John Crombez: ‘Fraude gebeurt omdat het kan, niet omdat de belastingen te hoog zijn’

2,11 miljard euro heeft strijd tegen fraude opgebracht in 2012, het jaar waarin John Crombez er tegenaan ging. En neen, belastingontwijking zit niet in de incivieke genen van de Belgen.

Wat brengt het antifraudebeleid van John Crombez (sp.a) nu eigenlijk op? Zijn kabinet berekende via een regressieanalyse de belastinginkomsten over de voorbije dertig jaar en de elementen die de hoogte van die inkomsten kunnen bepalen, op basis van de economische onzekerheid en de groei. Er zijn soms grote afwijkingen naar boven. Crombez: “De sterkste afwijking in 30 jaar zien we echter in 2012, het jaar dat de fraudebestrijding werd opgevoerd. Liefst 4,68 miljard euro van de 99,37 miljard euro belastinginkomsten (5 procent) kon niet worden verklaard door de economische groei of andere elementen. De toelichting bij de begrotingsaanpassing van 2012 leert dat belastingmaatregelen goed waren voor 2,57 miljard euro meeropbrengsten. Blijft over: 2,11 miljard euro, die we kunnen beschouwen als de opbrengst uit de bestrijding van fiscale fraude.”

Dat is bijna drie keer zoveel als in de afgesloten begroting voor 2012, toen slechts drie kwart miljard werd ingeschreven als opbrengst van de fraudebestrijding.

Het antifraudebeleid werkt twee keer. Er is een rechtstreeks effect, omdat de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en de fiscus meer kunnen innen, maar ook een onrechtstreeks. De burgers en ondernemingen zijn meer bereid correct hun bijdrages te betalen. Uit vrees voor de fiscale heksenjacht, zoals sommigen het noemen? Ze zijn misschien bang voor John Crombez. “We noemen dat geen angst, maar een spontane gedragswijziging”, lacht de staatssecretaris. “De antimisbruikbepalingen, de beperking van betalingen in cash, enzovoort. Frauderen is simpelweg moeilijker geworden.”

Volgens critici is de Belgische grote zwarte economie een gevolg van de hoge belastingdruk en loonlasten. “Daar geloof ik niet in”, klinkt het. “De ULB heeft internationaal onderzocht wat de relatie is tussen belastingdruk en fraude. Wel, die is er niet. En als er een verband is, dan een negatief. Er zijn tal van andere factoren dan de fiscale druk die een invloed hebben op fraude: België is een klein land met veel grenzen, de Europese hoofdstad, twee grote havens. En er is de rol van justitie. Ik besluit dat fraude geen kwestie is van genen of hoge aanslagvoeten. Fraude gebeurt omdat het kan.”