‘Krugman trekt toch wel heel vreemde conclusies’

Nederland doet het minder goed, omdat de Nederlandse overheid alles kapot bezuinigt. Dat zegt de bekende econoom en Nobelprijswinnaar Paul Krugman. Trends-hoofdredacteur Johan Van Overtveldt heeft zo zijn bedenkingen.

Volgens Krugman is het veel beter om geen regering te hebben, dan een regering die consequent het verkeerde doet. Maar is dat wel zo?

De Nederlandse journaliste Hella Hueck (RTLZ) in gesprek met haar Belgische collega Johan van Overtveldt, hoofdredacteur van Trends en auteur van het boek ‘Het einde van de euro’ .

Hella Hueck :” Ik moet naar België verhuizen, als ik het zo lees. Gaat het inderdaad zo lekker bij jullie?

Johan van Overtveldt: “Ik weet niet vanuit welke spaceship de heer Krugman op ons beider landjes neerkijkt, maar hij trekt toch heel vreemde conclusies. Zeker, België deed het beter sedert 2009 qua economische groei, maar op diverse andere parameters scoort Nederland beter. Zo hebben jullie een positieve handelsbalans en de werkeloosheid is ook minder hoog. Eind juni zit die volgens Eurostat in Nederland op 6,8%, bij ons 8,7%. En dan zwijg ik nog over het maatschappelijk toch wel zeer heikele punt van de jeugdwerkloosheid. In Nederland bedraagt die 11%, bij ons meer dan het dubbele! Maar hoe dan ook, qua groei hinkt Nederland zeker wat achterop in vergelijking met ons. Hoe komt dat volgens jou?”

Hella Hueck: “Veel mensen wijten het allemaal aan het strakke bezuinigingsbeleid van Rutte, maar dat vind ik veel te makkelijk. Ten eerste geef je Rutte veel te veel eer, zoveel invloed heeft hij nou ook weer niet. Nederland is een open economie. Als het slecht gaat in Europa, gaat t ook slecht met ons. We moeten nu niet jaloers zijn dat Frankrijk en Duitsland het beter doen, zoals ook vandaag uit de nieuwste cijfers blijkt, maar blij: hun (beperkte…..) groei komt onze kant op.

“De belangrijkste reden waarom wij zo in het slop zitten is onze huizenmarkt. Wij hebben een flinke hypotheekrente aftrek, al meer dan 100 jaar. Het idee was dat een eigen huis bijdraagt aan ‘de woonbeschaving en de emancipatie van de arbeider’ Maar het heeft de huizenprijzen hard opgejaagd en de huizenmarkt is nu in elkaar geklapt. Sinds de crisis zijn de prijzen met zo’n 25% gedaald Als we het dieptepunt hebben bereikt, de verwachting is dat dat volgend jaar is – zal er 300 miljard aan vermogen zijn verdampt (zegt De Nederlandsche Bank in haar ramingen). 300 miljard gewoon weg, Johan ! Bezuinigingen van nu nog eens 8 miljard die op stapel staan zijn natuurlijk niet fijn, zeker niet als het vooral lastenverzwaringen zijn. Uit de laatste CPB cijfers blijkt dat de consument nog harder in koopkracht achteruit gaat en we kopen nu al bijna niets. Maar die huizenmarkt is de kern. Maar wat denk jij, heeft Krugman gelijk dat wij onze economie aan het kapot bezuinigen zijn?”

Johan van Overtveldt: “Kapotbezuinigen? In Nederland liep de voorbije jaren de overheidsschuld veel meer op dan in België. Bij jullie gaat het over de voorbije vijf jaar over een toename met 20%punt van het BBP, bij ons “slechts” over 10%punt. Nederland was dus veel expansiever budgettair gezien dan België. Daar zou Krugman toch van moeten likkebaarden.”

Hella Hueck: “Dus we zijn toch big spenders ! Zo zie je maar, vraag 2 economen en je krijgt 3 meningen zei mijn vader altijd. Toch ben ik somber als ik naar de vooruitzichten kijk. Ons begrotingstekort loopt nu alleen maar verder op, volgend jaar naar 3,9%. En dan zijn de bezuinigingen die met Prinsjesdag worden aangekondigd niet eens meegenomen. Het Centraal Planbureau gaat uit van een groei van 0,75% volgend jaar, maar die duikelt meteen weer naar nul als de bezuinigingen doorgaan, zegt de Rabobank. Dus er is toch iets voor te zeggen dat overheidsbeleid die effecten wat dempt, door in ieder geval geen lasten te verzwaren. Maar een schuldencrisis oplossen met… nog meer schulden, dat klinkt toch ook ridicuul. Ik wil ook graag een samenleving nalaten aan mijn kinderen met stabiele overheidsfinanciën – zodat we geen speelbal kunnen worden van financiële markten en ons blauw betalen aan rente over onze schulden.”

Johan van Overtveldt: “Klopt, daar zit inderdaad een gigantisch gebrek aan logica. Gezinnen en ondernemingen beseffen zeer goed dat er nog een gans rits maatregelen genomen moeten worden om niet te eindigen als Griekenland met een torenhoge overheidsschuld. Zal het dan om nieuwe belastingverhogingen gaan? Welke dan wel? Of forse bezuinigingen? Het gevolg is uitstel van bestedingen door consumenten en producenten en dus een zwakkere economie, waardoor de staat meer moet uitgeven (werkloosheidsvergoedingen bv.) en minder belastinginkomsten binnenhaalt.”

“Bovendien: hoe gaan we dat, gegeven de kosten van de aanrollende vergrijzing, allemaal blijven financieren? Zowel in Nederland als in België en zowat alle andere Westerse landen loopt die factuur in de komende twee tot drie decennia zeer hoog op. Laten we dit op z’n beloop – waar we in beide landen druk mee bezig zijn – dan eindigen we allemaal als Griekenland. Nederland en België zitten in hetzelfde schuitje.”

Hella Hueck: “Krugman wijst nog even op de lage rente die jullie betalen over de overheidsschuld, omdat de ECB heeft gezegd dat ze alles op alles zullen zetten om de euro te redden. Moet er nog meer gestimuleerd worden vind je?”

Johan van Overtveldt: “Of de geldpers verder aanzetten helpt, wat Krugman wil, is ook nog maar de vraag. Twee dagen terug bracht de San Francisco-branch van de Amerikaanse Fed een heel opmerkelijke studie uit. De impact van QE (quantitative easing, de meest extreme vorm van monetaire stimulering van de economie) op groei en banen is “in het beste geval zeer beperkt”.

“Dus, neen, gegeven de rentestand van quasi 0% kan de ECB niet veel meer doen. We zullen het met z’n allen onder ogen moeten zien: op een bepaald moment zullen we de zure appel van de zware erfenis uit het verleden toch moeten doorslikken. Uitstel maakt de zaken enkel maar erger.”

Hella Hueck (RTLZ)