Karel Van Eetvelt: ‘De vakbonden willen deze regering niet. Punt’

De vakbonden voeren politieke acties. De belastingverhogingen worden via de automatische indexering vooral door de bedrijven betaald. Zonder nieuwe wet op de loonnorm verzwakt de concurrentiepositie van de Belgische bedrijven opnieuw. En de turteltaks benadeelt de kmo’s. Unizo-topman Karel Van Eetvelt fileert de sociaaleconomische actualiteit.

Een nationale betoging op 24 mei. Een algemene staking van het ABVV een maand later. Een nieuwe nationale betoging op 29 september, en een algemene staking van de drie vakbonden op 7 oktober naar aanleiding van twee jaar regering-Michel. Tussendoor vinden stakingen plaats op de luchthaven van Zaventem. Voor de werkgevers is de maat vol. Voka-voorzitter Paul Kumpen noemde de vakbonden “failed unions“. Unizo-topman Karel Van Eetvelt bestempelde de vakbondsplannen als een “oorlogsverklaring” en een “gijzeling.”

Van Eetvelt kreeg kritiek voor zijn uitspraken, maar hij blijft bij zijn standpunt. “Als je je verzet tegen hervormingen door er niet eens over te willen praten, zet je je een beetje buiten de samenleving. De sociale partners zaten aan de onderhandelingstafel om te praten over hervormingen om de arbeidsmarkt aan te passen aan een samenleving die er totaal anders zal uitzien. Dat is de corebusiness van het sociaal overleg. Ik begrijp niet dat je eerst aan tafel zit, maar de dag erna de oorlog verklaart door stakingen aan te kondigen. De stakingen zijn zuiver politiek. De vakbonden willen deze regering niet. Punt.”

Iedereen mag toch kritiek hebben op de regering?

Karel Van Eetvelt:“Ik kan begrijpen dat je niet akkoord bent met het beleid. Je probeert dan politici te overtuigen. Maar je gijzelt geen mensen om je doelstellingen te bereiken. Want bedrijven platleggen die niet akkoord zijn met de vakbonden, staat gelijk aan een gijzeling. De vakbonden hopen dat de politiek het geweer van schouder verandert als de bedrijven inkomensverlies lijden. Hetzelfde geldt voor stakingen bij de openbare diensten: de economie wordt op die manier zware schade toegebracht.”

De vakbonden zeggen: over de plannen van minister van Werk Kris Peeters (CV&V) was geen overleg meer mogelijk. De annualisering van de arbeidstijd, de flexibelere uurroosters en de regeling voor overuren zouden worden opgelegd aan de werknemers. Terwijl de flexibiliteit in een bedrijf als Audi Brussel het resultaat is van sociaal overleg.

Karel Van Eetvelt:“In de plannen van Kris Peeters staat om de vijf regels dat er overleg moest worden gepleegd over de inhoud en de modaliteiten van de arbeidsmarkthervormingen. De voorstellen bevatten meer dan genoeg grendels. Je moet eens nagaan wat die flexibiliteit bij Audi heeft gekost. Als compensatie zijn dure loonakkoorden afgesloten. Daarna moet de overheid met geld bijspringen om de loonkosten te laten zakken, zodat het bedrijf competitief blijft. Iedereen betaalt op die manier meer. Onze kmo’s kunnen zulke hoge lonen niet betalen. Grote bedrijven komen werknemers bij onze bedrijven halen om hen een serieuze loonsverhoging te geven. Dat hogere loon is dus mogelijk dankzij de financiële tussenkomst van de overheid.”

Zijn de voorstellen van Kris Peeters voldoende? Zijn ze genoeg aangepast aan nieuwe economische vormen zoals e-commerce? In welke mate is e-commerce trouwens concurrentie voor de klassieke kmo’s?

Karel Van Eetvelt: “Over e-commerce zeggen we aan onze leden: doe eraan mee. Unizo wil de handelaars nog sterker maken. Ik geef toe dat veel zelfstandigen als eerste reactie zeggen: hou dat alsjeblief tegen. Dat is een normale reflex. Maar daarmee help je hen niet. Unizo is samen met KBC en Roularta in het eerste duurzame Vlaamse e-commerce-platform Storesquare gestapt om lokale handelaars en kmo’s ertoe aan te zetten hun producten via die weg aan te bieden” (zie kader Storesquare mikt op heel Vlaanderen).

U bent ondanks de loonkostenverlagingen van de regering bezorgd over de concurrentiekracht van de ondernemingen. Door de hogere belasting die via de automatische indexering in de lonen worden doorgerekend, is de indexsprong volgens u uitgehold. Was dat dan een maat voor niets?

Karel Van Eetvelt: “De indexsprong is voor meer dan de helft uitgehold. De spilindex wordt deze maand overschreden. Als je alle belastingaanpassingen en hun effecten van het voorbije jaar wegneemt of ze op zijn minst indexneutraal maakt, zou de spilindex pas in de zomer van 2017 zijn overschreden. De vakbonden schreeuwen moord en brand over de belastingverhogingen, maar ze verzwijgen dat de werkgevers die hogere factuur – weliswaar uitgesteld – betalen via de automatische loonindexering. Als je de curve van de economische groei sinds de crisis van 2008 naast die van de loonaanpassing legt, liggen de loonsverhogingen nog altijd hoger dan de economische groei. Ondanks de indexsprong.”

De verlaging van de sociale werkgeversbijdragen naar 25 procent wordt gespreid doorgevoerd tot in 2020. De concurrentiekracht van de ondernemingen zal dus toch versterken?

