Als Europa aangevallen wordt, zal het er alleen voor staan. De Amerikanen zullen ons niet te hulp snellen. Dat zegt Karel De Gucht dit weekend in Trends Talk. Volgens de gewezen minister van Buitenlandse Zaken zal Europa zijn eigen defensie moeten organiseren. “We kunnen niet afhangen van de VS. Dat is politiek totaal onaanvaardbaar.”
Na afloop van de NAVO-top vorige maand in Den Haag heerste grote opluchting. De Verenigde Staten blijven achter het militaire bondgenootschap staan. Daar was lang twijfel over geweest. President Donald Trump vond dat de NAVO-leden te veel profiteerden van de Amerikaanse militaire paraplu, en zo van de Amerikaanse belastingbetaler. In Den Haag beloofden de NAVO-leden echter hun defensie-inspanningen op te drijven tot 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp), net zoals Trump het wilde. De Amerikaanse president vertrok tevreden naar huis.
De vraag is in hoeverre de NAVO-leden hun belofte zullen kunnen hard maken, en dus hoelang Trump tevreden zal blijven. Tijdens de top in Den Haag viel het op hoe de NAVO-baas Mark Rutte er alles aan deed Trump te vriend te houden. Rutte putte zich uit in gevlei, en noemde Trump onder meer ‘daddy’. Karel De Gucht, gewezen minister van Buitenlandse Zaken, wil zich niet uitspreken over het gevlei van Rutte. “Iedere vogel zingt zoals hij gebekt is”, aldus De Gucht dit weekend in Trends Talk.
De Gucht ziet echter een veel fundamenteler probleem: “De tijd van de NAVO die instaat voor de veiligheid van Europa, is voorbij. We zullen onze defensie zelf moeten organiseren.” Europa is daartoe best in staat, volgens De Gucht. “Alleen niet in zes maanden. We hebben daar een zekere periode voor nodig. Maar we staan er alleen voor. Ons verlaten op de VS is verkeerd.”
Democratisch blok
Het probleem ligt bij het fameuze artikel 5 van het NAVO-verdrag. Volgens dat artikel geldt een aanval op een bondgenoot als een aanval op alle bondgenoten. Alle NAVO-leden moeten dan te hulp schieten. Maar of ook de VS in actie zullen schieten als Europa aangevallen wordt, daar heeft De Gucht zware twijfels over. “Wie gelooft nog dat, als hier iets verkeerd loopt, de Amerikanen onmiddellijk gaan aanvallen? Ik geloof daar dus niks van.”
Als Europa zijn eigen weg gaat inzake defensie, hoeft dat geen partnerschappen met andere landen uit te sluiten. Zo kunnen we ook samenwerken met de VS, volgens De Gucht. Maar de huidige afhankelijkheid van de VS is ongezond. “We kunnen niet afhangen van de VS. Dat is politiek totaal onaanvaardbaar,” aldus De Gucht.
De oorlog in Oekraïne drukt Europa met de neus op zijn afhankelijkheid van Amerikaanse systemen, bijvoorbeeld op vlak van communicatie en inlichtingen voor de Oekraïense troepen. De Gucht: “Voor een groot industrieel, economisch én politiek blok – we zijn het grootste democratische blok ter wereld, straks misschien het enige – is het onaanvaardbaar dat we ons in een dergelijke situatie gemanoeuvreerd hebben.”