Ursula von der Leyen is niet meer wie ze was tijdens haar eerste termijn als voorzitter van de Europese Commissie. Ze neemt te vaak beslissingen zonder inspraak van de andere commissieleden, terwijl ze zich in de buitenwereld in de hoek laat duwen door figuren als Donald Trump. Dat zegt Karel Lannoo, de CEO van de denktank CEPS, in Trends Talk.
De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, lijdt aan controlezucht, aldus Karel Lannoo, de CEO van de Brusselse denktank CEPS (Centre for European Policy Studies). “Volgens de Europese verdragen moet er collegialiteit bestaan onder de Europese commissarissen. Beslissingen worden gezamenlijk genomen. Maar ik hoor dat heel veel beslissingen alleen door Ursula von der Leyen of door haar kabinet genomen worden”, zegt Lannoo in Trends Talk dit weekend. “Een voorzitter van de Europese Commissie kan toch onmogelijk alles opvolgen? Voor een goed beleid moet zij dossiers doorschuiven naar haar commissarissen.”
Een ander zwak punt is de warrige taakverdeling onder de commissarissen. “Ik vraag me vaak af welke commissaris nu eigenlijk bevoegd is voor het economisch beleid. Ik mis een duidelijke afbakening van de taken”, zegt Lannoo.
Handelsbalans
Op het wereldtoneel is Von der Leyen dan weer veel te voorzichtig, vindt Lannoo. “Ursula von der Leyen moet veel assertiever zijn tegenover Donald Trump. Ik denk bijvoorbeeld aan de kritiek van Trump op de Europese regulering van digitale platformen. De Europese Commissie had Trump meteen moeten antwoorden: ‘De Europese regulering van digitale platformen is volledig democratisch tot stand is gekomen. U daarentegen verdedigt het belang van grote bedrijven.”
Ursula von der Leyen moet dus Trump durven te zeggen waar het op staat en niet bang zijn voor de gevolgen, zoals een terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Europa. Mark Carney, de premier van Canada, toont hoe het moet, aldus Lannoo. Carney voerde een anti-Amerikaanse verkiezingscampagne en maakte duidelijk aan Trump: ‘Canada is not for sale’. Intussen is Carney ontvangen op het Witte Huis, en Von der Leyen niet.
Ook inzake de invoertarieven moet de Europese Commissie zich krachtig durven opstellen, meent Lannoo. “Trump klaagt altijd over het grote Amerikaanse tekort op de handelsbalans met Europa. De Commissie moet Trump erop wijzen dat hij zich vergist. Tussen de Verenigde Staten en Europa is de handelsbalans bijna in evenwicht. Want in de goederenhandel heeft de Verenigde Staten een tekort met Europa, maar in de dienstenhandel een overschot. En vergeet de enorme wederzijdse stroom aan investeringskapitaal tussen Verenigde Staten en Europa niet: die kent zijn gelijke niet in de wereld.”
Duitse dralen
Met de pro-Europese Friedrich Merz als nieuwe Duitse bondskanselier en de pro-Europese Emmanuel Macron als Frans president, kan de Duits-Franse as opnieuw een voortrekkersrol spelen in Europa. Maar dat nieuws doet Lannoo niet juichen. “Het is de tragiek van Europa: haar lot hangt af van twee grote lidstaten. De komst van Merz bracht meteen een nieuwe schwung in het Europese proces, terwijl zijn voorganger Olaf Scholz nauwelijks iets kon beslissen. Het toont aan dat de Europese Commissie zelf beslissingen moet kunnen nemen. Hoelang heeft Duitsland niet gedraald met de hulp aan Oekraïne? Als je ziet wat dat gedraal gekost heeft aan de Oekraïense bevolking, vind ik dat een echte schande.”
De volledige uitzending van Trends Talk kunt u vanaf vrijdagavond bekijken op Kanaal Z.