‘Kernuitstap? kiezen voor meer gas is kiezen voor meer afhankelijkheid van Rusland’

‘Laat ons daarom massaal investeren in hernieuwbare energie en net als Finland beslissen om kerncentrales te sluiten als het kan, maar vooral open te houden zolang als het moet’, schrijft private equity investor Nicolas Paulmier. ‘Het ene sluit echter het andere niet uit.’

In de komende weken zal de federal regering de belangrijkste beslissing van haar termijn moeten nemen: sluit België haar kerncentrales of niet? Elkeen die zijn of haar intuitie volgt, kan weinig anders dan het eens zijn dat kernenergie omwille van het kernafval geen toekomst meer heeft. Maar is die keuze wel verstandig? Zeker op dit moment waarin alles wordt ingezet op het terugdringen van de opwarming van de aarde, moeten we ons hierover toch ernstige vragen durven stellen. Tegelijk moeten we toegeven dat geen enkele keuze ideaal is. Verkeerde keuzes kunnen evenwel onze economie en ons sociaal weefsel kapot maken en de klimaatsverandering erger maken.

Ik schrijf dit als vader en iemand die investeerder is van beroep. In tegenstelling tot traders op de beurs die maximale winst zoeken op de korte termijn, moeten investeerders begaan zijn met de lange termijn, zeker omdat het over iemand anders geld en dus toekomst gaat. Wie denkt snel winst te kunnen maken op de kap van anderen, zoekt daarom beter een ander beroep. Dat lijkt me heel vergelijkbaar met politiek. Uiteindelijk beslissen politici over het geld en de toekomst van iedereen.

Wat de beslissing over het al dan niet sluiten van de kerncentrales – waar ik voor alle duidelijkheid geen enkele band mee heb – zo belangrijk maakt, is dat ze naar het hart gaat van ons energiegebruik van de komende twintig jaar. Toen zo’n twintig jaar geleden werd besloten dat de kerncentrales op termijn zouden dicht gaan, was dat in de context van toen een redelijke en logische beslissing. We dachten tussen 2000 en 2010 dacht men dat we de tijd hadden om onze CO2 uitstoot te verminderen, die te vervangen door hernieuwbare energie en intussen oplossingen te vinden. De voorbije tien jaar is gebleken dat dit uitgangspunt fout was, dat we de CO2 uitstoot drastisch en zeer snel moeten verlagen en dat we tijd nodig hebben om zonne-en windenergie op poten te zetten.

Daarom is de Europese Commissie gekomen met haar Fit-for-55 packet dat de CO2 uitstoot in de Europese Unie moet verlagen met 55 procent tegen 2030, over minder dan tien jaar dus. Met dit plan moeten we vermijden dat ons weer nog veel onvoorspelbaarder wordt, met een afwisseling van extreme hittegolven, droogtes, stormen en overstromingen. Het is intussen voor iedereen duidelijk dat de grootste en belangrijkste uitdaging voor de planeet en voor de mensheid neerkomt op het zeer snel verminderen van CO2-uitstoot.

Waarom kerncentrales die geen CO2 uitstoten zouden vervangen door gascentrales die dat wel doen? Het argument is dat het de kernenergie is die ons verhindert om de omschakeling te maken naar hernieuwbare energie. Het ene sluit echter het andere niet uit. Het klopt natuurlijk dat het verminderende aandeel van kernenergie in onze energiemix deels is opgevangen door een groeiend aandeel van hernieuwbare energie, en dan vooral windenergie. Het is dan ook erg positief dat de federale regering besliste om die capaciteit sterk uit te breiden. Helaas is die energie niet constant en weten we vandaag niet hoe we elektriciteit op grote schaal kunnen opslaan. Maar we moeten er ook bijzeggen dat ook het aandeel van gas in de energiemix is toegenomen en daardoor dus ook de CO2 uitstoot. Dit kan toch niet de bedoeling zijn. Onze CO2-uitstoot per hoofd van de bevolking is nu al bijna twee keer zo hoog als die van Zweden of Frankrijk. Vervanging van onze kerncentrales door gas zou onze CO2-uitstoot met nog eens 20% doen toenemen. Wie zou dat willen?

Nu nog eens het gasaandeel sterk te verhogen is ook om een andere reden een gevaarlijke zet. De Europese gastoevoer wordt in belangrijke mate in Rusland bepaald. In tegenstelling tot landen als Noorwegen, Algerije of Azerbeidzjan voert het Rusland een gaspolitiek dat handel met politiek vermengt. De Russische ambassadeur bij de Europese Unie, Vladimir Chizhov zei letterlijk dat gastoevoer en gasprijzen zouden verbeteren wanneer landen partners zouden worden van Rusland in plaats van een tegenstanders.

Met andere woorden, kiezen voor meer gas is kiezen voor meer afhankelijkheid van Rusland, Europa’s belangrijkste gasleverancier. Als Rusland beslist om de gaskraan wat dichter te draaien om welke politieke reden dan ook, kan het een onmiddellijke en directe impact hebben op onze bedrijven, onze werkgelegenheid, onze koopkracht, vooral die van de bescheiden inkomens. Dit kan tot protesten leiden om dezelfde reden en met eenzelfde intensiteit als die van de gele hesjes. En wie zou dan durven zeggen dat die mensen ongelijk hebben?

Kortom, de keuze voor het openhouden van kerncentrales is geen ideale keuze omdat er nog steeds geen oplossing voor kernafval. Maar het is veruit een betere keuze dan die voor het verhogen van het aandeel van gas dat ons land afhankelijk maakt van Rusland, en ingaat tegen alles wat we willen veranderen om de opwarming van de aarde te stoppen. Laat ons daarom massaal investeren in hernieuwbare energie en net als Finland beslissen om kerncentrales te sluiten als het kan, maar vooral open te houden zolang als het moet.

Nicolas Paulmier is een private equity investor in Brussel, met een ervaring van 30 jaar in investingen.