Jan Smets (NBB): ‘Dalende werkzaamheidsgraad is geen trendbreuk’

Cijfers van Eurostat leren dat de Belgische werkzaamheidsgraad is gedaald van 67 naar 66,7 procent. Volgens Jan Smets, gouverneur van de Nationale Bank, is er echter geen reden tot bezorgdheid.

Wat vindt u van de daling van de werkzaamheidsgraad in België?

Jan Smets: “Deze werkgelegenheidsgraden zijn ramingen die werden berekend op basis van gegevens uit de enquête naar de arbeidskrachten die wordt uitgevoerd door de Algemene Directie Statistiek. Bij enquêtegegevens moet altijd rekening worden gehouden met de steekproefvariabiliteit, omdat slechts een beperkt aantal personen wordt bevraagd. Dat probleem van representativiteit doet zich des te scherper voor omdat de cijfers hier gebaseerd zijn op een driemaandelijkse waarneming, waarvoor het staal nog beperkter is.

“Het is dus niet raadzaam een tendens af te leiden op basis van een verandering op kwartaalbasis. De in het tweede kwartaal van 2015 opgetekende vermindering op kwartaalbasis is niet voldoende om te kunnen spreken van een trendbreuk in de dalende werkzaamheidsgraad. Ze is statistisch niet significant. De kwartaalresultaten van de enquêtes naar de arbeidskrachten vertonen duidelijke schommelingen; ze zijn geen adequaat instrument om tendensen af te leiden. Volgens de vooruitzichten van de NBB en van andere instellingen zoals het Federaal Planbureau en de Europese Commissie zou de toename van de economische bedrijvigheid in de loop van 2015 en tijdens de komende jaren in België gepaard moeten gaan met een stijging van de werkgelegenheid.”

De Nationale Bank maakte eind augustus gewag van een toename van de werkgelegenheid tijdens het tweede kwartaal van 2015. Vanwaar dat verschil met Eurostat?

Jan Smets: “De cijfers van de NBB zijn gebaseerd op administratieve bronnen, namelijk RSZ-gegevens. De cijfers van Eurostat gebaseerd zijn op een steekproefenquête. In principe zijn de cijfers afkomstig van administratieve bronnen zo goed als volledig. Ik moet wel opmerken dat de cijfers voor het tweede kwartaal van 2015 die de NBB eind augustus uitbracht een voorlopige raming zijn. De definitieve gegevens zullen pas eind oktober 2015 worden gepubliceerd.”

Is er in de werkgelegenheidscijfers al sprake van een effect van de door de regering-Michel genomen maatregelen ?

Jan Smets: “De door de regering-Michel genomen maatregelen werden meestal nog niet in rekening genomen. Ze zullen pas in de loop van de komende jaren volop effect hebben.”

Wat met de stelling dat werkgevers zouden anticiperen op de verstrengde regeling over vervroegde uittreding zoals brugpensioen en daar nu al gebruik van maken?

Jan Smets: “Wanneer vroeger maatregelen werden genomen ter verstrenging van de toegangscriteria tot de eindeloopbaanregelingen, deed zich daadwerkelijk een anticipatieverschijnsel voor. Het valt dus niet uit te sluiten dat dit ook zal gelden voor de aangekondigde maatregelen. Er bestaan tal van overgangsmaatregelen dankzij welke de werknemers niet onder de nieuwe regels hoefden te vallen vanaf de inwerkingtreding ervan op 1 januari 2015.” ž