog in Oekraïne en de nieuwe koude oorlog met China hebben van de EU de belangrijkste politieke kracht van Europa gemaakt. En die is geostrategisch: van een open, liberale markteconomie transformeert Europa op dit moment tot een staatsgeleide economie, die zijn marktmacht ook als wapen inzet, zoals tegen Rusland. In Trends Talk met Jan De Meulemeester brengt Marc De Vos die omwenteling in kaart.
‘Niemand beseft het’
Binnen 190 dagen zijn het verkiezingen, ook Europese verkiezingen. Voor velen lijkt de Europese Unie vaak een anonieme ver-van-mijn-bed-show. En dat is een paradox, zegt prof. Marc De Vos: “De voorbije decennia heeft Europa nog nooit zo veel gedaan voor haar burgers als nu. De energiepolitiek, ons beveiligen tegen Rusland, het coronaherstelfonds dat uit de lucht werd getoverd. Het is fenomenaal wat we allemaal van Europa hebben gekregen hebben de afgelopen jaren. Maar niemand beseft het!”
“We worden een grootmacht in de zin van de pure harde macht, en vroeger waren we dat niet. We worden dat omdat de wereld dat vergt van Europa. De wereld is veel meer in conflict, met verschillende machtsblokken en de EU is het machtsblok in Europa. We zijn een grootmacht omdat we alles inzake geopolitiek, grenzen, veiligheid, op een spontane wijze uitbesteden aan de Europese Unie. De laatste jaren is de EU in een enorme versnelling gegaan en is ze eigenlijk zichzelf aan het transformeren. Ik noem het ook de omwenteling van de EU en die machtspositie is een verworvenheid.”
Geografische uitbreiding
Van crisis naar crisis is de EU zo op weg naar de status van een federale grootmacht in een nieuwe wereldorde. Professor De Vos pleit daarom voor een Europees leger, aparte Europese belastingen en een verdere uitbreiding van de EU richting Oost-Europa.
“Maar er is een waarschuwing in het boek en dat is wat niet veranderd is: de set-up van de EU, de manier waarop de instellingen werken, wie bevoegd is en hoe dit alles gefinancierd wordt. En dat genereert grote risico’s, richting een overload, waardoor de EU misschien wel onder haar eigen gewicht zou kunnen bezwijken, als we niet goed opletten.”
En daarom moeten de Europese instellingen hervormd en gedemocratiseerd worden. De Vos stelt ook een gelaagd lidmaatschap voor, met rond de stichtende kernlanden een brede euraziatische coalitie met een beperkter lidmaatschap, waarvan onder meer Oekraïne deel zou kunnen uitmaken.
Trends Talk met Marc De Vos is het hele weekend op Kanaal Z of hier online te bekijken vanaf zaterdag 11 uur. Trends Talk is ook te beluisteren als Trends Podcast.