Karel Van Eetvelt:“Als ik het heb over de uitholling van een regeringsmaatregel, spreek ik alleen over de indexsprong. De andere loonkostenverlagingen worden pas nu effectief toegekend. Als alles verloopt zoals gepland, schatten we dat historische loonkostenhandicap naar iets meer dan 10 procent zal dalen.”

Bestaat het risico op nieuwe looneisen van de vakbonden bij de interprofessionele onderhandelingen?

Karel Van Eetvelt:“Dat staat in de sterren geschreven.”

Komt er een nieuwe wet op het concurrentievermogen? Wat moet daar volgens Unizo in staan?

Karel Van Eetvelt:“Daarover wordt over gepraat in de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven. De regering heeft beloofd dat die hervorming er komt. De wet van 1996 had al als bedoeling de historische loonkostenhandicap deels weg te werken, maar het ging de andere richting uit. Als de nieuwe wet er niet komt, vrees ik dat de loonkostenhandicap opnieuw stijgt. Maar de loonnorm is niet perfect. Het is een macronorm die ontsporingen niet kan uitsluiten. Macro betekent voor een deel van de bedrijven te veel, voor een ander deel is er geen probleem. Daarom vraag ik me af of zo’n norm macro-economisch op een rigide manier opleggen nog van deze tijd is.”

Zegt u nu: geen nieuwe loonnormwet, maar vrije onderhandelingen? Maar dan zonder automatische loonindexering, zoals dat in de buurlanden gebeurt?

Karel Van Eetvelt: “Als we met een wit blad begonnen, zouden we nadenken over andere manieren van loonoverleg. Het zou logisch zijn dat de lonen de groei van de onderneming of à la limite die van de sector volgen. Het is normaal dat de werknemers delen in de groei van het bedrijf.”

Hoe kijkt u aan tegen de federale regering die de begroting zeer moeilijk op orde krijgt?

Karel Van Eetvelt:“Wij zijn daar vanuit Unizo zeer bezorgd over. Als Kris Peeters zegt dat deze gemeenschap boven haar stand leeft, heeft hij gelijk. Ik begrijp niet dat je daarvoor met de grond gelijk wordt gemaakt. De overheidsuitgaven bedragen meer dan 50 procent van het bruto binnenlands product en we geven al lang meer uit dan wat we binnenkrijgen. Met een staatsschuld van 106 procent als gevolg. Jarenlang is er amper iets gedaan om de overheidsfinanciën structureel gezond te krijgen. Deze regering doet voor het eerst pogingen in die richting.

“Het debat over een efficiënte overheid wordt echter niet gevoerd. Het enige wat ik hoor is: we hebben meer geld nodig. En dan denken sommigen dat de budgettaire problemen worden opgelost door de fiscale ontsnappingsroutes te sluiten. Dat zal niet voldoende zijn. Al ben ik er natuurlijk voorstander van om een einde te maken aan de oneerlijke verschillen in ons fiscale systeem. Zoals grote bedrijven die in verhouding minder vennootschapsbelasting betalen dan kmo’s.”

De regering plant op termijn een hervorming van de vennootschapsbelasting. Er is het voorstel van minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) om tot een duaal tarief te komen: ofwel het tarief van 33 procent mét aftrekken, ofwel een lager tarief zonder kortingen. Dat idee komt uit de koker van Unizo, niet?

Karel Van Eetvelt:“Die oefening paste in een breder verhaal van een evenwichtiger fiscaliteit. Een interne verschuiving in de vennootschapsbelasting of de vermogensfiscaliteit is voor ons mogelijk en wenselijk. Elke andere oefening is een belastingverhoging. Dat is wat ik bij de vakbonden hoor: geen eerlijker fiscaliteit, maar wel een vraag naar hogere belastingen. Zelfstandigen en kmo’s mogen in geen geval de dupe van een hervormde fiscaliteit worden.

“Kijk naar de turteltaks. Onze kmo’s verbruiken evenveel energie als de multinationals. Maar als je die belasting bekijkt, betalen ze meer dan tien keer zoveel. Dat is een serieuze wanverhouding. We zijn met dat dossier naar Annemie Turtelboom geweest. Haar antwoord: als we dat niet doen, zijn die bedrijven weg. Dat is een zwaktebod. Dat is toch een halve gijzeling waarmee die multinationals dreigen.”

Wat vindt u van een dual income tax? Het principe is erg simpel, zegt Kris Peeters: verdeel alle belastbare inkomsten in twee categorieën: arbeid en sociale overdrachten enerzijds en kapitaal in de brede zin anderzijds. Het eerste belast je progressief, het tweede proportioneel.

Karel Van Eetvelt:“Meer evenwicht tussen de vermogensfiscaliteit en de arbeidsfiscaliteit mag. Maar stop eens met de illusie te wekken dat in België niemand belastingen afdraagt op zijn vermogen of vermogenswinsten betaalt, en alles via arbeid wordt geheven. Vermogen wordt hier al belast. Bij veel zelfstandigen is het vermogen, dat ze vaak hebben verworven na de verkoop van hun zaak, een spaarpot voor de oude dag, omdat zij de laagste pensioenen hebben. Om een pensioen te halen van meer dan 2000 euro per maand zoals veel ambtenaren, heeft een zelfstandige al gauw een vermogen van 2 miljoen euro nodig, heeft Unizo berekend. Gaan we dan ook het fictieve vermogen dat nodig is om de ambtenarenpensioenen te betalen bijkomend belasten? Ook hier vragen we gewoon correctheid en eerlijkheid.”